Kinh Nguyên thủy

PHẬT THUYẾT KINH TẠP A HÀM

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Cầu Na Bạt Ðà La, Đời Tống
 

KINH PHÂN BIỆT 
 

PHẦN MỘT
 

Tôi nghe như vậy!

Một thời, Phật ở tại vườn Cấp Cô Độc, rừng cây Kỳ Đà, nước Xá Vệ.

Bấy giờ, Thế Tôn nói với các Tỳ Kheo: Có năm thọ ấm.

Những gì là năm?

Sắc, thọ, tưởng, hành, thức thọ ấm.

Thế nào là sắc thọ ấm?

Những gì là sắc, tất cả chúng đều là bốn đại, và sắc do bốn đại tạo. Đó gọi là sắc thọ ấm.

Lại nữa, sắc kia là vô thường, khổ, là pháp biến dịch. Nếu sắc thọ ấm này vĩnh viễn bị đoạn trừ không dư tàn, rốt ráo xả ly, diệt tận, ly dục, tịch diệt, và các sắc thọ ấm khác không tương tục, không xuất hiện, không khởi lên, thì đó gọi là vi diệu, cũng gọi là tịch tĩnh, cũng gọi là xả ly tất cả hữu dư, ái tận, vô dục, diệt tận, Niết Bàn.

Thế nào là thọ thọ ấm?

Ðó là sáu thọ thân.

Những gì là sáu?

Thọ phát sanh do xúc con mắt. Thọ phát sanh do xúc của tai, mũi, lưỡi, thân, ý. Ðó gọi là thọ thọ ấm. Lại nữa, thọ thọ ấm này là vô thường, khổ, là pháp biến dịch, cho đến, diệt tận, Niết Bàn.

Thế nào là tưởng thọ ấm?

Ðó là sáu tưởng thân.

Những gì là sáu?

Tưởng phát sanh do xúc con mắt. Cho đến, tưởng phát sanh do xúc của ý. Ðó gọi là tưởng thọ ấm. Lại nữa, tưởng thọ ấm này là vô thường, khổ, là Pháp biến dịch, cho đến, diệt tận, Niết Bàn.

Thế nào là hành thọ ấm?

Ðó là sáu tư thân.

Những gì là sáu?

Tư phát sanh do xúc con mắt. Cho đến, tư phát sanh do xúc của ý. Ðó gọi là hành thọ ấm. Lại nữa, hành thọ ấm này là vô thường, khổ, là Pháp biến dịch, cho đến, diệt tận, Niết Bàn.

Thế nào là thức thọ ấm?

Ðó là sáu thức thân.

Những gì là sáu?

Thức thân con mắt. Cho đến ý thức thân, đó gọi là thức thọ ấm. Lại nữa, thức thọ ấm này là vô thường, khổ, là pháp biến dịch, cho đến, diệt tận, Niết Bàn.

Này các Tỳ Kheo, nếu đối với pháp này mà dùng trí tuệ tư duy, quán sát, phân biệt, nhẫn thọ, đó gọi là tùy tín hành, siêu thăng, ly sanh, vượt qua khỏi địa vị phàm phu. Nếu chưa đạt được quả Tu Đà Hoàn, mà nửa chừng không chết, thì chắc chắn sẽ đạt được quả Tu Đà Hoàn.

Này các Tỳ Kheo, nếu đối với pháp này, mà bằng tăng thượng trí tuệ, tư duy quán sát, nhẫn, thì đó gọi là tùy pháp hành, siêu thăng, ly sanh, vượt qua khỏi địa vị phàm phu. Nếu chưa đạt được quả Tu Đà Hoàn, mà nửa chừng không chết, thì chắc chắn sẽ đạt được quả Tư Đà Hoàn.

Này Tỳ Kheo, đối với pháp này nếu bằng trí tuệ chân chánh mà quán sát như thật, ba kết được biết là hoàn toàn đoạn trừ. Đó là, thân kiến, giới thủ, nghi.

Tỳ Kheo, đó gọi là quả Tu Đà Hoàn, sẽ không rơi vào đường ác, quyết định thẳng đến Chánh Giác, bảy lần sanh qua lại giữa Trời người, cuối cùng sẽ cứu cánh biên tế của khổ.

Này Tỳ Kheo, đối với pháp này nếu dùng trí tuệ chân chánh mà quán sát như thật, tâm sẽ không khởi lên lậu hoặc, thì gọi là A La Hán. Khi các lậu đã sạch rồi, thì những gì cần làm đã làm xong, trút bỏ gánh nặng, đạt được mục đích của mình, các kết sử hữu dứt sạch, chánh trí, tâm đạt được giải thoát.

Bấy giờ, các Tỳ Kheo sau khi nghe những điều Phật dạy, hoan hỷ phụng hành.

***