Kinh Đại thừa

PHẬT THUYẾT

KINH NA TIÊN ĐÀM ĐẠO

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Đàm Ma Già Đà Da Xá
 

PHẦN HAI

VẠN VẬT VÔ NGÃ
 

Đoạn Vua khởi chuyện hỏi rằng: Bạch Đại Đức, trẫm muốn hỏi Ngài ít điều, có được không?

Xin Đại Vương cứ phán hỏi, bần tăng xin nghe.

Bạch Đại Đức quý danh là gì?

Người ta gọi bần Tăng là Na Tiên. Các pháp hữu của bần Tăng cũng gọi bần Tăng bằng tên ấy. Nhưng dù cho cha mẹ bần Tăng có đặt cho bần Tăng tên Na Tiên hay một tên nào khác, chẳng hạn như Duy Tiên, Thủ La Tiên hoặc Duy Ca Tiên v. v… thì chẳng qua cũng chỉ là những tên suông, đặt ra để phân biệt người nọ với người kia mà thôi.

Trong những cái tên đó không hề có cái ta hay cái của ta như các quan điểm tà kiến và ngã chấp thường lầm nhận.

Nhà Vua kinh ngạc, quay sang đám tùy tùng và các vị Tỳ Kheo trong Chùa rồi nói: Này năm trăm quan chức và tám chục Tỳ Kheo! Các vị hãy ghi nhớ lời của Đại Đức Na Tiên hôm nay.

Ngài nói: Tên là do cha mẹ đặt ra và bạn hữu dùng để gọi, chứ trong đó không có cái ta.

Như vậy trẫm có thể tin được lời Ngài chăng?

Nói xong nhà Vua quay trở lại hỏi Đại Đức Na Tiên rằng: Bạch Đại Đức nếu không có cái ta trong đó thì khi tín thí cúng dường y bát, vật thực, phòng xá, thuốc men, dụng cụ v.v... ai thâu nhận các món cúng dường ấy?

Ai bảo tồn luân lý, đạo nghĩa?

Ai tham thiền nhập định?

Ai hành đạo, đắc quả và nhập Niết Bàn?

Nếu không có cái ta trong tâm người thì ai giữ giới?

Ai phạm giới?

Ai sát sanh?

Ai trộm cướp?

Ai hành dâm?

Ai nói dối?

Ai say sưa?

Nếu quả như vậy thì không ai tạo nghiệp lành, cũng chẳng ai tạo nghiệp dữ. Luôn cả nghiệp lành, nghiệp dữ cũng không có.

Những việc làm lành hay dữ đều không có quả báo gì hết.

Bạch Đại Đức! Như thế thì nếu có kẻ giết Đại Đức cũng không phạm tội sát sanh chăng?

Và trong tăng đoàn không có ai là vị giáo thọ giảng dạy, chẳng có ai là Hòa Thượng truyền giới thu nhận đệ tử tu lên bậc trên?

Ngay các pháp hữu của Đại Đức, gọi Đại Đức Na Tiên cũng không có nốt?

Và cái tên Na Tiên đó là ai?

Kính mong Đại Đức từ bi giải thích cho trẫm được rõ.

Thưa, Đại Đức đã nghe rồi chứ?

Tâu Đại Vương bần tăng đã nghe rõ rồi.

Người nghe đó có phải là Na Tiên không?

Tâu Đại Vương, không phải đâu.

Thế thì ai là Na Tiên?

Cái gì là Na Tiên?

Tóc trên đầu là Na Tiên chăng?

Tâu Đại Vương, không phải.

Lông là Na Tiên chăng?

Tâu Đại Vương, không phải.

Móng là Na Tiên chăng?

Tâu Đại Vương, không phải.

Hay răng, da, thịt, tủy, gân v.v... là Na Tiên chăng?

Tâu Đại Vương, cũng không phải.

Sắc là Na Tiên chăng?

Tâu Đại Vương, không phải.

Thọ là Na Tiên chăng?

Tâu Đại Vương, không phải.

Tưởng là Na Tiên chăng?

Tâu Đại Vương, không phải.

Hành là Na Tiên chăng?

Tâu Đại Vương, không phải.

Thức là Na Tiên chăng?

Tâu Đại Vương, không phải.

Hay con mắt là Na Tiên chăng?

Tâu Đại Vương, không phải.

Hay lỗ tai, lỗ mũi, lưỡi, thân thể hoặc ý là Na Tiên chăng?

Tâu Đại Vương, không phải.

Hay tất cả năm tổ hợp nhân thể: Sắc, thọ, tưởng, hành, thức gồm lại là Na Tiên chăng?

Tâu Đại Vương, không phải.

Hay ngoài năm tổ hợp nhân thể ra còn có cái gì đó là Na Tiên chăng?

Tâu Đại Vương, cũng không phải nốt.

Bạch Đại Đức, nãy giờ trẫm đã gạn hỏi tường tận về ba mươi hai thể trược, năm nhóm nhân thể và mười tám yếu tố có phải là Na Tiên không, hết thảy đều bị Đại Đức phủ nhận.

Theo lời dạy bảo của Đại Đức, trẫm quán tưởng cũng thấy rằng trong từng cái nêu hỏi không có Na Tiên, và Na Tiên cũng không có trong tất cả những cái đó họp lại: Na Tiên chỉ là cái danh suông.

Như vậy khi nãy, Đại Đức bảo với trẫm rằng người ta gọi Đại Đức là Na Tiên, như thế là Đại Đức đã nói sai, chứ thật ra không có Na Tiên. Này năm trăm quan chức và tám chục Tỳ Kheo, xin các vị hãy làm chứng cho.

Bấy giờ, Đại Đức Na Tiên từ tốn thưa với nhà Vua rằng: Tâu Đại Vương, Đại Vương thật là một Bậc đế vương thanh nhã, hưởng nhiều phước báo an vui.

Nhưng trên con đường từ hoàng cung đến Chùa này, chắc hẳn vì gặp lúc khí Trời oi bức, Đại Vương thấy trong lòng khó chịu, long thể bất an, nên tâm trí Đại Vương có phần nóng nảy, kém thanh tịnh.

Chẳng hay Đại Vương đến đây bằng đi bộ hay bằng xe?

Bạch Đại Đức, trẫm đến bằng xe. Chỉ khi tiến vào đây, trẫm mới đi chân.

Nghe nhà Vua nói xong, Đại Đức Na Tiên thưa rằng: Này năm trăm vị quan chức!

Xin quý vị hãy ghi nhớ lời nói của nhà Vua.

Ngài bảo rằng Ngài đến đây bằng xe.

Phân chứng cớ xong, Đại Đức Na Tiên quay lại hỏi nhà Vua: Tâu Đại Vương, Đại Vương bảo rằng Đại Vương ngự đến bằng xe.

Đó là Ngài nói thật chứ?

Bạch Đại Đức, trẫm nói thật.

Vậy, xin Đại Vương cho bần tăng biết rõ về chiếc xe.

Gọng có phải là xe không?

Thưa Đại Đức, không phải.

Trục có phải là xe không?

Thưa Đại Đức, không phải.

Bánh có phải là xe không?

Thưa Đại Đức, không phải.

Căm có phải là xe không?

Thưa Đại Đức, không phải.

Thùng có phải là xe không?

Thưa Đại Đức, không phải.

Ách có phải là xe không?

Thưa Đại Đức, không phải.

Chỗ gác chân có phải là xe không?

Thưa Đại Đức, không phải.

Mui có phải là xe không?

Thưa Đại Đức, không phải.

Dây cương có phải là xe không?

Thưa Đại Đức, không phải.

Hay cây roi là xe?

Thưa Đại Đức, không phải.

Hay tất cả các món ấy họp lại và buộc chung với nhau là xe?

Thưa Đại Đức, không phải.

Hay ngoài các món ấy ra, còn có một món nào khác gọi là xe?

Thưa Đại Đức, cũng không phải.

Hay tiếng khua động là xe?

Thưa Đại Đức, cũng không phải nốt.

Vậy chớ, xe là cái gì?

Nhà Vua lặng thinh, không trả lời. Đại Đức Na Tiên dừng nghỉ một lát rồi tâu rằng: Tâu Đại Vương! Nãy giờ bần tăng đã gạn hỏi tường tận về từng món một như gọng, mui, thùng, v.v... có phải là xe không, hết thảy đều bị Đại Vương phủ nhận.

Theo lời phán bảo của Đại Vương, bần tăng quả thật cũng thấy rằng trong từng món nêu hỏi đều không có xe, và xe cũng không có trong tất cả những món đó họp lại. Xe chỉ là cái danh suông. Như vậy, khi Đại Vương nói với bần tăng rằng Đại Vương đến đây bằng xe điều đó e đáng ngờ vực lắm.

Đại Vương là một vị đại hoàng đế cao cả, làm chủ một đất nước mênh mông, thật hẳn không đáng lại đây để nói những lời luống dối như thế.

Này năm trăm quan chức! Xin quý vị hãy làm chứng cho.

Thấy nhà Vua ngồi lặng thinh và các quan chức thì tỏ lòng tán dương bằng nhiều cách khác nhau, Đại Đức Na Tiên bèn từ hòa tâu với nhà Vua rằng: Trong Kinh, Đức Phật có dạy như vậy: Hiệp các món gọng, thùng, bánh, mui v.v... theo một cách thức nhất định thì chúng sẽ thành một cái mà người ta tạm gọi là xe.

Cũng như thế, hiệp tất cả đầu, mặt, tay, chân, hơi thở, lời nói, sự khổ, sự vui, điều lành, điều dữ v.v... thì cũng thành một đơn vị mà người ta tạm gọi là cáita để tiện bề phân biệt.

Chứ thật ra thì không có cái ta chơn thật nào cả! Đúng như lời của nữ Tôn Giả Va Ji ra đã bạch với Đức Thế Tôn rằng: Danh xưng xe sở dĩ có là do nhiều món đồ họp lại mà thành. Nhiều thành phần nhân thể họp lại thì thành một vật, mệnh danh là chúng sanh.

Vua Di Lan Đà nghe đến đây, lấy làm hoan hỷ, hết lòng tán thán Đại Đức Na Tiên.

Hay thay! Hay thay! Nếu mà Đức Phật còn tại thế thì hẳn Ngài phải khen ngợi Đại Đức lắm.

***