Kinh Nguyên thủy
Phật Thuyết Kinh Tạp A Hàm
PHẬT THUYẾT KINH TẠP A HÀM
Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư
Cầu Na Bạt Ðà La, Đời Tống
KINH UẤT XÀ CA
Tôi nghe như vậy!
Một thời, Đức Phật ở tại vườn Cấp Cô Độc, cây Kỳ Đà thuộc nước Xá Vệ.
Bấy giờ có Bà La Môn tuổi trẻ tên là Uất Xà Ca đến chỗ Phật, cúi đầu làm lễ sát chân Phật, rồi lui ngồi qua một bên, bạch Phật rằng: Bạch Thế Tôn, người thế tục tại gia nên thực hành bao nhiêu pháp để được lợi ích hiện tại và an lạc ngay hiện tại?
Phật bảo Bà La Môn: Có bốn pháp giúp cho người thế tục tại gia được lợi ích hiện tại và an lạc ngay hiện tại.
Đó là: Phương tiện đầy đủ, thủ hộ đầy đủ, thiện tri thức đầy đủ, chánh mạng đầy đủ.
Thế nào là phương tiện đầy đủ?
Người thiện nam tự nuôi sống bằng các nghề nghiệp kỹ xảo, như làm ruộng, buôn bán, phục vụ Vương sự, chép sách, toán thuật, hội họa. Đối với những nghề nghiệp kỹ xảo đó, luôn tinh tấn siêng năng trau dồi. Đó gọi là phương tiện đầy đủ.
Thế nào là thủ hộ đầy đủ?
Người thiện nam có tiền bạc, gạo lúa, do nỗ lực mà thu hoạch, tự tay mình làm ra, đúng như pháp mà có được, tích cực giữ gìn, không để cho Vua, giặc, nước, lửa, tước đoạt, hay trôi, chìm, mất mát.
Ngược lại, nếu không khéo giữ gìn sẽ tiêu mất. Hay nếu không lưu tâm đến chúng, thì sẽ bị người khác chiếm lấy, cùng những tai nạn sẽ làm cho hư hỏng. Đó gọi là người thiện nam khéo thủ hộ.
Thế nào là Thiện Tri Thức đầy đủ?
Có người thiện nam không mất điều độ, không buông lung, không dối trá, không hung hiểm. Những tri thức như vậy, có khả năng khéo léo an ủi. Sự sầu khổ chưa sanh có thể khiến không sanh, sự sầu khổ đã sanh có thể khai mở, tĩnh giác.
Những điều vui thích chưa sanh có thể khiến sanh nhanh, những điều vui thích đã sanh khiến giữ gìn không để mất. Đó gọi là người thiện nam thiện tri thức đầy đủ.
Thế nào là chánh mạng đầy đủ?
Người thiện nam có được những tiền của, trong việc chi thu cân đối, bảo quản chu tất, không để cho việc nhập nhiều mà xuất ít, hay xuất nhiều mà nhập ít.
Như người cầm cân ít thì phải thêm, nhiều thì phải bớt, cho đến lúc nào biết cân bằng thì mới thôi. Như vậy, người thiện nam đã cân đối được tài vật của mình trong khi xuất nhập ngang nhau, không khiến cho nhập nhiều xuất ít, hay xuất nhiều nhập ít.
Nếu người thiện nam không có tiền của nhiều mà sử dụng rộng rãi quá trớn, thì do sự sinh hoạt này mà người ta nói là quả ưu đàm bát không có hạt giống. Ham muốn ngu si, không biết nghĩ đến sau này.
Hoặc có người thiện nam dư dật mà không dám tiêu dùng, mọi người ở gần đều nói: Người ngu si này như con chó chết đói. Cho nên người thiện nam, những tiền của có được, nên tự mình cân đối, xuất nhập ngang nhau. Đó gọi là chánh mạng đầy đủ. Như vậy Bà La Môn, đây là bốn pháp thành tựu lợi ích hiện tại và an lạc hiện tại.
Bà La Môn bạch Phật: Bạch Thế Tôn, những người tại gia có bao nhiêu pháp để có thể làm cho lợi ích đời sau, an lạc đời sau?
Phật bảo Bà La Môn: Có bốn pháp có thể làm cho lợi ích đời sau, an lạc đời sau.
Đó là: Tín đầy đủ, giới đầy đủ, thí đầy đủ, tuệ đầy đủ.
Thế nào là có đức tin đầy đủ?
Đối với Như Lai, người thiện nam có tâm kính tin, gốc rễ tín vững chắc, mà Chư Thiên, Ma, Phạm cùng với loài người không thể phá hoại. Đó gọi là người thiện nam có đức tin đầy đủ.
Thế nào là có giới đầy đủ?
Người thiện nam không sát sinh, không trộm cắp, không tà dâm, không nói dối, không uống rượu. Đó gọi là có giới đầy đủ.
Thế nào là có thí đầy đủ?
Người thiện nam với tâm không vấy bẩn bởi sự keo kiệt, sống đời tại gia mà hành bố thí buông xả, thường tự tay mình cho, vui vẻ tu hạnh thí xả. Đó gọi là người thiện nam có thí đầy đủ.
Thế nào là có tuệ đầy đủ?
Người thiện nam biết như thật về Khổ Thánh Đế. Biết như thật về tập, diệt, đạo Thánh Đế. Đó gọi là người thiện nam có tuệ đầy đủ. Nếu người thiện nam nào ở tại gia đình mà thực hành bốn pháp này, có thể thành tựu lợi ích hiện tại và an lạc hiện tại.
Bấy giờ Đức Thế Tôn, lại nói kệ rằng:
Phương tiện, tạo dựng nghiệp,
Tích tụ phải giữ gìn,
Người thiện nam thân hữu,
Chánh mạng trong tự sống.
Tịnh tín, giới đầy đủ,
Bố thí lìa xan tật,
Thanh tịnh đường thăng tiến,
Đời sau được an lạc.
Nếu sống đời tại gia,
Thành tựu tám pháp này,
Suy nghiệm lời Phật dạy,
Những điều Phật giác tri,
Thì hiện tại an ổn,
Sống hiện tại hỷ lạc,
Đời sau cũng hỷ lạc.
Phật nói Kinh này xong, Uất Xà Ca nghe những gì Đức Phật đã dạy, tùy hỷ hoan hỷ, làm lễ rồi lui.
***