Kinh Đại thừa

PHẬT THUYẾT

KINH ĐẠI TẬP ĐẠI PHƯƠNG ĐẲNG

BỒ TÁT NIỆM PHẬT TAM MUỘI

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Đạt Ma Cấp Đa, Đời Tùy
 

PHẨM MƯỜI

PHẨM CHÁNH QUÁN

BỒ TÁT NIỆM PHẬT TAM MUỘI
 

Bấy giờ Bồ Tát Ma Ha Tát Bất Không Kiến bạch Đức Phật: Bạch Thế Tôn, nếu các Bồ Tát muốn được thành tựu pháp Bồ Tát Niệm Phật tam muội mà Chư Phật đã nói, Bồ Tát Ma Ha Tát ấy nên thân cận tu tập pháp gì để có thể thành tựu tư duy tam muội?

Bấy giờ Đức Thế Tôn bảo Bồ Tát Ma Ha Tát Bất Không Kiến: Này Bất Không Kiến! Nếu các Bồ Tát Ma Ha Tát muốn được tành tựu pháp niệm Phật tam muội mà Chư Phật đã nói, muốn được thường thấy tất cả Chư Phật để thừa sự, cúng dường các Đức Thế Tôn ấy, muốn được mau thành A Nậu Đa La Tam Miệu Tam Bồ Đề thì phải trụ nơi chánh niệm, xa lìa tâm tà, đoạn trừ ngã kiến, tư duy vô ngã.

Nên quán thân này như đống bọt nước, nên quán sắc này hư ngụy như cây chuối, nên quán thọ này như bong bóng nước, nên quán tưởng này như bóng nắng, nên quán hành này như mây trong hư không, nên quán thức này như ảnh trong gương, Bồ Tát nếu muốn nhập tam muội này.

Cần phải sanh tư tưởng sợ hãi một cách sâu sắc, phải nghĩ đến việc xa lìa sự nói xấu và ganh ghét để khỏi bị người khác trách mắng, phải nghĩ đến việc trừ khử sự không biết hổ, không biết thẹn mà thành tựu đức tánh hổ thẹn.

Phải nên thành tựu Xa ma tha, Tỳ bà xá na, phải nên xa lìa hai biên chấp thường và đoạn, thường nghĩ một lòng siêng năng dõng mãnh để trừ bỏ sự giải đãi, phát tâm rộng lớn, thường nghĩ quán sát ba giải thoát môn, thường nghĩ ba loại chánh trí đời trước, thường nghĩ đoạn diệt ba bất thiện căn.

Thường nghĩ thành tựu cấm muội tụ, thường nghĩ thành tựu tất cả chúng sanh, thường nghĩ bình đẳng vì chúng sanh thuyết pháp, nên quán tứ niệm xứ, đó là: Thân niệm xứ, thọ niệm xứ, tâm niệm xứ và pháp niệm xứ, nên nghĩ sự lỗi lầm của tứ thực, đó là: Đoàn, xúc, tư và thức thực. Ngay trong lúc ăn, sanh tưởng bất tịnh.

Nên nghĩ đến bốn vô lượng, đó là: tu đại từ, hành đại bi, an trụ đại hỷ, đầy đủ đại xả.

Nên nghĩ thành tựu các thiền mà không dám trước vị, sau đó lại tư duy tất cả các pháp.

Thường nhớ không tiếc thân, không giữ mạng, xả thân và tâm, nhiếp thọ đa văn.

Niệm pháp như vậy, nên gìn giữ như vậy, không được bài báng, nghe nhiều pháp tài, như pháp đã nghe, như nghĩa mà thọ trì, đối với chỗ các Đức Phật khởi tâm tôn trọng.

Lại đối với pháp, tăng sanh ý cung kính, gần gũi thiện tri thức, xa lìa bọn ác, trừ diệt những ngôn ngữ vô nghĩa của thế gian, không đắm sự vui thế gian, không bỏ chỗ nhàn tịnh, đối với tất cả sanh tâm bình đẳng.

Đối với các chúng sanh không có thối bước, không có tâm tổn hại, cũng không tật đố. Đối với tất cả pháp khởi tâm thích ứng, không tạo tội ác, tâm không cấu nhiễm. Tất cả các pháp không có nơi nào có thể chứng đắc, thường cầu Kinh Điển thậm thâm quảng đại, đối với trong đó thường khởi tín tâm tăng thượng, chớ sanh tâm tật đố, nghi ngờ, ý khác đối với pháp vô vị.

Các Kinh Điển tối thắng quảng đại như vậy phải thường nhớ phụng trì, thường nghĩ diễn thuyết.

Vì sao vậy?

Đó là Đạo pháp của Chư Phật Thế Tôn, độc nhất có thể sanh thành Bồ Đề của Phật, nên đời đương lai được công đức vô lượng của Chư Phật. Phải nên tuyên thuyết đúng như pháp cho người khác, hàng phục tâm kiêu mạn, chớ loạn sư chánh văn, cung kính tôn trọng, cúng dường pháp này, bỏ các dục cầu.

Chấm dứt các cạnh tranh, trừ các thùy niên, diệt các lưới nghi, đoạn tuyệt mê hoặc, thấy rõ ngã kiến, không thích hý luận, xa lìa sự sanh sống tà mạng của Ni Càn, ngăn chận các ngôn ngữ, luận… của La Ca, Ba lê, Bà Xà, thường nên khéo trụ trong Đàn Ba La Mật, viên mãn Thi Ba La Mật, thường nghĩ đến Sằn Đề Ba La Mật.

Không bỏ Tùy nại da Ba La Mật, du hý nơi thiền Ba La Mật, đầy đủ Bát Nhã Ba La Mật. Xả bỏ thân mạng, không có tâm thương tiếc, như tánh của tứ đại không thể thay đổi, như đối với địa giới khởi tâm bình đẳng, thủy, hỏa, phong giới cũng lại như vậy, thành tựu thân nghiệp, tâm ý siêng năng.

Đâu chẳng sợ sự sống, không tham y thực, thuốc thang, giường chõng, nhà cửa, phòng thất, tất cả đầy đủ, thích hành đầu đà, thường trụ tri túc, không cầu lợi dưỡng, không thích tiếng tăm.

Phàm những gì tạo nên sự ái trước đều diệt trừ không còn mảy may, quán tứ niệm xứ, đoạn trừ bốn thiên đảo, không nghĩ những gai độc ác, vĩnh viễn vượt qua bốn dòng sông, tu bốn như ý túc, trụ nơi bốn oai nghi, thường đủ năm căn, cũng tăng trưởng năm lực, nên diệt năm thứ ngăn che, không dùng năm tình, xa lìa năm trược, thành năm giải thoát.

Được nhập vào tứ tư duy bên trong, Thánh trí rộng lớn, chánh quán năm ấm, không hành sáu trần, hàng phục sáu căn, diệt mất sáu thức, đoạn tuyệt sáu  thọ, trừ sáu khát ái, hành sáu niệm xứ, và sáu trí phần pháp, đối với trong lục thông thường cầu sự lợi ích, tu bảy giác phần, thông đạt bảy giới, bảy giới là: hại giới, nhuế giới, xuất giới, Dục Giới, sắc giới, Vô Sắc Giới và diệt giới.

Diệt trừ bảy sử và bảy thức trụ, xa lìa tám sự làm biếng, uể oải, trừ bỏ tám vọng ngữ, thấy rõ thế gian do tám pháp tạo thành, nên đắc pháp tám thứ giác ngộ của bậc đại nhân, chứng tám giải thoát, tu tám chánh đạo, thân cận tư duy, phân biệt rộng lớn, chuyên tinh xa lìa chín chỗ ở của chúng sanh, diệt trừ tám thứ mạn, vứt bỏ chín thứ não, thường nghĩ chín thứ pháp hoan hỷ…

Thân cận tu tập chín thứ đệ định, quyết không nghĩ và làm mười thứ ác nghiệp mà phải siêng năng tạo mười thiện nghiệp đạo, thường cầu mười thứ trí lực của Như Lai.

Này Bất Không Kiến! Nay ta vì ngươi lược nói pháp môn niệm Phật tam muội của Bồ Tát Ma Ha Tát như vậy để các vị ấy được sự lợi ích lớn.

Nếu có Bồ Tát Ma Ha Tát thường tu học pháp môn Niệm Phật Tam Muội, tu hành như vậy gọi là báo ân Phật, tư duy như vậy liền không bị thối chuyển đối với A Nậu Đa La Tam Miệu Tam Bồ Đề, cũng sẽ đầy đủ pháp của Chư Phật. Cho đến có thể vì tất cả chúng sanh làm chỗ nương tựa lớn, cũng khiến cho họ thành tựu vô thượng chủng trí.

Này Bất Không Kiến! Vì các Bồ Tát Ma Ha Tát này có đại trí, nên mới có thể tư duy mà hàng Thanh Văn và Bích Chi Phật không thể quán sát được.

Này Bất Không Kiến! Nếu ai đối với pháp môn niệm Phật tam muội này, hoặc lúc thân cận, tư duy, tu tập, hoặc thọ trì, hoặc đọc tụng, hoặc biên chép, hay bảo người khác biên chép, hoặc bảo người khác đọc tụng, thọ trì hoặc khai phát một phần nhỏ.

Hoặc giải nói, hoặc trình bày rộng rãi, kẻ ấy tuy có bị cần khổ, mệt mỏi thời gian ngắn, nhưng điều đã làm quyết định không hư ngụy, chắc chắn sẽ đạt quả báo, được lợi ích lớn.

Này Bất Không Kiến! Bồ Tát Ma Ha Tát ấy đã vì người khác mà thọ trì pháp nên mau được bất thối A Nậu Đa La Tam Miệu Tam Bồ Đề, đời sau chắc chắn sẽ thành Phật.

Này Bất Không Kiến! Nên biết pháp môn niệm Phật tam muội như vậy, vì tổng nhiếp tất cả các pháp cho nên chẳng phải là cảnh giới của Nhị Thừa là Thanh Văn và Duyên Giác.

Nếu ai tạm thời nghe pháp này thì người đó tương lai chắc chắn sẽ thành Phật, chẳng có gì nghi ngờ.

Bấy giờ Đức Thế Tôn vì nói lại nghĩa này nên nói kệ tụng:

Nếu ai muốn tu tam muội này

Hay nhớ tất cả các Như Lai

Nếu đã tư duy pháp môn này

Các chỗ phi pháp phải xa lìa

Cũng phải xa lìa không hổ thẹn

Phá trừ đoạn kiến và thường kiến

Cũng nên an trú ba cửa không

Phải nhớ cần tu trí giải thoát

Đã trừ ba thứ bất thiện căn

Liền cũng suy tư ba gốc thiện

Nếu biết quán sát ba thọ xứ

Được điệu định này chẳng phải khó

Nếu ai muốn cầu thắng tam muội

Trước nên trì giới, sau tu trí

Tự nhiên xa lìa các tà kiến

Cũng không lý luận và nói năng

Thứ lớp quán thọ thấy đều khổ

Sau đó quán sát tâm sanh diệt

Nếu ai lúc tư duy tam muội

Phải nên nghĩ kỹ việc xuất thế

Trừ sạch các pháp có nghi ngờ

Đắc tam muội này rất là dễ

Cũng phải khéo thông bốn niệm xứ

Trước phải quán thân chẳng ngừng nghỉ

Chỉ cầu giải thoát và thiền định

Không yêu thọ mạng, nào tiếc thân

Vì không đa văn, khinh dễ người

Mới có bài báng nơi chánh pháp

Nghe chánh pháp rồi hay tư duy

Ngày đêm thọ trì và đọc tụng

Tôn trọng pháp đáng kính Chư Phật

Thừa tự Tăng Chúng không dám khinh

Phải thường nhớ ân thiện tri thức

Xa lìa tất cả các bạn ác

Không cùng sống chung vối người ác

Trừ khi vì họ để thuyết pháp

Vì cầu tối thượng bồ đề vậy

Quyết không xả ly nơi an tịnh

Tất cả chúng sanh đều bình đẳng

Ở trong các pháp chớ phân biệt

Muốn cầu chỗ chân thật pháp ấy

Trong các pháp tướng, tâm không đắm

Ý khinh mạn kia thảy đều trừ

Không lâu sẽ được tam muội đó

Rõ biết ngã kiến và tâm nghi

Cũng nên quán sát các vui đùa

Không được khởi tâm ý ác dục

Nên bỏ cạnh tranh và ngủ nghỉ

Nếu không học pháp của ngoại đạo

Các hý luận này tự nhiên trừ

Chỉ nên tùy thuận lời Phật dạy

Cầu tam muội này được tức thì

Thường hành bố thí và giới nhẫn

Dõng mãnh, tinh tấn, không làm biếng

Hằng dùng thiền tư và trí tuệ

Tự nhiên được hạnh tam muội này

Thường thí đầu, mắt, không yêu, sợ

Xả các vật khác trọn không nghi

Đạt đến bồ đề không gian nan

Cũng mau được định ngưng tịnh này

Nếu hay giữ tâm như đại địa

Lại đồng thủy, hỏa cùng với phong

Lại đồng hư không, không bờ bến

Người ấy mau được thiền định này

Nếu ai tinh thành thân, khẩu, ý

Không có tham ăn cùng của cải

Với các vật dụng không mong cầu

Tu được như vậy chứng tam muội

Phải thường nhớ nghĩ tứ chánh cần

Cũng sẽ thành tựu các thần túc

Phải mau xa lìa tưởng điên đảo

Gai chích phiền não sớm đoạn trừ

Phải nghĩ chấm dứt bốn dòng sông

Cùng nghĩ tiêu sạch các khác ái

Đầy đủ năm căn và năm lực

Phá hoại, xé rách áo ngũ cái

Năm thứ dục lạc không tưởng nhớ

Trong lòng hư ngụy cũng nên bỏ

Lại phải mong cầu năm giải thoát

Tư duy năm thân, tam ma đề

Phải mau quán hết nơi ngũ ấm

Chánh tâm hòa kính với sáu duyên

Người không cung kính phải xa lìa

Cũng phải giảm tổn sáu thân xúc

Với sáu thọ xứ, tâm chánh quán

Thường nghĩ đoạn trừ sáu thứ ái

Lại dùng sáu thông thành tựu đời

Cũng tu sáu niệm và trí sáng

Cần cầu bảy giáo, bảy Thánh tài

Cần phải xả ly chỗ nghi hoặc

Muốn được tam muội luôn như vậy

Dần dần tiêu diệt các phiền não

Phải thường xa lìa bảy thức trụ

Vào đường điên đảo cũng bạt trừ

Nếu hay trụ nơi bát chánh đạo

Tự mình mau chứng định sâu này

Hằng trụ tám hạnh đại trượng phu

Lại dùng tám giải tâm tự vui

Không nhiễm tám pháp, lìa thế gian

Được tối thắng trí không còn xa

Đối với người khác tâm không sân

Trước nên trừ diệt chín nạn này

Nghĩ chín hoan hỷ pháp căn bản

Đạt được thứ lớp chín loại thiền

Dứt sạch mười ác nhân bất thiện

Người trí nên tu mười thứ thiện

Nếu hay tu hành mười thứ lực

Được tam muội này đâu có khó

Phải nhớ nhiếp trì các pháp thiện

Không xả bất thiện các duyên ác

Trước sau siêng cầu tâm chánh niệm

Chứng tam muội này đâu có lâu

Nếu trụ tam muội như vậy rồi

Nên chuyển trì lực bất tư nghị

Khắp thấy thân sắc vàng Chư Phật

Lúc sanh thường được nghe chánh pháp

Nếu muốn thấy được các Thế Tôn

Hoặc đã diệt độ hay hiện tại

Đương lai tất cả bậc thương đời

Phải tư duy thắng tam muội này.

***