Kinh Đại thừa

  

PHẬT THUYẾT

KINH PHÁP HOA TAM MUỘI

Giảng giải: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Trí Nghiêm, Đời Đường
 

PHẦN HAI
 

Lúc bấy giờ tám mươi bốn ngàn vị Tỳ Kheo nghe nói kệ ý giải liền phát tâm đạo vô thượng chánh chân. Trời người không kể xiết đều đến tung hoa hương thơm cúng dường Đức Phật.

Khi ấy, Xá Lợi Phất nghĩ: Cô gái này quả thật có biệt tài, sao không bỏ thân nữ làm thân nam?

Phật biết được điều Xá Lợi Phất nghĩ, liền bảo Xá Lợi Phất: Ông hãy tự hỏi Vương Nữ ấy.

Xá Lợi Phất liền hỏi: Này Lợi Hành! Vương Nữ cùng Đức Như Lai đối đáp việc phi thường, sao nàng không bỏ thân nữ làm thân nam?

Lợi Hành đáp: Thưa Tôn Giả Xá Lợi Phất! Cái cốt yếu của đạo đức là dùng tuệ để khéo thấy, không thấy có bốn sắc là đất, nước, lửa, gió. Năm căn hợp với sáu trần bị suy.

Tâm ý thức như huyễn như hóa, xuất nhập không hình tướng, ý si chẳng hết nên đối lập với ba dòng, lại ra nổi chìm, có gì đáng quý?

Tuy là hữu lậu dứt hết, kết sử giải trừ nhưng có ý tưởng bất tịnh, không sắc vẫn là ác, ở chỗ khổ mà lại cho là vui.

Xá Lợi Phất hỏi: Về cách học Phật nên có lời hủy báng chăng?

Lợi Hành hỏi: Này Tôn Giả Xá Lợi Phất! Thế nào là hủy báng?

Đáp: Một tốt, một xấu đó là hủy báng.

Lại hỏi: Chưa hiểu, chưa rõ. Bậc Đại Nhân đã nói, chẳng cho nhỏ la nhỏ, lớn là lớn, tốt xấu không hai, như nhau không khác. Hủy báng thân, thân là sắc, hủy báng ý, ý vô hình.

Bốn sắc pháp rỗng không, không hình, không tạo tác thì cái gì bị hủy báng?

Đáp: Điều Vương Nữ nói chính là việc mà Bồ Tát Đại Nhân thực hành.

Vương Nữ chưa phải là Bồ Tát, vì sao lại nói việc này?

Hỏi: Bậc Đại Nhân lấy gì mà lập nên?

Đáp: Lấy Phổ đẳng làm nên.

Sao gọi là Phổ?

Dạy bảo mọi người trong mười phương, lìa khổ được đạo, đó là Phổ. Như Hiền Giả đã nói thì không nói phổ mà nói về sinh tử siêng năng khổ nhọc vậy.

Vương Nữ nói với Xá Lợi Phất: Cái gọi là phổ ấy chẳng thấy có người, không người, có giáo, không giao, có pháp, không pháp để nhớ nghĩ. Đó gọi là phổ.

Không vì thấy khổ sinh tử mà muốn dạy họ khiến họ đắc đạo. Đó gọi là phổ.

Tôn Giả Xá Lợi Phất không còn biện tài nào bắt bẻ lời đáp này nữa.

Lúc bấy giờ, Vương Nữ Lợi Hành làm bài kệ than rằng:

Người bị ba trần loạn

Liền bị sáu suy đắm

Năm ác, mười giặc đối

Ba ách rơi khốn cùng

Mười hai duyên nối liền

Bốn sắc kéo chìm ba

Không hiểu gọi điên đảo

Ngồi chịu không tụ giấu

Vô cớ chìm ba họ

Tự khốn, gieo vực sâu

Giấu kỹ, sợ hai ba

Tự diệt, lại thọ sinh

Dần bị không buộc ràng

Thường mang tưởng bất tịnh

Tự cho là an ổn

Là được chân tự nhiên

Bọn ấy đầy Diêm Phù

Ức ức trăm muôn ngàn

Sở hành khắp mười phương

Chẳng ích cho mọi người

Nếu ai theo thọ, hành

Đều cùng rơi xuống biển

Hãy làm đại pháp hành

Vào biển khỏi căn dục

Quyết làm biển khô cạn

Nên không trở lại dòng

Về nguồn bỏ nhà dục

Khiến người về quê cũ

Quê cũ tên vô vi

Hiệu là Nhà Thanh Tịnh

Vui sướng lắm vàng ròng

Ra vào đầy ánh sáng

Thường gần vô số Phật

Không ai không khen ngợi

Dùng pháp không, vô hý

Vô tướng, chẳng nguyện thức

Vực sâu do nước biển

Đều lại chẳng đáng nói

Ý rộng khai hóa người

Tự nhiên thường tự an

Chỉ nghĩ các Hiền Giả

Tự mình lại không hiểu

Vô cớ tự chịu buộc

Huyễn hóa chịu báo ứng.

Lúc bấy giờ, bốn mươi hai ngàn vị La Hán đều chánh ý ở đệ Thất Trụ, tám mươi lăm ngàn vị Đế Thích, Phạm Vương đều chứng vô sở hành tùng sinh, sáu mươi bốn ngàn vị Hiền Nữ đứng dậy lễ Phật rồi đứng trước Phật nói kệ rằng:

Hôm nay nàng Lợi Hành

Giảng nói chúng con nghe,

Nghe Pháp Phật sâu xa

Khiến tâm con khai mở

Thật muốn biết đạo đức

Đều từ đâu mà đến

Nhóm họp hết mọi người

Có công đức mầu gì?

Mà đến cùng đại chúng

Tâm ai cũng kinh ngạc

Ý phục đến vui theo

Theo sở hành dạy trao

Nguyện muốn cầu Đức Phật

Thương xót dạy bảo người

Dốc lòng thọ đại tuệ

Sức thần Phật hóa hiện

Đúng lúc các thân nữ

Trái nguyện, bỏ sắc dục

Bèn muốn làm Sa Môn

Phật biết lòng chúng con

Giác ngộ các đế sâu

Khiến thân như Bồ Tát

Tuyên dương Đạo Giáo Phật

Sẽ lại chuyển hóa người

Các đại chúng Hiền Nữ

Đều đứng trước Như Lai

Trán lạy sát chân Phật

Nguyện được hình dáng Phật.

Phật bảo các Hiền Nữ: Lời các Hiền Nữ nói thật hết lòng. Nay muốn cầu được sở nguyện thì trước phải xin phép cha mẹ, sau đó phải được Vua cho phép thì mới đi xuất gia.

Bấy giờ, các Hiền Nữ nói kệ đáp:

Nguyện muốn làm Sa Môn

Trước phải xin cha mẹ

Rồi sẽ xin Đại Vương

Được phép mới xuất gia

Làm đạo chẳng khổ công

Chỉ cần siêng, mở tâm

Hiểu rõ gốc tâm ý

Tất cả đều bình đẳng

Liền có ý quyết lớn

Tâm hiểu mới đến đạo

Đạo từ tâm kiểu sinh

Chẳng trụ nơi buộc ràng

Hóa đạt xét các kiến

Như tâm lại sinh ra

Từ gốc biết vốn không

Biết đều khổ vô thường

Tâm loạn liền theo dòng

Chỗ thấy sẽ có đối

Chẳng sinh tâm thiện ác

Vậy mới làm Sa Môn.

Các Hiền Nữ liền đứng dậy, trở về chỗ cha mẹ, quỳ thẳng thưa với cha mẹ và nhà Vua: Hôm nay được ân đức của Vua mà đến chỗ Đức Phật, được nghe lợi hành đáng kính hỏi Phật về pháp sâu xa, muốn cầu đạo vô vi mà hiện thân, và tất cả Đức Phật đã vì giảng nói gốc ngọn của nỗi khổ sinh tử, chỉ vì mê đắm sắc dục, chẳng biết cội gốc đạo đức, do vậy khi vô thường đến phải chịu ba khổ cần.

Chúng con nguyện muốn làm Sa Môn, xin cha mẹ cho phép chúng con làm Sa Môn, đắc đạo rồi chúng con sẽ trở về độ cha mẹ.

Cha mẹ nói với các nàng: Cầu đạo tự nhiên, mỗi người đều thấy chỗ thuận lợi của mình, cứ theo ý mình mà tu hành, các con cứ đi, chúng ta cũng se đi theo các con. Các con hãy đến thưa với nhà Vua, được phép rồi cứ tự tiện ra đi, không cần hỏi chúng ta làm gì.

Các Hiền Nữ cúi đầu trước Đại Vương, rơi nước mắt mà tâu: Con người sống trong ba cõi, khổ dục vì sắc tưởng, chẳng được tự tại, vô thường chợt đến, không có ai thay thế nên bọn con gái chúng con cùng thật lòng muốn làm Sa Môn. Khi đạt được đạo vô vi rồi chúng con sẽ trở lại độ cha mẹ. Cúi xin Đức Vua thể theo ý nguyện của chúng tôi.

Nhà Vua bảo Lợi Hành: Ta sớm muốn khuyên các ngươi đi xuất gia thực hành hạnh Sa Môn, nhưng vì các ngươi chưa đủ ba việc nên ta chẳng khuyến khích vậy.

Một là chưa học biết các lễ giáo.

Hai là do thường an vui chưa thấy khổ.

Ba là miệng ăn thỏa thích mà chưa biết đủ, do đó nên ta chẳng khuyến khích.

Nếu các ngươi dốc lòng như thế thì cứ đi xuất gia chớ nghi ngờ gì nữa. Ta cũng muốn làm Sa Môn đây.

Nhà Vua liền đứng dậy đến chỗ Đức Phật, làm lễ bạch Phật: Nghe Phật giảng nói về ý sâu nguyện lạc của trí tuệ, con giao đất nước cho Pháp Sự, quy y Tam Tôn, hầu hạ phục dịch, thọ trì giáo pháp, con muốn làm Sa Môn, cầu đạo như Đức Phật.

Đức Phật liền phát ra ánh sáng, vô vàn màu sắc, soi khắp mười phương, mặt đất rung động sáu cách, các vị Trời tấu nhạc vang lừng hư không, tung hoa quý phủ khắp ba ngàn cõi, gò nỗng trong thiên hạ đều bằng phẳng. Có ngọn núi lớn hóa thành vàng ròng, cây chết khô sống lại. Ai có điều gì không vừa lòng đều được như nguyện ước. Cây khô chết đều đâm chồi lá.

Gió thổi tự nhiên đều ca ngợi công đức Phật, hoa tươi tự rơi rụng, mùi hương xông đến chỗ Phật, la liệt trong không trung, mỗi bông hoa đều nói kệ khen ngợi công đức Phật:

Nay nhờ sức Thần Thánh

Cứu người chết sống lại

Sắc sáng trở về gốc

Lại thật, đạo này thành

Sinh tử dâm loạn sắc

Ví như khi cây khô

Gặp âm thanh Phật nói

Trở lại hợp với gốc

Sáu sắc chìm trong tối

Bốn sắc hợp năm dục

Phân biệt pháp rỗng không

Hiểu đạo, thành pháp hạnh

Là được trí chân định

Được vui sướng an ổn

Tất cả đều vui mừng

Cúi đầu lễ chân Phật.

Lúc bấy giờ, các vị đã chứng được sáu thần thông và các vị La Hán thấy các bông hoa nói thế. Lợi Hành liền hóa thành người nam, lại hóa thêm một nữ Bồ Tát, thực hiện hai biến hóa ấy khiến mọi người ngồi trong hội đều vui mừng.

Khi ấy, trong một Cõi Phật không có người nữ, mười lăm ngàn vị Đạo Sĩ đã chứng được sáu thần thông, ba mươi ngàn vị Tu Đà Hoàn đều không còn lui sụt, tám mươi sáu ngàn vị A Na Hàm đều chứng được Nhu thuận pháp nhẫn. Không thể tính kể các vị A La Hán lại phát tâm đạo vô thượng chánh chân.

Trong số ấy có những người theo hạnh Bích Chi Phật, như Ngài Di Lặc…

Nhà Vua liền giao đất nước cho Pháp Sự, Pháp Sự tên là Biện Tích quỳ lạy thưa Vua: Phụ Vương vì muốn đem ương họa cho con cháu nên cho con cháu phước sắc thân, đổi lấy lợi ích pháp tài, giữ cái tội lớn oán thù tru diệt cho con cháu, phép trị của nước lớn đời đời tan mất, căn người chẳng biết đại tuệ, diệt hết đường lành mà cho con cháu thì phải làm sao đây?

Vua cha có dạy không được chẳng vâng lời. Rồi liền làm lễ, giã từ Vua ra đi.

Pháp Sự trở về cung điện, lãnh đạo đất nước rồi báo cho toàn dân biết: Nếu ai không đến chỗ Phật cầu đạo vô vi, làm người hiếu thiện thì tội đồng như ba nghịch tội.

Rồi Pháp Sự ở trên điện, tinh tấn mạnh mẽ, mở rộng ý đại đạo, tâm thấy gốc tội cũng vô lượng, liền diệt được tất cả điều ác, mặt đất liền rung chuyển sáu cách, nhân dân đều nói: Nguyện Pháp Sự được thành Phật, mọi người chúng ta vâng làm theo rồi cũng sẽ thành Phật. Khi ấy, Đức Phật mỉm cười, ánh sáng năm màu phát ra soi khắp các Cõi Phật mười phương.

Nhân dân ở các Cõi Phật đó đều phát nguyện: Khiến cho chúng con đắc đạo như Phật. Thức uống ăn trong thiên hạ tự nhiên ở trước mặt như trên tầng Trời Đao Lợi. Bồ Tát ở cõi ấy đều như ở cõi nước của Đức Phật A Di Đà. Pháp Sự Biện Tích đắc công đức ở trong cung bảy ngày, rồi đi đến chỗ Phật. Đại chúng các quan, nhân dân lớn nhỏ tháp tùng theo Pháp Sự đến chỗ Phật nhiều vô số.

Họ làm lễ Đức Phật rồi đứng trước mặt Phật nói ức ức muôn ngàn bài kệ khen:

Phật tạo tam muội quyết

Công đức thật vòi vọi

Ánh sáng uy thần chiếu

Cảm động ba ngàn cõi

Cho người tuệ vô thượng

Đức vào khắp tâm chúng

Khai phát kẻ sơ cơ

Không ai không được phước

Ngâm vịnh việc Pháp Hoa

Đổi đời, sạch bọn khác

Hàng phục kẻ ngang bướng

Hòa hợp chịu nhu thuận

Đều tìm ánh Đạo Tràng

Người đời thọ nghiệp mãi

Bỏ già, được vắng lặng

Chẳng chết mà sống lại

Dứt bệnh, xa nhục dơ

Sắc tưởng hết, dứt nhọc

Ấm cái liền diệt trừ

Thanh tịnh không bụi dục

Tư tưởng được dục định

Truyền bá đến vô vi

Không định thường vắng lặng

Chẳng đứng, cũng chẳng đi

Chẳng làm vô pháp thức

Thị hiện tướng sáng thành

Pháp gốc không tăng giảm

Thường vắng lặng không không

Như Lai hiện thần hóa

Tất cả được đạo chân

Định ngu si lặng lẽ

Tâm đồng với vô sinh

Nay con nghe nói pháp

Về trí tuệ Pháp Hoa

Tâm hiểu được phát nguyện

Tất cả được như Phật

Nay muốn thành cõi nước

Nguyện được nói Pháp Hoa

Dùng pháp gì hành được?

Sẽ hiểu được mấy việc?

Chóng được Pháp Hoa này

Nương nghĩa nói tuệ ấy

Đều khiến phân biệt biết

Tất cả tâm được hiểu

Hiểu rõ các Pháp Sự

Sẽ từ trong được ngoài

Được đó là xa gần

Có thể lập được Phật.

Lại nữa số kiếp xưa

Theo thọ bao nhiêu Phật

Giải tuệ có yếu quyết

Giây lát biến hóa thành

Nguyện đem hết giảng nói

Đều khiến đại chúng biết

Pháp Sự và mọi người

Lễ Phật rồi lại ngồi.

Đức Phật bảo Vương Nữ Lợi Hành: Vương Nữ nên biết những điều hiện bày ra do sự khai giải Pháp Hoa này. Chư Phật đời tương lai, quá khứ và hiện tại đều từ phẩm Tán Thân Thí Dụ này mà được đạo, biết đế.

Lúc bấy giờ, có hàng ức trăm ngàn vị Trời và các Phạm Vương, không thể tính kể nhân dân, bốn mươi tám muôn vị Bồ Tát… chứng được vô sở tùng sinh. Trong số ấy có hàng Thanh văn đều cũng phát tâm.

Bấy giờ, Bồ Tát Bất Tưởng bạch Phật: Hôm nay đại chúng nghe giảng nói về sự quan trọng của Tam Muội Pháp Hoa nhưng đều chưa thọ quyết.

Phật bảo Bồ Tát: Hôm nay nói Tam Muội Pháp Hoa đều đã thọ quyết có kiếp số. Mỗi mỗi đều có đất nước, nơi chốn của mình, cho nên không nói lại. Nếu ông không hiểu thì tự mình đến hỏi họ.

Khi ấy, Pháp Sự và Vương Nữ Lợi Hành liền hỏi những điều trong tâm vị Bồ Tát, mỗi vị đều nói kệ đáp:

Chỉ bậc Thượng trí tuệ

Vì sao chẳng giải yếu?

Kia có cầu tưởng báo

Thảy đều chẳng thọ tuệ

Sẽ nói có nơi chốn

Chẳng phải việc Pháp Hoa

Cần phải miệng nói lên

Muốn nghe tiếng chánh chân

Không hiểu gốc ngọn ấy

Nói cũng đều không biết

Chỉ bày đường đạo pháp

Giống như người bị mù

Tiếng rống của sư tử

Còn cho là quá nhỏ

Thọ quyết rồi, thành Phật

Không biết lễ chánh đạo

Thọ quyết có đất nước

Ví cũng như huyễn hóa

Có đối liền xuất ứng

Không còn sớm suy nghĩ

Thấy bám trụ giáo thọ

Đến khứ, lai, hiện tại

Thần thông đều rõ biết

Chẳng cầm có lời nói

Thọ quyết tại rỗng không,

Vắng lặng an vô vi

Thường định không lay động

Người riêng tư chẳng hay

Mở nói điều chưa nói

Vắng lặng không tạo tác

Đó là nước đáng yêu

Thanh tịnh là chứng chân

Chẳng nghĩ có tư tưởng

Đó là quyết pháp an

Tướng tốt hiện ánh sáng

Đó là cần khổ hiện.

Đệ tử có nhân dân

Đó là vào dục nhơ

Chẳng khổ, chẳng siêng nghĩ

Đều hết, chẳng sinh diệt.

Nói mười tám muôn ức bài kệ để đáp như thế xong.

Bồ Tát liền vui mừng nói kệ khen:

Ta tự sinh ngu si

Không hiểu lời người trên

Chẳng biết pháp âm kia

Lại bảo chưa thọ quyết

Như kệ hôm nay nói

Sâu xa khó tỏ bày

Nguyện phát ý bản thời

Cùng bàn luận với thần.

Khi ấy, Pháp Sự bạch Phật: Nay các Hiền Giả còn không hiểu được chỗ quan trọng nên dùng phương tiện khéo léo mà khai mở cho họ. Phật liền mỉm cười, ánh sáng năm màu từ miệng phát ra, mười phương đều sáng tỏ.

Tôn Giả A Nan bạch Phật: Phật không bao giờ mỉm cười một cách vô cớ, chắc chắn là có lý do, chúng con xin được nghe điều ấy.

Phật bảo A Nan: Ông thấy đại chúng chăng?

A Nan đáp: Dạ, thấy. Bấy giờ, Như Lai hỏi A Nan đều đáp đầy đủ. Mỗi mỗi tại mười phương giáo hóa, độ thoát hằng hà sa số Trời người, nhân dân… đều giúp họ thành Phật.

Lúc bấy giơ, tự nhiên mưa hương hoa bảy báu trùm khắp tam thiên đại thiên Thế Giới, giáp vòng khắp nơi không chỗ nào không có.

Phật bảo Pháp Sự: Đây là điều Pháp Hoa giải thích. Việc của thân người là như thế. Lúc bấy giờ, hàng trăm ngàn nhân dân nhiều như số cát Sông Hằng không thể kể xiết đều phát tâm đạo vô thượng chánh chân, chứng được tâm không từ đâu sinh. Vô số ngàn vị Thanh Văn đều đắc quả vị không thoái chuyển.

A Nan quỳ thẳng bạch Phật: Kinh này tên là gì?

Phải thực hành như thế nào?

Phật bảo A Nan: Kinh tên là Pháp Hoa Tam Muội, hoặc tên Nữ Lợi Hành Sở Vấn Giải Nhân Thân Tán Tình Kinh Yếu Tập. Nếu có kẻ nam, người nữ chép thành sách, đọc tụng Kinh này thì công đức lớn hơn kẻ làm bố thí trong tám mươi kiếp.

Nếu đối trước Kinh cúng dường quỳ lạy thì hơn công đức của Bồ Tát tu hạnh từ bi ba ngàn ức muôn kiếp. Nếu hiểu thấu đáo Kinh này rồi xoay vần dạy bảo nhau thì công đức hơn việc cúng dường các Đức Phật nhiều như số cát Sông Hằng.

Nếu có ai một lần được nghe Kinh này thì không còn sinh tử đau khổ nữa. Kẻ không tin mà còn hủy báng thì họ phải trôi theo dòng đời, không trở về cội gốc được.

Phật bảo A Nan: Ta giao phó cho ông việc Pháp Hoa Tam Muội, ngàn kiếp còn chẳng thể hết được. Ta đã nói sơ về yếu đế, ngươi thọ trì, viết chép, thực hành, không được bỏ bớt một chữ, chính Kinh câu cú hòa hợp nhau.

 Đại chúng đi theo Pháp Sự được khai giải, mỗi người đều được đạo tuệ, đều như bậc Thượng Thủ. Tất cả đứng dậy làm lễ Đức Phật mà lui ra.

***