Kinh Đại thừa

PHẬT THUYẾT

KINH PHẬT BỔN HẠNH

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Thích Bảo Vân, Đời Tống
 

PHẨM MƯỜI SÁU

PHẨM HÀNG MA
 

Bấy giờ Bồ Tát ngồi

Trên chiếc tòa Kim Cang

Xây dựng tâm vững chắc

Thế Giới Tam Thiên rung

Địa Thần mừng hớn hở

Từng hồi rung chuyển mạnh

Ma Trời thấy đất rung

Thắc mắc vì sao thế.

Quan đứng đầu của ma

Tên gọi là Ngôn Từ

Tâm cung kính cúi mình

Tâu với chúa ma rằng:

Xin nghe điều thần biết:

Chứa công đức nhiều đời

Thái Tử Vua Bạch Tịnh

Cõi tịnh tu hạnh lành

Nay sắp thành đại đạo

Không Vua Trời, Cõi Dục

Muốn phá thành sở dục

Ổ khóa của các cửa

Ắt vượt trên cõi Vua

Sẽ độ các chúng sinh

Mở rộng cửa Nê Hoàn

Bánh xe chuyển cam lộ.

Vua ma nghe lời đó

Ngồi yên lòng buồn rầu.

Ba con gái đến hỏi

Con cả tên Danh Ái

Con thứ tên Chí Duyệt

Con út tên Loạn Lạc

Hỏi Vua sao rầu rĩ.

Vua đáp lời ba cô:

Kia có Tiên Đại Thánh

Mặc áo giáp quyết định

Tay cầm cung trí tuệ

Tên vô thường bắn ta

Muốn hàng Cõi Dục ta.

Nếu thắng, ở trên ta

Thì cõi ta trống không

Khiến người khinh chống ta.

Như Vua mạnh ở gần

Bị nước địch xâm chiếm

Nên nay các thân thuộc

Các con, nữ lực sĩ

Hãy tìm mọi cách ngăn

Hãy đến làm trở ngại

Làm chí kia tiêu tan

Như đắp đê ngăn nước.

Bấy giờ ba ma nữ

Bèn đến chỗ cây đạo

Muốn tỏ thế lực mình

Của con gái người, Trời

Phơi bày vẻ kiều diễm

Mê hoặc loạn tình người

Muốn hoại ý chí Ngài

Hiện hết sức quyến rũ

Thân biến thành nhiều tướng

Biến hóa thật mau chóng

Giống như chớp trong mây

Không phút giây nào dừng.

Bồ Tát quán xét kỹ

Da, tóc, chuỗi ngọc mang

Y phục đẹp che phủ

Giống như nhà chứa xương

Tràn đầy nước thối bẩn

Mở ra khiến người khinh

Vậy sao lừa người đời?

Bọc bằng da mỏng manh

Kẻ ngu si mê hoặc

Nhìn kỹ bọn ma nữ

Hình thể già tiều tụy

Như hoa bị sương pha.

Vua ma thấy gái già

Lòng giận như lửa bừng

Lại gọi ma bên cạnh

Bảo tập hợp đại quân

Đến cố ngăn Thích Tử:

Nay chưa động cõi ta

Chưa được mắt nhìn kỹ

Nên thường đến não loạn

Nếu hôm nay thành đạo

Thì có thể thắng ta

Mau triệu gấp binh mã

Ta sẽ tự xông pha.

Mũ báu, Mặt Trời sáng

Nghiêm chỉnh đội trên đầu

Lên đến đỉnh Tu Di

Giáp Kim Cang mặc vào

Như ánh Mặt Trời sáng

Chiếu rọi đám mây thưa

Xe Kim Cang ngàn bánh

Mỗi bánh ngàn nan hoa

Xe dùng ngàn thớt ngựa,

Ma Vương ngồi xe báu

Rất thênh thang sáng loáng

Như Mặt Trời trong lửa

Cung hoa một do tuần

Tay cầm năm tên nhọn

Lọng báu như Trăng sáng

Để mê hoặc thế gian.

Lọng che mấy do tuần

Quanh treo linh bảy báu

Cờ cao mở miệng lớn.

Giống như cá Ma Kiệt

Khi muốn nuốt nước biển

Ma Vương ra như vậy

Các ma chúng cùng theo

Có đến tám mươi ức

Đi đến bên cây đạo.

Bồ Tát ngồi trên hoa

Giống như Vua Trời Phạm

Đức vắng lặng đầy khắp

Ánh sáng chiếu rực rỡ

Như chứa vàng ngọc báu

Ma cầm cung tay trái

Từ ống vàng rút tên

Liền nói với Bồ Tát:

Dòng Sát Lợi, đứng lên

Tại vì sao sợ chết,

Bỏ ngôi vị Đế Vương?

Tướng Ngài đẹp đẽ phải cầm cung

Đáng hưởng vinh hoa ở thế gian

Đường của Vua xưa danh tiếng khắp

Ngài đáng được hưởng sự khoái lạc

Nên hưởng lộc đời đất nước hiến

Khắp sai thiên hạ không chừa ai.

Bắt đầu dòng Cam Giá Thánh Vương

Về hưởng vinh hoa bỏ khất cầu

Nếu không đứng dậy, tự suy nghĩ

Chớ tự trái với thệ nguyện xưa

Năm mũi tên ta không thể kháng

Phá xuyên mọi thuẫn rất bền chắc

Mê người chẳng khác hoa tiết xuân

Còn hơn cắt hoa để dưới nắng

Yêu mến đời như Trời đổ mưa

Dục như chim công gặp mây mưa

Dục làm thất chí, không hổ thẹn

Giúp tăng ganh mạn, riêng lánh đời

Ngoại đạo thuật cao, làm hung chú

Được thắng nên họ riêng lánh đời,

Dục đắm cả Trời lẫn người đời

Giác ngộ lời nói, bỏ ngủ nghỉ

Sức khỏe vô song, thế lực mạnh

Ái dục vô hình hoại các hình

Hoặc dùng lửa ái đốt chết giới

Vua xưa soi đó, mòn tiêu mất

Danh tiếng tài sản của Vua mất

Hoặc dục trên đời huống gì nay.

Lúc ấy Ma Vương nói lời này

Không hề lay động ý Bồ Tát.

Liền phát cung ra bắn tên mau

Hiện các mê hoặc biến gái đẹp

Thấy Bồ Tát ngồi chẳng nghiêng chao

Vững bền như núi, nghi ngờ nói:

Thiên Tử an tường như núi Vua

Dùng tên nữ bắn liền rung động

Hóa hiện bốn mặt để đón rước

Hiện không tự khinh cùng gặp nhau

Tưởng nay Thái Tử chẳng biết tên

Nếu con thất chí tên ta lạc

Chẳng nên lấy dục hóa làm tên

Chẳng cần lời cung kính hòa nhã

Thì nên khinh rẻ, không nên kính

Dùng thế đại quân mà khủng bố.

Ma Vương khởi ý nghĩ binh chúng

Kêu to thấu tận các cõi ma

Tập họp biết bao nhiêu số thân

Tạo nên sợ hãi động Trời đất

Việc quan trọng như các núi Tuyết

Các vui tạo ra vẻ đáng yêu

A lạc, chủ ba hai Cõi Trời

Làm Trời Đế Thích ngồi trên voi

Hóa thân ngàn mắt, mặc giáp ngọc

Cầm chày Kim Cang ngàn cạnh sắc

Hợp theo vô số làm Trời sợ.

Tám ức binh voi theo nhau đến

Xe bạc rất to trang hoàng đẹp

Ngồi ngàn ngựa trắng, tướng theo trắng

Giáp ngọc trắng lòa, mây trắng che

Tự hóa thân mình có trăm đầu

Dẫn các rồng trắng binh chúng lớn

Mười hai muôn ức làm quân sĩ.

Chính thủy thần vương tên Hòa Luân

Chốn đất kéo về các núi thẳm

Các báu vàng, lưu ly Cõi Trời

Minh châu trang sức đầu, thân thể

Mặc giáp lưu ly hoa lúa vàng

Tay phải cầm chiếc gậy Kim Cang

Ngồi ngàn sư tử các báu ròng

Cỡi xe lưu ly màu như nhật

Cùng vô số ức thần Dạ Xoa

Quân Tỳ Sa Môn như nước dữ

Vô Khốc, Uy Nộ và Tiên Thời

Vũ Lập, Nhât Nguyệt, thần Phong Hỏa

Hoa Chiếu, Diệu Mã, Kiếm Kim Cang

Hiền Tài, Hậu Vụ và Chánh Hạnh

Vô số các Đại Thiên thần này

Ngồi xe voi rồng và ngồi cọp

Xe giá ngàn ngựa, ngàn sư tử

Hoặc lại có chiếc xe ngàn hổ

Hoặc lại có xe ngàn chim công

Xe lừa, lạc đà, nghé, trâu, dê

Hoặc ngồi xe mây, ngồi cây núi

Hoặc ngồi trên rồng và rắn độc

Hoặc miệng phun lửa, mũi phun lửa

Mắt tai phun lửa, đầu lửa cháy

Phun nhằm vật gì đều thành lửa

Bốc cháy lẫy lừng như kiếp tận.

Hoặc hóa như Trời, hoặc như trăng

Hóa như núi lớn có đôi cánh

Hoặc hóa tối tăm như mây đen

Ánh chớp, sấm rền, sáng rực rỡ

Như thế vô số đầy không gian.

Hoặc hóa voi đen như Tu Di

Ngồi voi lớn này, cầm cung lớn

Hướng về Bồ Tát muốn đốt cháy

Hoặc hóa đầu heo, chân lạc đà

Hóa đầu voi, gấu biến vô số

Hóa thân rất lớn làm đầu voi

Ngà chĩa lên Trời như núi hiểm.

Hoặc hóa sư tử và đầu ngựa

Hóa ra đầu hổ, cá Ma Kiệt.

Hoặc hóa hai, ba, bốn năm đầu

Sáu, bảy, tám, chín cho đến mười.

Hoặc hóa trăm đầu, trăm cánh tay

Trăm chân, trăm mắt thật đáng sợ

Biết bao biến hóa đến ngàn đầu

Ngàn mắt, ngàn tay, phát ra lửa

Tiếng xe, tiếng ngựa, voi rống kêu.

Trống va, ngọc chạm vang Trời đất

Hoặc cầm cung tên, kích, mâu, đao.

Hoặc đội núi, cây, chày Kim Cang

Vũ khí trong tay chúng đều lao

Núi, cây chày cứng cùng mưa đá

Đức Bồ Tát biến hóa phát ra

Các mưa báu hoa vàng, hoa bạc.

Hóa gái đen thành như núi mây

Cầm đồ yêu chú mê Bồ Tát

Lại tự mê cuồng, không biết chi

Phá khí cụ cầm, vật cúng tan

Hoặc quỳ xuống đất, hét vang Trời

Hư không sấm động rung chuyển đất,

Hoặc mang da rắn biết bao hình

Mắt, tai, mũi, miệng tuôn ra rắn

Lại cỡi lên nhau giận dữ tranh

Hoặc có ngựa hí, hoặc sói tru

Nhưng tâm Bồ Tát không tăng giảm

Giống như lửa đóm tranh Mặt Trời.

Có một vị Trời bảo Ma Vương:

Ngươi nhìn kỹ, Bậc Tiên Thánh này

Trong thân soi hiện cả cung Trời

Nhật, nguyệt, năm sao và các sao

Thiết Vi, Tu Di, sông, biển, vực

Phạm vương, Đế Thích, bốn Vua núi

Tất cả soi hiện thân Bồ Tát

Giống như khắp đời hiện trong trăng.

Bấy giờ, Vua ma càng thêm giận

Phóng ngay vũ khí, lửa ái dục

Đất Trời bừng cháy không thể biết.

Bồ Tát liền phóng Cam lộ quán

Hóa ra mây mưa tắt lửa dục

Ái liền sợ uy đức Bồ Tát

Trời An tường đến, tà quỷ lui.

Vua ma liền phát giận sân độc

Như vời họa hại hóa hổ mang

Trên đất khắp nơi đầy rắn độc

Quấn quanh cây đạo bao khắp cùng

Bồ Tát liền khởi tâm đại bi

Hóa thành điềm lành, rắn thoái lui.

Vua ma lại khởi tâm ngu si

Bồ Tát tính duyên ngược đắc thắng.

Vua ma lại bắn tên ganh tị

Tên là ác khẩu hóa thành rồng

Bồ Tát lại bắn tên đại bi

Hóa làm chim vàng đuổi lui rồng.

Vua ma lại khởi tâm kiêu mạn

Phát tên Phạm thủ hóa thành voi

Bồ Tát lại buông phát thập lực

Hóa thành Sư Tử, voi lui đi.

Vua ma lại phóng vọng ngôn phát

Tên là Điều Hí, hóa thành gió

Bồ Tát liền buông chí thành phát

Bẻ gãy tên ma hóa thành núi.

Vua ma lại phóng xan tham phát

Phát tên Lậu ác hóa thành sương

Bồ Tát liền buông tuệ thí phát

Hóa mây mưa nhẹ thổi tan mù.

Vua ma lại phóng ấm cái phát

Tên là Thùy miên, biến thành mây

Bồ Tát liền buông ngũ tịnh phát

Hóa thành gió mạnh xua tan mây.

Vua ma liền phóng phát tà kiến

Hóa thành tăm tối che thế gian

Bồ Tát liền buông chánh kiến phát

Hóa thành mặt trời trừ tối ma.

Bồ Tát mặc áo đại nhẫn nhục

Đứng trên đất giới thật đầy đủ

Đeo tràng hoa đẹp bảy giác ý

Chuỗi châu tấn định rất nhiệm mầu!

Tay cầm cung Từ, tên Phạm tịch

Từ trong ống ý rút tên ra

Vừa buông một phát đều được thắng

Như A Tu Luân thắng người xưa.

Ma biến nhiều thứ để gây sợ

Tâm định Bồ Tát chẳng lung lay.

Bấy giờ Tịnh Cư Thiên trên Trời

Vâng giữ pháp thành Phật quá khứ

Thương, ghét của tâm đã bỏ hết

Ở trên hư không thấy Bồ Tát

Khi ấy các Trời bảo Vua Ma:

Xin Ma Ba Tuần nghe cho kỹ

Bảo cho Ba Tuần sao lại nhọc?

Bỏ công uổng phí vậy sao đành!

Bỏ đi ác ý, tâm vắng lặng

Vì sao làm Kinh hoàng Bồ Tát.

Người ấy không ai lay động được

Như dùng miệng thổi núi Tu Di

Nên dùng từ ái, bảo Vua ma

Tự yêu, chớ xúc nhiễu Bồ Tát!

Mọi vật còn bỏ được bản tính:

Gió bỏ tánh động, lửa bỏ nóng

Đất bỏ hầm sâu, nước bỏ ướt

Tối không tránh sáng, nhật không soi

Trăng còn có thể đi trên đất

Tu Di bay bổng, biển thành bờ,

Vô số kiếp xưa tu đức nghiệp

Không bao giờ bỏ quyết tâm thề

Như quyết định ấy, như tinh tấn

Như ghét, như thương xót chúng sinh

Pháp hội đông đầy các Trời, người

Được uống nước cam lộ chánh pháp

Phát tâm cầu nguyện an chúng sinh

Tự nhiên phát tâm thương thế gian

Bổn nguyện không thành không đứng dậy.

Mặt Trời mọc, tìm tối sao được

Bồ Tát đại bi thương thế gian

Hoạn nạn trần lao bị xé tan

Gom nhóm thuốc hay các thứ pháp

Ba mươi bảy món chất cao thần

Dục được khắp đời hòa thuốc thần.

Này ma, ngươi làm chớ quấy ngăn

Tất cả rơi vào đường mê hoặc

Muốn dùng chánh dẫn không vững chắc

Đời ngu tối tăm, bỏ bơ dầu

Tất cả ngọn đèn sáng trí tuệ

Lửa lớn trước sân Phật đã đốt

Này ma chớ diệt, hãy lui ngay!

Thấy thế gian này chìm mất hết

Xuống biển trần lao không bến bờ

Để độ tất cả người chìm đắm

Vì sao ác trái với hạnh lành?

Ban đầu phát căn lành vững chắc

Xây dựng thân cây đại nhẫn nhục

Cành nhánh ý chí rất to lớn

Hoa giữ giới cấm rất tươi đẹp

Cây đại trí tuệ nay sắp mọc

Sẽ thành thục trái ngọt chánh pháp.

Này ma ngươi chớ làm trở ngại

Cây bền vững chắc sắp mọc lên

Trước nay giống Phật trồng nhiều lắm

Giờ đây là lúc nở bày ra

Nay ngồi tòa này là xứng đáng

Như các Phật quá khứ trước kia.

Tòa ấy đức danh là Địa Tế

Là nơi vô số ức người ưa

Khắp cõi đất này không còn chỗ

Ý rất tôn trọng, đáng vượt hơn.

Vua ma nghe vậy buồn rầu nói:

Bồ Tát nhìn tôi có sức mạnh

Muốn thiêu Trời đất cho tiêu hết

Nuốt được Thiết Vi khắp mặt đất.

Nhân đó Bồ Tát hỏi Vua ma:

Tu tập hạnh gì được sức mạnh?

Đáp rằng: Nhà tôi mở cửa lớn

Danh đức vang khắp đâu cũng biết.

Rằng: Cúng một đời đức lớn vậy

Ba Tuần ngươi hãy nghe lời ta

Ta thờ cúng trong vô số kiếp

Khắp cõi đất này, trên hư không.

Ma nói: Ta làm, ngươi biết rõ

Ngươi làm ai chứng nhận cho đây?

Bồ Tát bảo: Ma hãy lắng nghe

Rồi ta minh chứng hạnh ta ngay!

Bấy giờ từ tay sáng Bồ Tát

Phát ra mây đỏ chiếu sáng ngời

Từ áo Ca Sa xuất tay đó

Bàn tay nhiệm mầu đã bày phơi

Sự chứa nhóm hạnh lành đời trước

Tay có bánh xe ngàn căm mầu

Bảo Vua ma rồi, tay chạm đất:

Hạnh ta ngươi biết, đất làm chứng?

Khi ấy, thần đất liền hiện thân

Nói lớn rằng: Tôi chứng, tôi chứng!

Bấy giờ, đất mở cửa cúng lớn

Tiếng tăm bậc nhất đâu cũng nghe

Lại được gọi là Đa kim thí

Lại đem cho ngựa số vô vàn

Thường được no đủ đầy đất này

Lại mưa bảy báu no thế gian.

Nơi đây đầu thí hàng ngàn cái

Có chỗ cho: Non nước, vợ con…

Đây lột da cho, đây thí thịt

Chỗ này cho máu, chẻ xương tủy

Ở đất này thí vô số thân

Cho đời các thân không trái nghịch.

Mặt đất làm chứng hiện trở lại

Đất liền rung chuyển tiếng ầm vang

Thế Giới Tam Thiên rung sáu cách

Đánh tan ma chúa cùng ma quân

Ngả nghiêng lẫn trốn, ngã đầy đất.

Khắp cõi không trung lớn tiếng rằng:

Thái Tử họ Thích đều thắng oán

Đã thắng ma oán, các trần lao.

Cờ lớn Vua ma liền gãy đổ

Ma lui, ma bại tiếng vang khắp.

Đã thắng Vua ma, chứng định ý

Định ý nghĩ sâu các Phật sự

Đức nặng, thần đất không hơn được

Tâm vui hớn hở, đất rung chuyển.

Bồ Tát liền bảo thần đất rằng:

Động hay không động đều do ngươi

Hãy định, chớ động trong giây lát

Ta làm chỗ nương người không nương

Lâu rồi ngươi gánh chịu vô số

Người hại mẹ cha, kẻ dối Vua

Vượt mức khuynh tà, theo tội lỗi.

Đào hết căn lành, làm việc ác

Uống độc đảo kiến, rơi chỗ tối

Khổ nguy gánh nặng, địa ngục phần

Đã thắng việc này, lại nhẫn nhục

Ta mới bỏ ngay khổ gánh nặng.

Bấy giờ, hiện quán các thiền na

Đối với các thiền được rất tự tại

Nhớ nghĩ lâu xa, việc mới làm

Trải xem đời trước như hôm qua.

Đến nửa đêm dùng mặt trời quán

Nhìn rõ tất cả như gương sáng

Soi sáng rõ chúng sinh năm đường

Không hề chắc thật như cây chuối.

Ngay trong đêm ấy đến canh ba

Tư duy quán chiếu ý nhiệm mầu:

Tất cả thế gian các khổ nhóm

Sinh, già, bệnh, chết phải chia lìa

Tối tăm che khuất đường xuất ly

Không tránh hầm hố, cũng như mù?

Bồ Tát suy tìm nguồn sinh tử

Xét sự sinh diệt đều rõ ràng

Tâm lại sinh niệm lại suy nghĩ:

Già từ đâu đến, từ đâu chết?

Lại sinh chánh niệm duyên theo sinh

Nhân già có bệnh, do bệnh chết

Hễ ai có đầu thì có khổ

Như cây đã mọc tất phải đổ,

Lại nghĩ nguồn gốc từ đâu có

Biết các thứ lành, thọ duyên đối

Thọ từ đâu sinh, từ ái có

Xét nguyên nhân ái, từ giác biết

Giác biết nguyên nhân từ xúc sinh

Duyên theo xúc ấy có các căn

Bởi do sáu nhập duyên danh sắc

Duyên của danh sắc là nhân duyên

Duyên như vậy từ dưới đến trên

Do si sinh khởi nguồn sống chết.

Si diệt rồi thì tất cả diệt

Si, nguồn sinh tử đã tiêu rồi

Biết rõ gốc khởi mười hai duyên

Điều nên giác biết, giác biết kỹ

Đường tám Hiền Thánh là bậc nhất

Trước đó chánh kiến như nhận xét

Thấy không tôi, ta, hết ba cõi.

Lửa tuệ đốt khô đầm trần lao

Phân tách việc này rồi tự bảo

Rằng: Điều nên giác đã giác biết

Ta đã bằng kịp Tiên Thánh trước

Chư Phật Thế Tôn thực hành đạo.

Đến đêm hôm ấy vào canh ba

Mặt Trời soi khắp Đạo Tràng bày

Chúng sinh nghỉ ngơi, cảnh vắng lặng

Nhất Thiết Trí thành Phật Đạo trên

Ta đã bằng kịp Tiên thánh trước

Chư Phật Thế Tôn thực hành đạo.

Chứng xong Cõi Phật cao nhất rồi

Thế Giới Tam Thiên rung sáu cách

Các Trời chen chật đầy hư không

Vui mừng tung hoa khắp mặt đất

Vàng bạc, chiên đàn vung khắp nơi

Ý Trời tạo hoa khắp nơi nơi.

Tràn đầy khắp đất, không trung chật

Từ không kết ái, mưa hoa Trời

Kỹ nhạc không trổi tự nhiên vang

Các Trời trổi nhạc khắp hư không

Trời ứng vui mừng đời được hưởng.

Thần đất, thần không đều hớn hở

Thần lửa vui mừng tự nhiên cháy

Sóng biển, vực sâu vang tiếng mầu,

Các vị thần cây đều dâng hoa

Tu Di, các núi đều làm lễ

Khổ địa ngục ngừng, ngạ quỷ no

Chúng sinh thương nhau hết thù hận.

Thân Phật phát ánh sáng chánh pháp

Bốn bên, trên, dưới khắp mười phương

Biến hiện ra các thứ hình tượng

Nên trước làm cho giác ngộ khắp

Đường tám Hiền Thánh bắt đầu hiện

Như cờ không người dẫn các đường

Đó có hoa mầu tên Chư giác

Nói các giác lại hiện cây rừng

Ba mươi bảy phẩm số khác nhau

Đều tự hiện hình như nói nghĩa

Hoặc rất nhiều mầu trắng, xanh, vàng

Ánh sáng như vậy, nói pháp âm

Mặt Trời Phật soi sáng thế gian

Ánh sáng đó được xem xét kỹ.

Phật liền thâu lại ánh sáng thần

Không ăn bảy ngày, ngồi vui pháp

Bấy giờ, Thế Tôn nói kệ này:

Vui thay: Phước báo diệu nguyện thành

Mau chóng chứng thành Tối thượng tịch

An vui mãi mãi không còn khổ.

Vua ma thấy vậy cùng tụ đến

Mỗi mỗi hiện hình muốn phá ta

Không bao giờ động tâm ta được

Dùng sức công đức hàng phục ma.

***