Kinh Đại thừa

PHẬT THUYẾT

KINH BÁT NHÃ BA LA MẬT SAO

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Đàm Ma Tì, Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Trúc Phật Niệm, Đời Dao Tần
 

PHẨM TÁM

A DUY VIỆT TRÍ
 

Tu Bồ Ðề bạch Phật: Đại Bồ Tát bất thối chuyển dựa vào hành tướng gì mà biết đó là đại Bồ Tát bất thối chuyển?

Phật bảo Tu Bồ Ðề: Ðối với người phàm và Thanh Văn, Bích Chi Phật, cho đến địa vị Phật Đạo nghe tất cả về vốn không, nhưng không hề lay chuyển, cũng không thay đổi. Ngay nơi pháp đó cũng vốn không. Ðó là vốn không. Không lay động, đó là vượt qua. Như chỗ đã nghe không thay đổi, cũng không nghi ngờ, cũng không nói đúng, cũng không nói sai.

Như vốn không là không mất. Lời nói của người đó không khinh bạc, không nói những việc khác, chỉ nói việc chính đáng. Không dòm ngó việc làm của người khác. Thấy vị ấy có đầy đủ hình tướng như vậy thì biết đó là Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại nữa, Tu Bồ Ðề! Đại Bồ Tát bất thối chuyển không có hình tướng và diện mạo của Sa Môn, Bà La Môn, rằng đây là Sa Môn, đây là Bà La Môn. Hiểu biết rõ ràng đúng đắn, hoàn toàn không thờ tự lễ bái các vị Trời khác, không đem hoa hương dâng lên những vị đó. Thấy vị ấy có đầy đủ hình tướng như vậy, thì biết đó là Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại nữa, Tu Bồ Ðề! Đại Bồ Tát bất thối chuyển hoàn toàn không sanh ở những nơi xấu ác, không làm thân phụ nữ. Thấy vị ấy có đầy đủ hình tướng như vậy thì biết đó là Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại nữa, Tu Bồ Ðề! Đại Bồ Tát bất thối chuyển hoàn toàn không xa lìa mười điều lành. Chính mình không giết hại, dạy người không giết hại, chính mình không trộm cắp, dạy người không trộm cắp. Chính mình không dâm dật, dạy người không dâm dật.

Chính mình không nói hai lưỡi, không nói lời hung ác, không nói dối trá, không nói thêu dệt, không ganh ghét, không tham lam, không si mê, làm việc làm ngay thẳng đúng đắn, dạy người giữ gìn việc chơn chánh.

Ðó là mười điều lành. Lại ngay trong giấc mộng cũng tự giữ gìn không mất mười điều lành. Ðó là Đại Bồ Tát bất thối chuyển ngay trong giấc mộng cũng thấy mười điều lành. Thấy vị ấy có đầy đủ hình tướng như vậy thì biết đó là Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại nữa, Tu Bồ Ðề! Đại Bồ Tát bất thối chuyển đem pháp đã học muốn làm an ổn cho tất cả mọi người, thuyết pháp cho tất cả mọi người nghe. Ðó là bố thí pháp, làm cho tất cả mọi người đắc được pháp, đó tức là bố thí pháp cho tất cả. Thấy vị ấy có đầy đủ hình tướng như vậy thì biết đó là Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại nữa, Tu Bồ Ðề! Đại Bồ Tát bất thối chuyển, dù vua chúa là người hùng trong mọi người, đem trí tuệ hiểu biết của mình nghe thuyết pháp thậm thâm hoàn toàn không nghi ngờ.

Không nghi, không nói không tin, lời nói nhu hòa, lời nói dịu dàng, ít ngủ nghỉ, ra vào lui tới tâm không tán loạn, bước đi an nhàn thư thả. Giở chân cất bước chọn chỗ đặt chân. Và trong y phục, mùng mền không có rận rệp, luôn luôn sạch sẽ. Cũng không lo buồn. Trong thân không có tám mươi loại vi trùng.

Vì lẽ gì?

Vì đại Bồ Tát này đã có công đức vượt lên trên công đức xuất thế gian, luôn luôn muốn cho công đức đó được thành tựu viên mãn và tăng thêm lên. Thân thanh tịnh, tâm cũng thanh tịnh.

Tu Bồ Ðề bạch Phật: Kính bạch Thiên Trung Thiên! Vì lẽ gì tâm Bồ Tát thanh tịnh?

Nên làm thế nào để biết?

Phật dạy Tu Bồ Ðề: Công đức Đại Bồ Tát đã tạo càng tăng thêm rất nhiều, luôn luôn vượt lên trên. Tâm Bồ Tát tự tại không ngăn ngại. Công đức đó đều nhờ tâm nên thanh tịnh. Vượt lên địa vị Thanh Văn, Bích Chi Phật Đạo, đó là tâm Đại Bồ Tát thanh tịnh. Thấy vị ấy có đầy đủ hình tướng như vậy thì biết đó là Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại nữa, Tu Bồ Ðề! Đại Bồ Tát bất thối chuyển không mong cầu tiền của, vật dụng. Nếu ra làm việc cúng dường thì không keo kiệt xan tham. Khi Thuyết pháp thậm thâm không mỏi mệt, thực hành theo điều mình hiểu.

Có người muốn nghe pháp thậm thâm, liền đem trí độ giảng thuyết cho họ. Có ra làm việc với ngoại đạo hoặc việc thế gian, đem trí độ làm chủ yếu, vì muốn cho họ đi theo con đường chính. Người không hiểu, đem trí độ giải thích cho họ. Thấy vị ấy có đầy đủ hình tướng như vậy thì biết đó là Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại nữa, Tu Bồ Ðề! Người này đến chỗ nào, ác ma liền đến chỗ đó hóa làm tám địa ngục lớn, trong mỗi địa ngục hóa ra vô số trăm ngàn Bồ Tát chỉ dạy rằng: Bọn người này đều đã được Phật thọ ký rồi, đều là bất thối chuyển, nay đều đọa vào trong địa ngục cũng đều là do Phật thọ ký.

Giả sử người nào được thọ ký làm bất thối chuyển rồi, nên mau ăn năn rằng: Ta không phải là bất thối chuyển. Giả sử người nào nói như vậy, liền không đọa vào địa ngục, sẽ được sanh lên Cõi Trời.

Phật bảo Tu Bồ Ðề: Giả sử tâm người này không lay động, đó chính là Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Phật dạy: Những lời ta dạy không sai khác. Giả sử người đó sanh đến chỗ xấu ác thì lời Phật dạy có sai khác. Thấy vị ấy có đầy đủ hình tướng như vậy thì biết đó là Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại nữa Tu Bồ Ðề! Ác ma hóa làm Sa Môn hoặc dùng y phục Sa Môn mặc vào, đến chỗ Đại Bồ Tát bảo: Nếu người nào trước đã từ nơi ta được nghe, từ nơi ta được lãnh thọ, nay bỏ hết không dùng, hoặc nay sẽ tự ăn năn lỗi đó, hoặc nhanh chóng ăn năn theo như lời ta dạy.

Ta ngày ngày đi đến hỏi han. Nếu giả sử không vâng theo lời ta, ta quyết định không trở lại gặp gỡ. Nếu người không nói lại lời này chẳng phải lời Phật dạy, đây đều là của ngoại đạo làm ra. Nay lời nói của ta chính là Phật đã dạy.

Phật dạy: Người nghe những lời này mà lay động, nên biết đó là người không được Phật quá khứ thọ ký, được cất nhắc lên từ Đại Bồ Tát.

Có nhiều Đại Bồ Tát chưa đến được địa vị bất thối chuyển, giả sử không lay động, nghĩ đến pháp không có sanh tử, nghĩ không có sanh tử, tin lời người khác nói, ví như Tỳ Kheo đắc A La Hán, không nghe theo lời nói của người khác, trong giấc ngủ được thấy pháp, lấy đó để làm chứng, đó là không sở hữu, hoàn toàn không lay động, Đại Bồ Tát này cũng không lay động.

Như pháp mà địa vị Thanh Văn, Bích Chi Phật Đạo đã nghỉ đến, những pháp không có thối thất. Đại Bồ Tát này hướng thẳng đến nhất thiết trí không còn thối thất. Thấy vị ấy có đầy đủ hình tướng như vậy thì biết đó là Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại nữa, Tu Bồ Ðề! Ác ma đi đến chỗ của Đại Bồ Tát hóa làm người khác. Nếu có tìm cầu rất siêng năng thì chẳng phải hạnh nhất thiết trí. Nếu làm ngược lại với sự khổ nhọc đó, hoặc dựa vào sự khổ nhọc để làm, không nên nhàm chán thối lui.

Nên dựa vào cái gì để tìm thân này?

Ngươi vì sao không sớm giữ lấy địa vị La Hán mà mong cầu làm Phật?

Phật dạy: Giả sử người không lay động, ác ma lại bỏ đi, trở lại tìm phương kế hóa làm vô số Bồ Tát đứng ở một bên, lại nói lời chỉ dạy như vậy: Ngươi thấy Bồ Tát này không?

Ðều cúng dường tất cả Phật như cát Sông Hằng rồi, cúng dường đầy đủ tất cả y phục, ẩm thực, sàn tòa, ngọa cụ, thuốc men, đều ở chỗ Phật nhiều như cát Sông Hằng thực hành giữ giới thanh tịnh đã học, được thực hành theo điều học được bằng trí tuệ. Ðiều họ mong cầu là học hết tất cả và sống đúng như pháp. Vậy mà đến nay vẫn không thể đắc Vô Thượng Chánh Giác.

Học như vậy xong, lãnh thọ như vậy xong, thực hành như vậy xong mà không thể đắc nhất thiết trí, huống là ngươi muốn đắc Vô Thượng Chánh Giác thế nào được?

Phật dạy: Giả sử người này không lay động, ác ma liền lui, lại hóa làm Tỳ Kheo nói những lời thế này: Ðây đều là La Hán, đời quá khứ đều thực hành đạo Bồ Tát, nay chứng quả La Hán, mà nay còn làm Tỳ Kheo như đây, thì ngươi sẽ từ chỗ nào đắc Vô Thượng Chánh Giác?

Phật dạy: Đại Bồ Tát này tuy từ chỗ khác nghe những lời này, tiếp tục tu hạnh này, tâm không lay động, cũng không có tâm khác, biết rõ đó là ma làm.

Phật dạy: Người nào học trí độ, thực hành theo đó không đắc nhất thiết trí thì sẽ từ chỗ nào để đắc?

Những lời Phật dạy là không sai khác. Học như vậy, thực hành như vậy, như trí độ, tâm không lay động, giả sử không đắc nhất thiết trí thì lời Phật dạy là có sai khác. Những lời Phật dạy hoàn toàn không hư dối, Đại Bồ Tát nên học như vậy. Thấy vị ấy có đầy đủ hình tướng như vậy thì biết đó là Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại nữa, Tu Bồ Ðề! Ác ma đi đến chỗ Bồ Tát bất thối chuyển nói lên lời rõ ràng rằng: nhất thiết trí như hư không. Pháp này không thể đạt ranh giới, pháp này không thể không có chỗ tận cùng để có thể đắc.

Vì sao?

Vì không có bất thối chuyển, cũng không đắc Phật Chánh Giác.

Nay được nhìn thấy pháp này, đều là hư dối, đều là trống không, chỗ làm của ngươi chỉ là khổ nhọc, không giác tri ngay, đây là ma làm, làm sao muốn đắc Vô Thượng Chánh Giác?

Ðây chẳng phải là Phật thuyết.

Phật dạy: Thiện Nam Tử, Thiện Nữ Nhân này nên biết như vậy, nên nghĩ đây là việc làm của ma. Tâm người đó ngay thẳng, không lay động. Thấy vị ấy có đầy đủ hình tướng như vậy thì biết đó là Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại nữa, Tu Bồ Ðề! Đại Bồ Tát bất thối chuyển muốn tu Đệ Nhất Thiền, Đệ Nhị Thiền, Đệ Tam cho đến đệ Tứ Thiền, Tam Ma Việt. Thuận theo tứ Thiền nhưng không lựa chọn tầng Thiền nào trong tứ Thiền, đó là định, là sự ham muốn của người đó. Thấy vị ấy có đầy đủ hình tướng như vậy thì biết đó là Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại nữa, Tu Bồ Ðề! Đại Bồ Tát bất thối chuyển không mong cầu danh tự hoặc lời nói khen ngợi, không nghĩ đến dục. Tâm người đó rộng lớn, chỉ nghĩ đến tất cả, làm cho tất cả được an ổn. Ði, đứng, nằm, ngồi tâm không tán loạn. Ra vào ý tứ, cung kính chí thành. Không mong có thế lực, không dâm dục, buông lung. Nếu dục đến, tự lo sợ cái dục đó. Ðối với dục luôn có sự lo sợ.

Ví như kẻ nam tử đi ngang qua giữa chốn rừng chằm rộng lớn, mông mênh hiu quạnh, muốn dừng lại nghỉ ngơi ăn uống, lại lo sợ giặc cướp, muốn mau mau đi qua khỏi chỗ này, nghĩ rằng: Khi nào mới đến được chỗ tụ lạc an ổn để mau được thoát khỏi chỗ này?

Đại Bồ Tát bất thối chuyển cũng như vậy, khi ái dục đến, tự nghĩ đây là việc không nên làm, đây là điều bất chánh, là điều quấy, chẳng phải là pháp ta nên làm. Cũng không nghĩ đến những việc xấu khác.

Vì sao?

Vì muốn làm cho tất cả đều được an ổn.

Phật dạy: Người nghĩ như vậy đều là nhờ sức oai thần của trí độ. Thấy người có đầy đủ hình tướng như vậy, biết đó chính là Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại nữa, Tu Bồ Ðề! Duyệt xoa Hòa Di La Hoàn thường theo Đại Bồ Tát bất thối chuyển, các quỷ thần khác không dám theo Bồ Tát, hoàn toàn không mất chí. Tâm người đó không tán loạn, thân cũng không phát sanh vọng tưởng.

Thân thể hoàn bị, là người hùng, không dỗ dành phụ nữ của người khác. Người khác làm bùa chú hoặc thuốc độc, người này không làm những việc như vậy. Tự mình không làm, cũng không dạy người khác làm. Ðó là Bồ Tát thanh tịnh. Không nói việc của kẻ nam người nữ, vì đó là những điều rất xấu xa. Thấy người có đầy đủ hình tướng như vậy biết đó chính là Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại nữa, Tu Bồ Ðề! Đại Bồ Tát bất thối chuyển không làm việc nhóm họp những công việc của người đời, không làm việc cho vua, không làm việc cho giặc, không làm việc cho binh lính, quân trận, không làm việc cho xóm làng, tụ lạc, không làm việc cho thành quách, không làm việc cho thế tục.

Cũng không cùng người nữ, không cùng người nam, không cùng ngoại đạo, không làm việc cho thóc lúa, cho rượu chè, không thờ tự, cũng không dùng nhiều màu sắc, không hương, không hoa, không cười cợt, không ăn năn, cũng không lợi dưỡng, không tạo bao nhiêu thứ.

Cũng không theo các việc sở hữu mà chỉ dự theo việc của trí độ. Không lìa nhất thiết trí, luôn nhớ nghĩ không quên. Cũng không làm việc chiến tranh. Tự giữ gìn như pháp, thường làm việc ngay thẳng, không làm việc phi pháp.

Thường khen ngợi người hiền, lấy đó làm hàng đầu. Thường muốn làm người thân hậu với người, không làm người oán cừu. Chỉ cầu pháp Như Lai, quyết muốn cầu sanh về Cõi Phật ở phương khác. Cầu như vậy thì sẽ không sanh về chỗ kia. Do đây nên thường được thấy Phật, lại được cúng dường Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Hoặc từ Cõi Dục, Cõi Sắc, Cõi Vô sắc, khi bỏ nơi đó đi sẽ sanh vào trung quốc, hoặc ở trong gia đình hiền lành, hoặc sanh trong hàng thông minh trí tuệ, nói năng lưu loát.

Hoặc ở trong gia đình hiểu biết Kinh Điển, không ưa tham dự việc nhỏ. Có sanh ở chốn biên địa thì sanh trong nước lớn, hoàn toàn không phạm pháp. Thấy vị ấy có đầy đủ hình tướng như vậy thì biết đó chính là Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại nữa, Tu Bồ Ðề! Đại Bồ Tát bất thối chuyển cũng không nói ta là bất thối chuyển, cũng không nghĩ ta là bất thối chuyển, cũng không nghĩ ta không ở địa vị bất thối chuyển. Ví như nam tử được địa vị Tu Đà Hoàn đạo, ngay nơi địa vị đó hoàn toàn không nghi ngờ. Việc ma tuy phát sanh liền giác tri tất cả. Ðã phát sanh, không theo mưu kế đó. Đại Bồ Tát bất thối chuyển cũng như vậy. Tự mình ngay nơi địa vị hoàn toàn không nghi ngờ, cũng không giải đãi.

Việc ma tuy có phát sanh, liền giác tri tất cả. Ðã phát sanh rồi, không theo mưu kế đó. Ví như nam tử làm việc xấu ác, tâm người đó hoàn toàn không quên, cho đến lúc chết tâm cũng hoàn toàn không thay đổi. Đại Bồ Tát bất thối chuyển hoàn toàn không dời đổi. Tâm an trụ trung chính. Ðối với Đại Bồ Tát bất thối chuyển, tâm hoàn toàn không lay động. Nhơn gian, thiên thượng hoàn toàn không thể lay chuyển.

Việc ma tuy có phát sanh liền giác tri tất cả. Ðã phát sanh không theo mưu kế đó. Ngay nơi địa vị hoàn toàn không nghi ngờ. Cũng không có tâm Thanh Văn, Bích Chi Phật, hoàn toàn không nghĩ rằng Phật khó đắc. Ðịa vị đó an ổn trang nghiêm, vững vàng không có ai hơn.

Vì sao?

Vì người trụ như vậy không ai có thể vượt qua.

Ác ma rất buồn, liền hóa làm Phật, đi đến chỗ người đó bảo rằng: Ngươi nên chấp nhận quả vị La Hán đi, thì được Như Lai thọ ký đắc Vô Thượng Chánh Giác.

Vì sao?

 Vì nếu không làm như vậy thì cũng không chứng đắc.

Người có tâm như vậy, đầy đủ hành tướng như vậy có thể thành đại Bồ Tát mà còn không chứng được Vô Thượng Chánh Giác, vậy ngươi làm sao mà được thành Phật?

Phật dạy: Giả sử tâm Bồ Tát này không lay động thì biết đây là Đại Bồ Tát. Từ quá khứ, Như Lai A La Hán Ðẳng Chánh Giác đã thọ ký rồi. Giả sử có người nghĩ biết ma làm giống như Phật đi đến, nam tử này biết là chẳng phải Phật, đây là ma làm. Người làm việc làm như vậy là để mong địa vị bất thối chuyển. Như Phật đã dạy, việc của ma không có khác.

Người thấy rõ như vậy nên suy nghĩ rằng: Ma vì muốn làm cho ta thối chuyển.

Phật dạy: Giả sử người bất động, đó là Đại Bồ Tát bất thối chuyển đã được Như Lai A La Hán Ðẳng Chánh Giác từ quá khứ thọ ký, đã trụ vào địa vị bất thối chuyển rồi.

Vì sao? 

Vì thấy vị ấy có đầy đủ hình tướng như vậy thì biết đó chính là Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại nữa, Tu Bồ Ðề! Đại Bồ Tát bất thối chuyển nhờ pháp nên không tham sở hữu, cũng không tiếc mạng sống của mình. Đại Bồ Tát này vì muốn nhận lấy và hộ trì pháp của Chư Phật quá khứ, vị lai, hiện tại. Người muốn hộ pháp của Chư Phật quá khứ, vị lai, hiện tại chỉ vì số đông, đây là pháp thọ ký, đây là pháp hộ trì.

Nhờ vậy, nên không tiếc vật gì. Cũng không tiếc thân mạng, chưa từng có lúc nào giải đãi, cũng không có mỏi mệt. Vì thấy vị ấy có đầy đủ hình tướng như vậy thì biết đó chính là Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại nữa, Tu Bồ Ðề! Ðối với pháp, Đại Bồ Tát bất thối chuyển Như Lai A La Hán Ðẳng Chánh Giác thuyết chưa từng nghi ngờ, cũng không nói sai.

Tu Bồ Ðề bạch Phật: Pháp Như Lai thuyết cũng không nghi ngờ, không nói sai, vì ngay nơi pháp Thế Tôn thuyết cũng không nghi, cũng không nói sai. Pháp của các Thanh Văn thuyết, ngay nơi đó cũng không nghi, cũng không nói sai.

Vì sao?

Này Tu Bồ Ðề! Vì Đại Bồ Tát đạt vô sanh pháp nhẫn. Vì thấy vị ấy có đầy đủ hình tướng như vậy, biết đó chính là Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

***