Kinh Nguyên thủy

PHẬT THUYẾT KINH TẠP A HÀM

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Cầu Na Bạt Ðà La, Đời Tống
 

KINH A NAN
 

PHẦN NĂM
 

Tôi nghe như vậy!

Một thời, Phật ở trong rừng Tát La Lê, cạnh sông Bạt Cầu Ma tại tụ lạc Kim Cương.

Bấy giờ giờ Tôn Giả A Nan ở một mình nơi vắng, thiền quán tư duy, tự nghĩ như vậy: Có một pháp nào được tu tập, tu tập nhiều, khiến cho bốn pháp đầy đủ. Bốn pháp đã đầy đủ rồi, thì bảy pháp đầy đủ.

Bảy pháp đã đầy đủ rồi, thì hai pháp đầy đủ?

Sau khi từ thiền tịnh tỉnh giấc, Tôn Giả A Nan đến chỗ Phật, cúi đầu đảnh lễ dưới chân, rồi ngồi lui qua một bên, bạch Phật rằng:

Khi con ở một mình nơi chỗ vắng, thiền quán tư duy tự nghĩ: Có một pháp nào được tu tập, tu tập nhiều, khiến cho bốn pháp đầy đủ. Bốn pháp đã đầy đủ rồi, thì bảy pháp đầy đủ.

Bảy pháp đã đầy đủ rồi, thì hai pháp đầy đủ?

Phật bảo A Nan: Có một pháp được tu tập, tu tập nhiều, cho đến hai pháp đầy đủ.

Những gì là một pháp?

Đó là An na ban na niệm, được tu tập, tu tập nhiều, có khả năng làm cho bốn niệm xứ đầy đủ. Bốn niệm xứ đã đầy đủ rồi, bảy giác phần đầy đủ. Bảy giác phần đã đầy đủ rồi, minh và giải thoát đầy đủ.

Thế nào là tu tập An na ban na niệm, thì bốn niệm xứ đầy đủ?

Tỳ Kheo nương vào làng xóm mà ở cho đến khéo học quán diệt khi niệm hơi thở ra. Này A Nan, như vậy Thánh đệ tử, khi niệm hơi thở vào, học như niệm hơi thở vào. Khi niệm hơi thở ra, học như niệm hơi thở ra. Hoặc dài hoặc ngắn.

Giác tri tất cả thân hành, khi niệm hơi thở vào, học như niệm hơi thở vào. Khi niệm hơi thở ra, học như niệm hơi thở ra. Thân hành an tịnh khi niệm hơi thở vào, học như thân hành an tịnh niệm hơi thở vào.

Thân hành an tịnh khi niệm hơi thở ra, học như thân hành an tịnh niệm hơi thở ra. Thánh đệ tử lúc bấy giờ, an trụ chánh niệm quán thân trên thân. Nếu khác với thân, kia cũng như vậy, tùy theo thân tương tự tư duy.

Nếu có lúc Thánh đệ tử giác tri hỷ, giác tri lạc, giác tri tâm hành, giác tri tâm hành an tịnh, khi niệm hơi thở vào, học như tâm hành an tịnh niệm hơi thở vào.

Tâm hành an tịnh khi niệm hơi thở ra, học như tâm hành an tịnh niệm hơi thở ra. Thánh đệ tử lúc bấy giờ, an trụ chánh niệm quán thọ trên thọ. Nếu khác với thọ thì kia cũng tùy theo thọ tương tự tư duy.

Nếu có khi Thánh đệ tử giác tri tâm, giác tri tâm hoan hỷ, tâm định, tâm giải thoát, khi niệm hơi thở vào, học như tâm giải thoát niệm hơi thở vào.

Tâm giải thoát khi niệm hơi thở ra, học như tâm giải thoát niệm hơi thở ra. Thánh đệ tử lúc bấy giờ, an trụ chánh niệm quán tâm nơi tâm. Nếu có tâm khác, kia cũng tùy theo tâm tương tự tư duy.

Nếu có khi Thánh đệ tử quán vô thường, đoạn, vô dục, diệt, học an trụ quán như vô thường, đoạn, vô dục, diệt. Thánh đệ tử lúc bấy giờ, an trụ chánh niệm quán pháp trên pháp.

Nếu có pháp khác, kia cũng tùy theo pháp tương tự tư duy. Đó gọi là tu An na ban na niệm, thì bốn niệm xứ đầy đủ.

A Nan bạch Phật: Khi tu tập An na ban na niệm như vậy, khiến cho bốn niệm xứ đầy đủ.

Thế nào là tu bốn niệm xứ làm cho bảy giác phần đầy đủ?

Phật bảo A Nan: Nếu Tỳ Kheo an trụ chánh niệm quán thân trên thân. Sau an trụ với chánh niệm, cột niệm trụ yên không cho mất, bấy giờ, phương tiện tu niệm giác phần.

Khi đã tu niệm giác phần rồi, niệm giác phần được đầy đủ. Khi niệm giác phần đã đầy đủ rồi, đối với pháp mà tuyển trạch, tư lường.

Bấy giờ phương tiện tu trạch pháp giác phần. Khi đã tu trạch pháp giác phần rồi, trạch pháp giác phần được đầy đủ.

Sau khi đối với pháp đã tuyển trạch, phân biệt, tư lường rồi, phương tiện tinh cần sẽ đạt được, lúc bấy giờ phương tiện tu tập tinh tấn giác phần. Khi đã tu tinh tấn giác phần rồi, tinh tấn giác phần được đầy đủ.

Sau khi phương tiện tinh tấn, tâm được hoan hỷ, lúc bấy giờ phương tiện tu hỷ giác phần. Khi đã tu hỷ giác phần rồi, hỷ giác phần được đầy đủ. Khi đã có hoan hỷ rồi, thân tâm khinh an, lúc bấy giờ phương tiện tu khinh an giác phần. Khi đã tu khinh an giác phần rồi, khinh an giác phần được đầy đủ.

Sau khi thân tâm an lạc rồi đạt được tam muội, lúc bấy giờ tu định giác phần. Sau khi đã tu định giác phần rồi, định giác phần được đầy đủ. Khi định giác phần đã đầy đủ rồi, tham ưu thế gian bị diệt, đạt được xả bình đẳng, lúc bấy giờ phương tiện tu xả giác phần.

Sau khi đã tu xả giác phần rồi, xả giác phần được đầy đủ. Đối với thọ, tâm, pháp trên pháp niệm xứ cũng nói như vậy.

Đó gọi là tu bốn niệm xứ thì bảy giác phần sẽ đầy đủ.

A Nan bạch Phật: Đó gọi là tu bốn niệm xứ, bảy giác phần sẽ đầy đủ.

Thế nào là khi tu bảy giác phần thì minh và giải thoát sẽ đầy đủ?

Phật bảo A Nan: Nếu Tỳ Kheo tu niệm giác phần, y viễn ly, y vô dục, y diệt, hướng đến xả. Sau khi đã tu niệm giác phần rồi, minh giải thoát sẽ đầy đủ cho đến khi tu xả giác phần y viễn ly, y vô dục, y diệt, hướng đến xả. Cũng vậy, khi đã tu xả giác phần rồi, minh giải thoát sẽ đầy đủ.

A Nan, đó gọi là mọi pháp đều tùy thuộc vào nhau, mọi pháp đều ảnh hưởng lẫn nhau. Mười ba pháp như vậy, một pháp làm tăng thượng, một pháp là cửa ngõ, theo thứ lớp tiến lên, tu tập đầy đủ.

Sau khi Phật nói Kinh này xong, Tôn Giả A Nan nghe những gì Phật đã dạy, hoan hỷ phụng hành.

***