Kinh Đại thừa

PHẬT THUYẾT KINH BẢO VŨ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Đạt Ma Lưu Chi, Đời Đường
 

PHẦN CHÍN
 

Thế nào là Bồ Tát tự tánh lắng trong tinh khiết không uế trược?

Giống như nước, thể tánh của nó trong lặng tinh khiết không uế trược.

Sao gọi là tự tánh trong lặng?

Nghĩa là do xa lìa triền phược, tùy miên.

Sao gọi là không uế trược?

Nghĩa là hay xa lìa tham, sân, si.

Sao gọi là tinh khiết?

Nghĩa là hay làm cho các căn được tinh khiết. Đó gọi là Bồ Tát tự tánh trong lặng tinh khiết không uế trược.

Thế nào là Bồ Tát dứt sạch mọi phiền não thiêu đốt?

Này thiện nam! Giống như tánh của nước đối với hữu tình nóng bức, khi nóng và ở chỗ nóng đều làm cho hết nóng. Bồ Tát cũng vậy, hay dùng thủy pháp diệt trừ những phiền não thiêu đốt cho hữu tình. Đó gọi là Bồ Tát dứt sạch mọi phiền não thiêu đốt.

Thế nào là Bồ Tát bỏ tất cả những khao khát về ái dục?

Này thiện nam! Giống như hữu tình bị khát nước bức bách, nếu được nước thì liền hết khát. Bồ Tát cũng vậy, đối với những hữu tình bị khát dục làm bức bách, nên sinh các khổ não, Bồ Tát liền vì họ mà mưa đại pháp vũ, hữu tình nhờ vậy mà lìa được cảnh giới khao khát. Đó gọi là Bồ Tát lìa bỏ tất cả những khao khát về ái dục.

Thế nào là Bồ Tát sâu xa khó lường?

Này thiện nam! Như nước thâm sâu rất là khó lường. Bồ Tát cũng vậy, thành tựu bát nhã viên mãn rất sâu xa, chúng ma và tất cả ngoại đạo không thể đo lường được. Đó gọi là Bồ Tát sâu xa khó lường.

Thế nào là Bồ Tát đối với chỗ bằng và không bằng đều làm cho sung mãn?

Này thiện nam! Như thác nước chảy mạnh đối với những chỗ bằng hay không bằng tất cả đều tràn qua. Cũng vậy, thác nước pháp của Bồ Tát tuôn chảy đối với các cõi hữu tình bằng hay không bằng làm cho tất cả đầy đủ.

Do Bồ Tát thương xót các hữu tình nên phát khởi thác nước pháp rộng lớn tuôn chảy mà chẳng bức bách, các cõi hữu tình không giống như nước kia. Đó gọi là Bồ Tát đối với chỗ bằng, không bằng đều làm cho sung mãn.

Thế nào là Bồ Tát dứt hết tất cả bụi phiền não?

Này thiện nam! Ví như nước hay làm cho những nơi đất cứng rắn đều được mềm mại và làm cho hết bụi bặm. Bồ Tát cũng vậy, dùng trí tuệ nương vào nước Tam Ma Địa làm cho các hữu tình tâm nhiễm cứng cỏi cố chấp đều được nhu hòa dễ điều phục và hay làm cho dứt sạch bụi bặm phiền não. Đó gọi là Bồ Tát dứt sạch mọi bụi trần phiền não.

Này thiện nam! Đại bồ Tát thành tựu mười pháp này thì được ngang bằng như nước.

Lại nữa, này thiện nam! Bồ Tát nào thành tựu mười pháp sau đây thì ngang bằng như lửa.

Những gì là mười?

1. Hay thiêu đốt các khối phiền não.

2. Hay thành thục pháp Phật.

3. Hay làm khô các bùn lầy phiền não.

4. Như khối lửa lớn.

5. Như ánh sáng lửa.

6. Có thể làm cho hoảng sợ.

7. Hay làm cho an ổn.

8. Hay làm cho các hữu tình cùng đắc.

9. Hay khiến cúng dường.

10. Không bị khinh khi.

Thế nào là hay thiêu đốt các khối phiền não?

Này thiện nam! Ví như lửa lớn có thể thiêu đốt tất cả cỏ cây rừng rậm, những khối ô uế. Bồ Tát cũng vậy, dùng lửa trí tuệ có thể thiêu đốt tất cả triền cái, tùy miên, tham, sân, si… và những khối phiền não ác. Đó gọi là Bồ Tát hay thiêu đốt các khối phiền não.

Thế nào là Bồ Tát có thể thành thục Phật Pháp?

Này thiện nam! Ví như tánh của lửa hay nấu chín tất cả đồ ăn, thức uống, thuốc thang và mọi vật. Bồ Tát cũng vậy, dùng Bát Nhã nội chứng để thành thục Phật Pháp mà chẳng thoái thất. Đó gọi là Bồ Tát thành thục Phật Pháp.

Thế nào là Bồ Tát hay làm khô các bùn lầy phiền não?

Này thiện nam! Ví như lửa lớn hay làm khô bùn lầy. Bồ Tát cũng vậy, hay làm khô cạn tất cả bùn phiền não. Đó gọi là Bồ Tát hay làm khô cạn tất cả bùn phiền não.

Thế nào là Bồ Tát như khối lửa lớn?

Này thiện nam! Ví như người bị cực lạnh vô cùng khổ sở, được khối lửa lớn làm cho khỏi lạnh hết khổ. Cũng vậy, nếu có hữu tình nào bị khổ về lạnh phiền não bức bách thì Bồ Tát dùng lửa Bát Nhã làm cho tiêu diệt. Đó gọi là Bồ Tát như khối lửa lớn.

Thế nào là Bồ Tát như ánh sáng lửa?

Này thiện nam! Ví như có người ở trên đỉnh núi Tuyết, đỉnh núi Mân Đà La đốt lên đống lửa lớn, ánh sáng ấy tỏa chiếu rực rỡ khắp cả một du thiện na, hoặc hai duthiện na, hoặc ba du thiện na.

Bồ Tát cũng vậy, dùng ánh sáng trí tuệ: Ánh sáng ấy chiếu rực rỡ khắp cả trăm du thiện na, hoặc ngàn du thiện na, hoặc trăm ngàn du thiện na cho đến vô lượng a tăng kỳ xí da. Trong các Thế Giới, mọi hữu tình đều nhờ ánh sáng trí tuệ rực rỡ tỏa đến cùng khắp, hữu tình gặp được ánh sáng trí tuệ này liền phá trừ tất cả vô minh đen tối. Đó gọi là Bồ Tát như ánh sáng lửa.

Thế nào là Bồ Tát hay khiến cho hoảng sợ?

Này thiện nam! Ví như thú chúa và những ác thú thấy khối lửa lớn liền sinh hoảng sợ, đã hoảng sợ rồi lánh xa nơi này mà đến nơi khác.

Tất cả Ma Vương và các chúng ma cũng lại như vậy, khi thấy Bồ Tát tâm chúng liền sinh sợ hãi, do chúng tự nghĩ oai lực ánh sáng của mình thấp kém mà lánh xa Bồ Tát, đi đến nơi khác, không dám nghe tên của Bồ Tát, huống gì là diện kiến! Đó gọi là Bồ Tát hay khiến cho hoảng sợ.

Thế nào là Bồ Tát hay làm cho an ổn?

Này thiện nam! Ví như có người ở nơi đồng hoang đói khát, khốn đốn, hiểm nạn khổ, lạc mất phương hướng bỗng thấy được đống lửa lớn liền đi đến đó, hoặc gặp thôn xóm hoặc nơi chăn bò. Người ấy thấy rồi không còn sợ sệt, tâm được yên ổn.

Hữu tình cũng vậy, ở trong đồng hoang sinh tử hiểm nạn đói khát khốn khổ lạc mất đường chánh, khi gặp được Bồ Tát thì xa lìa mọi phiền não hoảng sợ, tâm được an ổn. Đó gọi là Bồ Tát hay làm cho yên ổn.

Thế nào là Bồ Tát hay làm cho tất cả hữu tình cùng đắc?

Này thiện nam! Ví như đống lửa có sức ấm áp làm cho tất cả hữu tình cùng được sự ấm áp ấy. Như nhà Vua, quyến thuộc của Vua và Chiên Đà La cũng đều được sự ấm áp của lửa. Cũng vậy, bao nhiêu ân lực của Bồ Tát, tất cả hữu tình, Vua chúa, quyến thuộc của Vua và Chiên Đà La đều cùng được ân lực ấy. Đó gọi là Bồ Tát làm cho tất cả hữu tình cùng đắc sự lợi lạc.

Thế nào là Bồ Tát hay khiến cho các loài cúng dường?

Này thiện nam! Ví như đống lửa là nơi hay làm cho Bà La Môn, Sát Đế Lợi… thờ lửa ở trong nhân gian, thành ấp, xóm làng cúng dường. Bồ Tát cũng vậy, được thế gian, hàng Trời, Người, A Tố Lạc… nghĩ tưởng như Phật mà đều cúng dường. Đó gọi là Bồ Tát hay làm cho các loài cúng dường.

Thế nào là Bồ Tát không bị khinh khi?

Này thiện nam! Như đóm lửa nhỏ không thể xem thường vì tánh của nó có thể thiêu đốt. Bồ Tát cũng vậy, trụ vào quả vị giải hạnh sơ học của Đại Thừa tuy oai lực chưa rộng lớn nhưng tất cả thế gian, hàng Trời, Người, A Tố Lạc… không thể khinh khi.

Vì sao?

Vì thế gian, Trời, Rồng, Dược Xoa, Kiền Đạt Phược, A Tố Lạc… biết rằng Bồ Tát này chẳng bao lâu sẽ ngồi nơi Đạo Tràng Bồ Đề thành Vô Thượng, Chánh Đẳng, Chánh Giác. Đó gọi là Bồ Tát được sự không bị khinh khi.

Này thiện nam! Bồ Tát thành tựu mười pháp này thì được ngang bằng như lửa.

Lại nữa, này thiện nam! Bồ Tát nào thành tựu mười pháp sau đây thì ngang bằng như gió.

Những gì là mười?

1. Ngang bằng như gió thổi không có xứ sở.

2. Ngang bằng như chỗ gió thổi.

3. Có thể chinh phục đỉnh núi ngã mạn của hữu tình.

4. Có thể khởi lên mây mưa pháp lớn.

5. Hay diệt trừ tất cả phiền não nóng bức cho các hữu tình.

6. Hay ban khắp cho tất cả hữu tình tịnh pháp đẳng lưu và hơi thở ra vào của mạng sống thiện xảo.

7. Hay gìn giữ vô lượng mây mưa đại pháp.

8. Hay an lập đại pháp tối thắng, tất cả mọi thứ trang nghiêm nơi cung điện.

9. Hay ở nơi chúng hội quyết định diễn thuyết những pháp vi diệu giống như gió thổi các cây kiếp ba, hoa vừa ý rụng xuống như mưa.

10. Trong A tăng kỳ kiếp tích tập vô lượng pháp luân thanh tịnh và Tam Ma Địa giải thoát tổng trì, nơi biển lớn Núi Tô Mê Lô, Núi Tu Di, Núi Luân Vi, Núi Thiết Vi… ấy là nơi chúng hội vây quanh, nếu có chúng sinh nào có khả năng điều phục được thành thục thì Bồ Tát phát trí phong luân chuyển diệt sở y tất cả không còn.

Này thiện nam! Thế nào là ngang bằng với gió thổi không có xứ sở?

Ví như gió thổi đến mọi nơi mà chẳng có bám víu cũng chẳng có nơi chốn, không nơi nương tựa, chẳng có hình sắc mà luôn hành hoạt tự nhiên. Nghĩa là làm cho tất cả cung điện, nhà cửa, núi Tu Di và các biển… tất cả đều lay động và đều được hoàn thành có thể làm cho người khác thấy. Bồ Tát cũng lại như vậy, hành dụng khắp tất cả xứ mà luôn không dính mắc.

Những gì là tất cả xứ?

Là uẩn, giới, xứ. Ẩn trong tất cả pháp là sắc uẩn, tho uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn và thức ẩn.

Giới là: Nhãn giới, Sắc Giới, nhãn thức giới. Nhĩ giới, thanh giới, nhĩ thức giới. Tỹ giới, hương giới, tỹ thức giới. Thiệt giới, vị giới, thiệt thức giới. Thân giới, xúc giới, thân thức giới. ý giới, pháp giới, ý thức giới.

Xứ là: Nhãn xứ, sắc xứ. Nhĩ xứ, thanh xứ. Tỷ xứ, hương xứ. Thiệt xứ, vị xứ. Thân xứ, xúc xứ. ý xứ, pháp xứ. Bồ Tát ở trong thế gian, xuất thế gian, tất cả Trời, Người giàu sang lẫy lừng.

Chuyển Luân Thánh Vương, Thích, Phạm, Hộ Thế, Trời Đại Tự Tại và Thanh Văn, Duyên Giác, các địa Bồ Tát cho đến nhất thiết trí, ở trong các xứ này Bồ Tát đều không hề dính mắc, lại có thể xa lìa chẳng có, chẳng không, chẳng phải một tánh, chẳng phải tánh khác, chẳng phải tánh chân thật, chẳng phải tánh hư vọng… sự phân biệt của vô lượng phân biệt, vì chẳng có sở duyên nhưng sở hành của Bồ Tát giải thoát vô ngại.

Bồ Tát lại hay thị hiện đến vô lượng, vô biên các Thế Giới khắp mười phương, hiện làm thân Đế Thích, Phạm Vương, Hộ Thế… vì muốn làm lợi ích cho tất cả hữu tình mà hành tất cả xứ, trải qua nhiều kiếp, chẳng thể thấy hết do lìa biên tế. Vì thân pháp tánh nên xa lìa sự phân biệt của phân biệt.

Thiện Nam! Đó gọi là Bồ Tát ngang bằng với gió thổi không có nơi chốn.

Thiện Nam! Thế nào là Bồ Tát ngang bằng với gió thổi rốt ráo bất tận?

Này thiện nam! Như gió thổi thuận chiều đến vô lượng Thế Giới, có thể thổi mọi vật làm cho mau chóng luân chuyển và mỗi một vật đều có chỗ dụng của nó. Bồ Tát cũng vậy, như gió thổi vào vật làm cho mọi vật mau chóng đi đến tất cả nơi chốn chẳng cùng.

Bởi Bồ Tát hay đi đến tất cả chúng hội Đạo Tràng Như Lai và các chúng hội Đạo Tràng Bồ Tát. Lại ở trong tất cả cung điện thế gian tuyên dương diễn thuyết an lập cùng khắp, quan sát bao trùm vô lượng các pháp thế tục và pháp thắng nghĩa. Đó gọi là Bồ Tát ngang bằng với gió thổi rốt ráo không cùng tận.

Thiện nam! Thế nào là Bồ Tát có thể chinh phục đỉnh núi ngã mạn của hữu tình?

Ví như gió thổi có thể làm cho rừng cây trên đỉnh núi Mạn đà la quật ngã gãy đổ rơi rụng. Bồ Tát cũng vậy, như ngọn gió thổi kia có thể làm cho rừng cây ngã mạn, kiêu căng, buông lung của hữu tình ngã gãy, rơi rụng.

Điều gì gọi là đỉnh núi ngã mạn?

Nghĩa là các hữu tình ỷ mình vốn có hình tướng sắc lực… thọ dụng tự tại sống lâu không bệnh, hay được sự sống: Nghề giỏi, đa văn, thông minh trí tuệ, có quyến thuộc thù thắng, lời nói biện tài khiến cho mọi người thích nghe, do đó đam mê, kiêu ngạo, tự khen ngợi.

Vì muốn phá sụp ngọn núi ngã mạn của hữu tình, nên Bồ Tát hay thị hiện ra hình tướng sắc lực, thọ dụng mọi việc tối thắng tự tại hơn người kia, nói chánh pháp cho họ để phá sụp ngọn núi cao ngã mạn của các hữu tình ấy để có thể đem tất cả an trí nơi yên lành thanh tịnh. Đó gọi là Bồ Tát có thể chinh phục đỉnh núi ngã mạn của hữu tình.

Này thiện nam! Thế nào là Bồ Tát hay khởi lên mây mưa pháp lớn?

Ví như sức gió cùng khắp bốn phương phát khởi mây lớn, mây đó như vòng tròn có nhiều màu sắc, tiếng sấm rền xa, như âm thanh giữa biển, tuyệt đẹp sáng lạng sâu xa uyển chuyển. Lại phát ra những âm nhạc, lời ca có thể làm cho vui lòng.

Ánh chớp sáng làm óng ánh trang nghiêm rực rỡ. Ngày đêm luôn có mưa lớn tuôn xuống, mưa xuống những thứ báu chảy mãi, tràn khắp cả trăm ngàn câu na do tha cõi, làm cho các hữu tình hoan hỷ vui thích, lại làm cho thế gian, tất cả cây cỏ, rừng rậm, lúa má đều được sinh trưởng.

Bồ Tát cũng vậy, dùng đại bi làm gió, phát khởi khắp vô biên Thế Giới trong mười phương. Dùng những loại thân tướng làm mây, phát ra ánh sáng rực rỡ thù thắng, sắc tướng hiện rõ, như chớp sáng óng ánh trang sức thanh tịnh kia.

Vì sự ưa thích của hữu tình mà phát ra âm thanh lớn nói pháp chân thật, giống như tiếng sấm rền diệu mầu sâu xa, có sáu vạn loại ngôn từ sai khác. Âm thanh này vang tận hư không đến khắp pháp giới tất cả hữu tình. Mưa xuống pháp lớn che chở tất cả hữu tình ở nơi đường ác và những người chịu khổ liên tục đều được lìa khổ.

Lại giúp đỡ các hữu tình này an trí nơi những Thế Giới trang nghiêm thanh tịnh, làm cho tất cả đều được vui mừng thù thắng sinh tâm an lạc, giàu sang lẫy lừng, làm cho được những tướng tốt, ánh sáng tròn đầy, ánh sáng đó thanh tịnh rõ ràng chói rực.

Lại ở trong tất cả các pháp hội dùng nước mưa pháp rưới lên đảnh hàng Trời, Người, khiến cho họ được hoan hỷ vui thích hơn hết, thành tựu viên mãn, tất cả các pháp bạch tịnh thế gian và xuất thế gian đều làm cho sinh trưởng. Như mây mưa kia hay làm cho dược thảo rừng rậm, lúa má đều được sinh trưởng. Đó gọi là Bồ Tát hay phát khởi rộng mây mưa pháp lớn.

***