Kinh Đại thừa

PHẬT THUYẾT

KINH BÁT NHÃ BA LA MẬT

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần
 

PHẨM SÁU MƯƠI MỐT

PHẨM MỘNG TRUNG BẤT CHỨNG
 

Đức Phật bảo Ngài Tu Bồ Đề: Nếu Đại Bồ Tát nhẫn đến trong chiêm bao, chẳng tham muốn bậc Thanh Văn, Bích Chi Phật, cũng chẳng tham muốn ba cõi. Quán các pháp như mộng, như ảo, như hưởng, như diệm, như hóa, cũng chẳng chứng lấy.

Này Tu Bồ Đề! Phải biết đó là tướng bất thối chuyển của Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát trong chiêm bao thấy Phật cùng vô số Tỳ Kheo, Tỳ Kheo Ni, Ưu Bà Tắc, Ưu Bà Di, Thiên, Long, Quỷ, Thần. Thấy Đức Phật Thuyết Pháp cho đại chúng. Bồ Tát này theo Phật nghe pháp liền hiểu nghĩa trong đó rồi thật hành theo pháp. Phải biết đó là tướng bất thối chuyển của Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại này Tu Bồ Đề! Trong chiêm bao, Đại Bồ Tát thấy Đức Phật đủ ba mươi hai tướng, tám mươi tùy hình hảo, phóng ánh sáng vọt lên không trung thuyết pháp cho chúng đại Tỳ Kheo, rồi hiện đại thần lực biến làm hóa nhân đến Phật Độ khác mà làm Phật Sự. Phải biết đó là tướng bất thối chuyển của Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại này Tu Bồ Đề! Nếu trong chiêm bao, Đại Bồ Tát thấy giặc nổi dậy đánh phá xóm làng, thành thị, hoặc phóng hỏa, hoặc thấy những ác thú cọp, sói, sư tử, hoặc thấy có kẻ muốn đến chặt đầu mình, hoặc thấy cha mẹ, anh chị, bạn hữu chết.

Dầu thấy bao nhiêu sự dữ hung, khổ sầu như vậy mà chẳng kinh sợ, buồn lo. Sau khi thức giấc liền suy ngẫm ba cõi hư vọng đều như cảnh chiêm bao thôi. Lúc tôi được vô thượng bồ đề, sẽ vì chúng sanh mà giảng nói ba cõi như chiêm bao. Phải biết đó là tướng bất thối chuyển của Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại này Tu Bồ Đề! Thế nào mà biết là Đại Bồ Tát bất thối chuyển lúc được vô thượng bồ đề, trong nước không có ba ác đạo?

Trong chiêm bao, nếu Đại Bồ Tát thấy các súc sanh,  ngạ quỷ, địa ngục liền nghĩ rằng tôi phải siêng năng tinh tấn, lúc được vô thượng bồ đề, trong cõi nước tôi không có ba ác đạo.

Tại sao vậy?

Vì cảnh chiêm bao cùng các pháp không hai, không sai khác. Phải biết đó là tướng bất thối chuyển của Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại này Tu Bồ Đề! Trong chiêm bao, Đại Bồ Tát thấy lửa địa ngục nấu chúng sanh liền phát thệ: Nếu tôi thiệt là bậc bất thối chuyển, nguyện lửa này liền tắt. Nếu lửa địa ngục liền tắt theo lời nguyện, phải biết đó là tướng bất thối chuyển.

Lại này Tu Bồ Đề! Ban ngày Đại Bồ Tát thấy thành thị bị hỏa hoạn liền nghĩ rằng: Trong chiêm bao, tôi thấy hạnh, loại, tướng mạo bất thối chuyển , nay tôi thiệt có như vậy.

Tự lập thệ rằng: Xin cho lửa này liền tắt. Sau khi lập thệ, nếu lửa liền tắt thì phải biết đó là Đại Bồ Tát được thọ ký vô thượng bồ đề, trụ bậc bất thối chuyển. Nếu lửa đó chẳng liền tắt, đốt cháy từ nhà này đến nhà khác, từ xóm này đến xóm khác.

Này Tu Bồ Đề! Phải biết những nhà bị cháy là do đời trước nghiệp nhân phá pháp sâu dầy nên đời nay mang tai họa thừa ấy. Do nhân duyên đó, phải biết là tướng bất thối chuyển của Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại này Tu Bồ Đề! Nay Đức Phật lại vì người mà nói hạnh, loại, tướng mạo của Đại Bồ Tát bất thối chuyển. Nếu có nam tử hay nữ nhân bị quỷ thần dựa.

Khi đó Bồ Tát tự nghĩ: Nếu tôi được Chư Phật quá khứ thọ ký, tâm tôi thanh tịnh cầu vô thượng bồ đề, hành chánh đạo thanh tịnh, xa rời tâm cầu Thanh Văn, Bích Chi Phật, đáng được vô thượng bồ đề. Tôi quyết chắc sẽ được vô thượng bồ đề, chẳng phải là không được.

Hiện tại Chư Phật ở mười phương Quốc Độ không gì chẳng biết, chẳng thấy, chẳng hiểu, chẳng chứng. Chư Phật biết thâm tâm tôi định chắc quyết sẽ được vô thượng bồ đề.

Do lòng chí thành phát thệ ấy, nam tử hay nữ nhân bị quỷ thần dựa não hại đây sẽ được khỏi khổ nạn, quỷ thần sẽ rời xa.

Này Tu Bồ Đề! Bồ Tát phát thệ như vậy, nếu quỷ thần chẳng rời đi, thì phải biết Bồ Tát đó chưa được Chư Phật quá khứ thọ ký vô thượng bồ đề.

Nếu quỷ thần rời, thì phải biết đã được Chư Phật quá khứ thọ ký vô thượng bồ đề. Do những hạnh, loại, tướng mạo đó mà biết là Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát xa rời Sáu Ba la mật và sức phương tiện, tu hành tứ niệm xứ nhẫn đến ba môn môn Tam Muội chưa lâu, chưa nhập địa vị Bồ Tát. Bồ Tát đó bị ác ma nhiễu hại bèn thệ rằng, nếu tôi thiệt được Chư Phật thọ ký thì quỷ thần này phải rời đi.

Ác ma có oai lực hơn quỷ thần nên quỷ thần liền rời đi. Bồ Tát này nghĩ rằng do sức thệ nguyện của tôi mà quỷ thần phải rời đi, chớ chẳng biết là sức của ác ma.

Vì cậy chỗ chức chứng đắc nên khinh dễ các Bồ Tát khác: Tôi đã được Chư Phật thọ ký, còn các Ngài thì chưa. Sanh lòng tăng thượng mạn. Do đây mà xa lìa nhất thiết chủng trí, xa lìa vô thượng bồ đề.

Này Tu Bồ Đề! Phải biết người đó sa vào hai bậc: Hoặc bậc Thanh Văn, hoặc bậc Bích Chi Phật. Do nhân duyên luống thệ như trên, không có sức phương tiện nên mà sự phát khởi. Người đó vì chẳng thân cận, y chỉ thiện tri thức, chẳng hỏi rành tướng mạo bất thối chuyển nên bị ma trói buộc càng thêm kiên cố.

Tại sao vậy?

Vì Bồ Tát đó hành Sáu Ba la mật chẳng được lâu nên không có sức phương tiện. Phải biết đó là ma sự của Bồ Tát.

Này Tu Bồ Đề! Thế nào là Bồ Tát hành sáu Ba la mật chẳng được lâu, nhẫn đến chưa nhập địa vị Bồ Tát, bị ác ma nhiễu hại?

Này Tu Bồ Đề! Ác ma hóa hiện các thứ thân hình đến bảo Bồ Tát rằng: Ở chỗ Chư Phật, Ngài được thọ ký vô thượng bồ đề, Ngài tên ấy, cha tên ấy, mẹ tên ấy, anh chị em tên ấy, bảy đời cha mẹ của Ngài tên họ như vậy, Ngài sanh trong ấp ấy, làng ấy, thành ấy, nước ấy, tại địa phương ấy.

Nếu thấy Bồ Tát tánh hạnh hòa nhu, ác ma nói: Đời trước Ngài cũng hòa nhu.

Nếu thấy Bồ Tát thấy tánh nóng gấp, ác ma nói: Đời trước ngài cũng như vậy.

Nếu thấy Bồ Tát tu hạnh tịch tịnh, ác ma nói: Đời trước Ngài cũng tu như vậy.

Nếu thấy Bồ Tát khất thực, nạp y, chiều chẳng uống tương, một lần ngồi ăn, ăn một bát, ở nơi gò mả, ở chỗ trống, ở dưới cây, ngồi luôn chẳng nằm, ngồi kiết già, chỉ thọ ba y, hoặc thiểu dục, hoặc tri trúc, hoặc tu hạnh xa lìa, hoặc chẳng thoa chân, hoặc ít nói chuyện, ác ma bèn nói:

 Đời trước Ngài cũng có hạnh như vậy, đời nay Ngài có công đức Đầu Đà này, đời trước Ngài cũng có công đức như vậy. Bồ Tát nghe nói việc đời trước và họ tên, lại nghe khen ngợi công đức Đầu Đà liền vui mừng, sanh lòng kiêu mạng.

Bấy giờ ác ma nói: Ngài có công đức như vậy, có tướng như vậy, Ngài đã thiệt Chư Phật tho ký vô thượng bồ đề.

Này Tu Bồ Đề! Ác ma hiện làm Tỳ Kheo vấn y, hoặc hiện làm Cư Sĩ, hoặc hiện hình cha mẹ đến bảo Bồ Tát: Ngài đã được thọ ký vô thượng bồ đề.

Tại sao?

Vì bao nhiêu tướng bất thối chuyển, Ngài đều có đủ.

Này Tu Bồ Đề! Thiệt ra những tướng mạo bất thối chuyển chân thiệt của Đức Phật nói, người này hoàn toàn không có. Phải biết Bồ Tát đó bị ma nhiễu hại.

Tại sao vậy?

Vì Bồ Tát đó hoàn toàn không có tướng mạo bất thối chuyển. Nhân nghe khen tặng mà sanh.

Lại này Tu Bồ Đề! Lòng kiêu mạn, khinh miệt người khác. Phải biết đó là ma sự của Bồ Tát.

Lại này Tu Bồ Đề! Bồ Tát hành Sáu Ba la mật chẳng được lâu, chẳng biết tướng danh tự, chẳng biết tướng sắc, tướng thọ, tưởng, hành, thức.

Ác ma đến nói: Đời sau, lúc Ngài được vô thượng bồ đề, sẽ có những danh hiệu như vậy. Rồi ác ma theo chỗ tưởng niệm của Bồ Tát đó mà nói danh hiệu.

Bồ Tát vô trí, không có phương tiện đó nghĩ rằng tôi đã trước có danh hiệu thành Phật như người này nói, hiệp đúng với bổn ý của tôi. Chắc là tôi đã được Chư Phật thọ ký.

Này Tu Bồ Đề! Tướng mạo bất thối chuyển của Đức Phật nói, người này hoàn toàn không có. Chỉ theo danh hiệu trống rỗng ấy rồi kiêu mạn, khinh miệt người khác. Vì thế mà xa lìa vô thượng bồ đề.

Bồ Tát này xa lìa bát nhã Ba la mật, không có sức phương tiện, xa lìa thiện tri thức, theo ác tri thức nên sa vào hai bậc Thanh Văn, Bích Chi Phật.

Nếu được liền tại thân đời này, ăn năm sám hối, lâu lâu qua lại trong sanh tử rồi sau mới trở lại y chỉ bát nhã Ba la mật. Nếu gặp thiện tri thức rồi thường gần gũi thì sẽ được vô thượng bồ đề.

Còn nếu tại thân này chẳng liền sám hối sẽ phải sa vào hai bậc: Hoặc Thanh Văn, hoặc Bích Chi Phật.

Này Tu Bồ Đề! Nơi tứ trọng giới, nếu Tỳ Kheo phạm một giới thì chẳng phải là Sa Môn, chẳng phải là Thích Tử, hiện đời chẳng được bốn quả Sa Môn.

Này Tu Bồ Đề! Bồ Tát đó ham danh tự giả, có tâm kiêu mạn, khinh miệt người khác, phải biết tội này nặng hơn tội phạm giới trọng của Tỳ Kheo.

Này Tu Bồ Đề! Chẳng những nặng hơn bốn trọng giới mà còn hơn cả tội ngũ nghịch. Bởi ham nhận danh hiệu giả mà sanh lòng cao ngạo, khinh miệt người khác, phải biết là tội rất nặng. Như về những danh hiệu, còn các ma sự nhỏ nhặt khác, Bồ Tát phải cảnh giác biết rõ.

Lại này Tu Bồ Đề! Bồ Tát ở chỗ vắng vẻ núi đầm trống xa.

Ma đến khen ngợi rằng: Hạnh ngài làm là pháp viễn ly của Phật ca ngợi.

Này Tu Bồ Đề! Đức Phật chẳng ca ngợi sự viễn ly như vậy, nghĩa là chỉ ở nơi vắng vẻ núi đầm trống xa mà gọi là viễn ly.

Bạch Đức Thế Tôn! Nếu ở chỗ vắng vẻ núi đầm trống xa như vậy mà chẳng phải là pháp viễn ly thì có pháp viễn ly khác thế nào?

Này Tu Bồ Đề! Nếu Bồ Tát xa rời tâm Thanh Văn, Bích Chi Phật, ở chỗ vắng vẻ núi đầm trống xa, đây là pháp viễn ly mà Đức Phật hứa khả. Pháp viễn ly này Bồ Tát phải tu hành. Ngày đêm hành pháp viễn ly này thì gọi là Bồ Tát viễn ly hạnh.

Này Tu Bồ Đề! Nếu pháp viễn ly của ác ma nói, ở chỗ vắng vẻ núi đầm trống xa mà tâm Bồ Tát này ở tại nơi ồn náo. Đó là chẳng xa rời tâm niệm Thanh Văn, Bích Chi Phật chẳng siêng tu bát nhã Ba la mật, Bồ Tát này chẳng đầy đủ được nhất thiết chủng trí.

Bồ Tát này hành pháp viễn ly của ác ma nói, lòng chẳng thanh tịnh mà đi khinh khi các Bồ Tát ở gần thành thị tâm thanh tịnh, không có tâm niệm ồn náo, Thanh Văn, Bích Chi Phật, cũng không có tâm tạp ác khác, đầy đủ thiền định, giải thoát, trí huệ, thần thông.

Bồ Tát xa rời bát nhã Ba la mật không có sức phương tiện đó, dầu ở chỗ tuyệt trống vắng ngoài trăm do tuần, chỗ cầm thú, quỷ thần, La Sát ở, hoặc một năm cho đến trăm ngàn vạn ức năm, hoặc lâu hơn thời gian trên, mà chẳng biết pháp viễn ly chân thiệt của Bồ Tát: Đó là thâm phát vô thượng bồ đề, chẳng có tâm tạp ác, ồn náo. Chỗ làm của Bồ Tát này Đức Phật không hứa khả.

Này Tu Bồ Đề! Đức Phật nói pháp viễn ly chân thiệt. Bồ Tát này chẳng ở trong đó, cũng chẳng thấy tướng viễn ly đó.

Tại sao?

Vì Bồ Tát này chỉ hành theo pháp viễn ly hư giả.

Bấy giờ ác ma đến đứng trong hư không khen rằng: Lành thay! Lành thay! Này thiện nam! Đó là pháp viễn ly chân thiệt của Phật nói. Ngài hành pháp viễn ly ấy sẽ mau được vô thượng bồ đề.

Nghe lời khen ấy, Bồ Tát này có tâm niệm ham pháp viễn ly ấy tất sẽ khinh dễ các người cầu Phật Đạo khác cho là ồn náo. Đó là lấy ồn náo làm chẳng ồn náo, đáng cung kính mà chẳng cung kính, chẳng đáng cung kính mà cung kính.

Bồ Tát này nói: Chư quỷ thần nhớ tưởng đến khen ngợi tôi. Chỗ tôi hành trì đúng là hạnh viễn ly, không ai khen tặng những người ở gần thành thị. Do cớ đó mà Bồ Tát này khinh khi các Bồ Tát khác.

Này Tu Bồ Đề! Phải biết Bồ Tát này gọi là Bồ Tát Chiên Đà La làm ô nhiễm Chư Bồ Tát. Người này giống hình Bồ Tát mà thiệt là kẻ đại tặc trong nhân gian và trên Trời, cũng là kẻ giặc vấn y trong hàng Sa Môn. Với người như vậy, những người cầu Phật đạo chẳng nên gần gũi, cúng dường, cung kính.

Tại sao vậy?

Này Tu Bồ Đề! Phải biết người này sa vào hàng tăng thượng mạn. Thế nên nếu Đại Bồ Tát muốn chẳng rời bỏ nhất thiết chủng trí, muốn được vô thượng bồ đề, nhất tâm muốn cầu vô thượng bồ đề, muốn lợi ích tất cả chúng sanh thì chẳng nên gần gũi hạng người như vậy để cung kính, cúng dường.

Theo pháp của Đại Bồ Tát, phải thường xuyên cầu tự lợi, nhàm sợ thế gian, tâm luôn xa rời ba cõi, đối với hạng người ấy phải có lòng từ bi hỉ xả. Tôi hành Bồ Tát đạo chẳng nên sanh tội lỗi như vậy. Nếu có lỗi như vậy phải mau dứt trừ.

Này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát phải khéo cảnh giác ma sự ấy. Ở trong ma sự ấy phải khéo cố gắng ra khỏi.

Lại Này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát thâm tâm muốn được vô thượng bồ đề, phải gần gũi, cung kính, cúng dường thiện tri thức.

Bạch Đức Thế Tôn! Những ai là thiện tri thức của Đại Bồ Tát?

Này Tu Bồ Đề! Chư Phật là thiện tri thức của Đại Bồ Tát. Chư Đại Bồ Tát cũng là thiện tri thức của Bồ Tát. A La Hán cũng là thiện tri thức của Bồ Tát.

Lại này Tu Bồ Đề! Sáu Ba la mật là thiện tri thức của Bồ Tát. Tứ niệm xứ nhẫn đến mười tám pháp bất cộng cũng là thiện tri thức của Bồ Tát. Như, thiệt tế, pháp tánh cũng là thiện tri thức của Bồ Tát.

Này Tu Bồ Đề! Sáu Ba la mật là đạo, là rất sáng, là đuốc, là trí, là huệ, là cứu, là quy, là cồn đảo, là đường rốt ráo, là cha, là mẹ. Tứ niệm xứ nhẫn đến nhất thiết chủng trí cũng vậy.

Tại sao?

Vì sáu Ba la mật và ba mươi bảy phẩm trợ đạo là cha, là mẹ của mười phương Chư Phật quá khứ, Chư Phật vị lai, Chư Phật hiện tại.

Tại sao?

Vì sáu Ba la mật và ba mươi bảy phẩm trợ đạo hay sanh mười phương Chư Phật quá khứ, vị lai, hiện tại vậy.

Này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát muốn được vô thượng bồ đề, tịnh Phật Quốc Độ, thành tựu chúng sanh thì phải học Sáu Ba la mật, Ba mươi bảy phẩm trợ đạo và Bốn nhiếp pháp để nhiếp lấy chúng sanh.

Đây là Bốn nhiếp pháp: Bố thí, ái ngữ, lợi ích và đồng sự.

Này Tu Bồ Đề! Vì có công năng lợi ích như vậy nên ta nói sáu Ba la mật và ba mươi bảy phẩm trợ đạo là Đại Bồ Tát, là Thế Tôn, là đạo, là rất sáng, là đuốc, là trí, là huệ, là cứu, là quy, là cồn đảo, là đường rốt ráo, là cha, là mẹ.

Thế nên Đại Bồ Tát muốn an trụ chẳng theo lời người khác, muốn dứt nghi cho tất cả chúng sanh, muốn tịnh Phật Quốc Độ, muốn thành tựu chúng sanh, thì phải học bát nhã Ba la mật này.

Tại sao?

Vì trong bát nhã Ba la mật nói rộng các pháp mà Chư Đại Bồ Tát cần phải học.

Bạch Đức Thế Tôn! Những gì là tướng của bát nhã Ba la mật?

Này Tu Bồ Đề! Như tướng hư không là tướng bát nhã Ba la mật. Bát nhã Ba la mật không có tướng.

Bạch Đức Thế Tôn! Chừng có duyên cớ mà tướng các pháp cũng như tướng bát nhã Ba la mật chăng?

Này Tu Bồ Đề! Đúng như vậy. Tướng các pháp cũng như tướng bát nhã Ba la mật. Vì tất cả pháp tướng ly, tướng không. Do nhân duyên ấy nên tướng các pháp cũng như tướng bát nhã Ba la mật. Đó là tướng ly, tướng không.

Bạch Đức Thế Tôn! Nếu tất cả pháp là tất cả pháp ly, tất cả pháp là tất cả pháp không, thì làm sao biết chúng sanh là cấu hoặc tịnh?

Bạch Đức Thế Tôn! pháp ly tướng không cấu, không tịnh. Pháp ly tướng, không tướng chẳng thể được vô thượng bồ đề. Ly tướng và không tướng chẳng có pháp để được.

Bạch Đức Thế Tôn! Trong ly tướng, trong không tướng không có Bồ Tát được vô thượng bồ đề.

Bạch Đức Thế Tôn! Như vậy thì tôi làm sao có thể biết được nghĩa Đức Phật tuyên nói?

Này Tu Bồ Đề! Chúng sanh có mãi mãi hiện hành tâm ngã, ngã sở chăng?

Bạch Đức Thế Tôn! Có! Chúng sanh mãi mãi hiện hành tâm ngã, ngã sở.

Này Tu Bồ Đề! Tâm ngã, ngã sở đó có ly tướng chăng?

Có không tướng chăng?

Bạch Đức Thế Tôn! Tâm ngã, ngã sở ly tướng, không tướng.

Này Tu Bồ Đề! Do tâm ngã, ngã sở đó, chúng sanh có qua lại trong sanh tử chăng?

Bạch Đức Thế Tôn! Do tâm ngã, ngã sở đó, chúng sanh qua lại trong sanh tử.

Này Tu Bồ Đề! Vì chúng sanh qua lại trong sanh tử nên biết là có cấu, có não.

Này Tu Bồ Đề! Nếu chúng sanh không tâm ngã, ngã sở, tâm không chấp trước thì chẳng còn qua lại trong sanh tử. Nếu chẳng qua lại trong sanh tử thì không có cấu, não. Thế là chúng sanh có tịnh.

Bạch Đức Thế Tôn! Nếu Đại Bồ Tát hành như vậy, đó là chẳng hành sắc, thọ, tưởng, hành, thức là chẳng hành tứ niệm xứ đến bát chánh đạo, là chẳng hành nội không đến vô pháp hữu pháp không, là chẳng hành mười trí lực đến nhất thiết chủng trí.

Tại sao vậy?

Vì pháp ấy chẳng thể được, cũng không người hành, cũng không chỗ hành, cũng không phép hành.

Bạch Đức Thế Tôn! Đại Bồ Tát hành như vậy, tất cả Thiên, Nhân, A tu la ở thế gian chẳng hàng phục được Đại Bồ Tát này. Tất cả Thanh Văn, Bích Chi Phật chẳng bằng được Bồ Tát này.

Tại sao vậy?

Vì chỗ an trụ của Bồ Tát này không ai bằng được, đó là địa vị Bồ Tát.

Bạch Đức Thế Tôn! Chỗ hành của Đại Bồ Tát này đúng với tâm nhất thiết chủng trí, không ai bằng được.

Này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát hành như vậy mau gần với nhất thiết chủng trí.

Này Tu Bồ Đề! Cứ theo ý ngươi thế nào?

Nếu như tất cả mọi loài chúng sanh ờ Diêm Phù Đề đều hành nghiệp người, đều được thân người và đều được vô thượng bồ đề cả.

Nếu có thiện nam, thiện nữ trọn đời cung kính, cúng dường, ngợi khen tất cả Chư Phật đó, rồi đem tất cả thiện căn hồi hướng vô thượng bồ đề.

Do cơ ấy được phước nhiều chăng?

Bạch Đức Thế Tôn! Rất nhiều.

Này Tu Bồ Đề! Phước không nhiều bằng thiện nam, thiện nữ ở giữa đại chúng tuyên nói bát nhã Ba la mật, chỉ dạy rành rẽ, khai diễn rõ ràng đúng với bát nhã Ba la mật và cũng chánh ức niệm. Nhẫn đến chúng sanh trong Cõi Đại Thiên cũng như vậy.

Này Tu Bồ Đề! Như tất cả chúng sanh trong Diêm Phù Đề đồng thời đều được thân người. Có thiện nam, thiện nữ dạy họ hành Thập Thiện, Tứ Thiền, tứ vô lượng tâm, tứ vô sắc định, dạy họ được quả Tu Đà Hoàn đến quả Bích Chi Phật, dạy họ được vô thượng bồ đề. Đem thiện căn dạy bảo đó hồi hướng vô thượng bồ đề.

Thiện Nam, Thiện Nữ đó được phước nhiều chăng?

Bạch Đức Thế Tôn! Rất nhiều.

Này Tu Bồ Đề! Phước nhiều không bằng thiện nam, thiện nữ đem bát nhã Ba la mật này diễn nói, chỉ dạy rõ ràng, rành rẽ cho chúng sanh, cũng chẳng xa rời nhất thiết chủng trí.

Như Diêm Phù Đề, nhẫn đến Cõi Đại Thiên cũng như vậy. Đại Bồ Tát này chẳng xa rời tâm nhất thiết chủng trí thì đến tột cùng bờ tất cả phước điền. Trừ Chư Phật, không có pháp nào bằng thế lực của Đại Bồ Tát.

Tại sao vậy?

Vì Đại Bồ Tát lúc hành bát nhã Ba la mật, đối với tất cả chúng sanh phát khởi lòng đại từ, vì thấy các chúng sanh hướng đến chỗ chết nên sanh lòng đại bi. Lúc hành đạo, Bồ Tát vui thích nên sanh lòng đại hỷ. Vì chẳng cùng chung với tưởng niệm nên được đại xả.

Này Tu Bồ Đề! Đó là Đại Bồ Tát được ánh đại trí. Ánh sáng đại trí đầy tức là Sáu Ba la mật.

Này Tu Bồ Đề! Thiện nam, thiện nữ dầu chưa làm Phật mà có thể làm phước điền lớn cho tất cả chúng sanh, chẳng thối chuyển nơi vô thượng bồ đề.

Hưởng thọ bốn sự cúng dường, hành đúng tâm bát nhã Ba la mật, quyết định báo ơn thí chủ, mau gần nhất thiết chủng trí.

Thế nên Đại Bồ Tát muốn chẳng luống hưởng thọ bốn sự thí cúng của người, muốn đạo tam thừa cho chúng sanh, muốn làm ánh sáng lớn cho chúng sanh, muốn cứu vớt lao ngục Tam Giới, muốn ban con mắt sáng cho chúng sanh, thì phải thường hành bát nhã Ba la mật.

Lúc hành bát nhã Ba la mật, Đại Bồ Tát có muốn nói thì nói bát nhã Ba la mật. Nói bát nhã Ba la mật rồi thường ghi nhớ bát nhã Ba la mật.

Thường ghi nhớ bát nhã Ba la mật rồi thường hành bát nhã Ba la mật, chẳng cho tâm niệm khác phát sanh được, ngày đêm siêng hành bát nhã Ba la mật, tâm niệm tương ứng, chẳng thôi, chẳng nghĩ.

Này Tu Bồ Đề! Ví như có người chưa từng được châu ma ni, lúc sau được, được rồi vui mừng hớn hở. Rồi sau lại đánh mất bèn rất lo sầu, thường nhớ tưởng châu ma ni đó, tự tại sao tôi lại đánh mất châu ma ni. Cũng vậy, Đại Bồ Tát luôn nghĩ nhớ bát nhã Ba la mật, chẳng rời tâm nhất thiết chủng trí.

Bạch Đức Thế Tôn! Tất cả niệm tưởng, tánh của nó tự ly, tánh của nó tự không, tại sao Đại Bồ Tát hành bát nhã Ba la mật lại chẳng rời lìa tâm nhất thiết chủng trí?

Trong pháp viễn ly, pháp không đó, không có Bồ Tát, cũng không có niệm, không nhất thiết chủng trí.

Này Tu Bồ Đề! Nếu Đại Bồ Tát biết tất cả pháp như vậy, tánh nó tự ly, tánh nó tự không, chẳng phải do Thanh Văn, Bích Chi Phật làm ra, cũng chẳng phải do Phật làm ra. Các pháp tướng thường trụ, pháp tướng, pháp trụ, pháp vị, như, thiệt tế, đây gọi là Bồ Tát hành bát nhã Ba la mật, chẳng rời lìa tâm nhất thiết chủng trí.

Tại sao?

Vì bát nhã Ba la mật tánh tự ly, tánh tự không, chẳng tăng, chẳng giảm vậy.

Bạch Đức Thế Tôn! Nếu bát nhã Ba la mật, tánh nó tự ly, tánh nó tự không, thì thế nào Đại Bồ Tát bằng với bát nhã Ba la mật, được vô thượng bồ đề?

Này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát bằng với bát nhã Ba la mật, chẳng tăng, chẳng giảm.

Tại sao?

Vì bát nhã Ba la mật chẳng phải một, chẳng phải khác. Nếu Đại Bồ Tát nghe tướng bát nhã Ba la mật như vậy mà chẳng kinh sợ, nghi ngờ. Phải biết Đại Bồ Tát này hành bát nhã Ba la mật, phải biết Đại Bồ Tát này an trụ bậc bất thối chuyển.

Bạch Đức Thế Tôn! Không, chẳng chỗ có, là hành bát nhã Ba la mật chăng?

Không phải.

Bạch Đức Thế Tôn! Rời không, còn có pháp hành bát nhã Ba la mật chăng?

Không có.

Bạch Đức Thế Tôn! Bát Nhã Ba la mật đó hành bát nhã Ba la mật chăng?

Không.

Bạch Đức Thế Tôn! Sắc, thọ, tưởng, hành, thức là hành bát nhã Ba la mật chăng?

Không.

Bạch Đức Thế Tôn! Sáu Ba la mật hành bát nhã Ba la mật chăng?

Không.

Bạch Đức Thế Tôn! Tứ niệm xứ đến pháp bất cộng là hành bát nhã Ba la mật chăng?

Không.

Bạch Đức Thế Tôn! Sắc, thọ, tưởng, hành, thức tướng không, hư dối chẳng thiệt, không chỗ có, tướng chẳng kiên cố, tướng như, pháp tướng, pháp trụ, pháp vị, thiệt tế là hành bát nhã Ba la mật chăng?

Không.

Bạch Đức Thế Tôn! Nếu các pháp đó đều chẳng hành, thì bát nhã Ba la mật thế nào mà gọi là Đại Bồ Tát hành bát nhã Ba la mật?

Này Tu Bồ Đề! Ngươi có thấy pháp nào hành bát nhã Ba la mật chăng?

Bạch Đức Thế Tôn! Không.

Này Tu Bồ Đề! Ngươi có thấy chỗ hành bát nhã Ba la mật của Đại Bồ Tát chăng?

Bạch Đức Thế Tôn! Không.

Này Tu Bồ Đề! Pháp mà ông chẳng thấy đó, Pháp ấy có thể được chăng?

Bạch Đức Thế Tôn! Không.

Này Tu Bồ Đề! Pháp ấy chẳng thể được, Pháp ấy sẽ sanh chăng?

Bạch Đức Thế Tôn! Không.

Này Tu Bồ Đề! Đó gọi là vô sanh pháp nhẫn của Đại Bồ Tát. Bồ Tát thành tựu nhẫn này được thọ ký vô thượng bồ đề. Đây gọi là vô sở úy, vô ngại trí của Phật. Đại Bồ Tát hành pháp đó siêng cần tinh tấn thì chẳng mất đại trí nhất thiết chủng trí, đó là trí vô thượng bồ đề. Không bao giờ chẳng được.

Tại sao?

Vì Đại Bồ Tát được Vô Sanh Pháp Nhẫn, nhẫn đến vô thượng bồ đề chẳng lui sụt, chẳng giảm bớt.

Bạch Đức Thế Tôn! Các pháp tướng vô sanh, trong đó được thọ ký vô thượng bồ đề chăng?

Không.

Bạch Đức Thế Tôn! Các pháp tướng sanh, trong đó được thọ ký vô thượng bồ đề chăng?

Không.

Bạch Đức Thế Tôn! Các pháp chẳng sanh, chẳng vô sanh, trong đó được thọ ký vô thượng bồ đề chăng?

Không.

Bạch Đức Thế Tôn! Đại Bồ Tát làm sao biết là các pháp được thọ ký vô thượng bồ đề.

Này Tu Bồ Đề! Ngươi thấy có các pháp được thọ ký vô thượng bồ đề chăng?

Bạch Đức Thế Tôn! Không. Tôi chẳng thấy có pháp được thọ ký vô thượng bồ đề. Tôi cũng chẳng thấy có người được chỗ được.

Đúng như vậy.

Này Tu Bồ Đề! Nếu lúc Đại Bồ Tát ở nơi tất cả pháp vô sở đắc, chẳng nghĩ rằng tôi sẽ được vô thượng bồ đề, cũng chẳng nghĩ dùng sự đó được vô thượng bồ đề, đây gọi là chỗ vô thượng bồ đề.

Tại sao?

Vì Chư Đại Bồ Tát hành bát nhã Ba la mật không có tưởng nhớ, phân biệt.

Tại sao?

Vì trong bát nhã Ba la mật không có tưởng nhớ, phân biệt vậy.

***