Kinh Đại thừa

PHẬT THUYẾT

KINH THÁI TỬ ĐỨC QUANG

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Trúc Pháp Hộ, Đời Tây Tấn
 

PHẦN HAI
 

Đức Phật nói kệ:

Kẻ vô trí buông lung tình thức

Nhiều tham cầu, bất kính, khinh khi

Tâm nhơ bẩn sinh ra dục tưởng

Là hạng người cách đạo rất xa.

Tham cúng dường tăng thêm biếng trễ

Không tinh cần, tịnh tín chẳng còn

Phá tịnh hạnh mất luôn chánh giới

Phạm pháp cấm mất hẳn đường lành.

Sinh chỗ bần cùng làm Sa Môn

Nơi nghèo thiếu cầu mong cung dưỡng

Như người nghèo vật báu đều không

Tha phương tìm kiếm cầu tài sản.

Kẻ tham sự cúng, chốn tĩnh, vắng

Nơi đó thỏa mãn với dục tình

Đắc thần thông đủ trí biện tài

Xả bỏ cửa nhà thọ sở hữu,

Không kiến đạo đi theo đường ác

Sinh vào nhà ti tiện bần cùng

Mặt mũi xấu xa không uy lực

Đọa vào kiêu mạn, lắm ngu si,

Làm người ti tiện không danh đức

Tâm ý buông lung tham tài lợi

Đời sau sinh chỗ ác vô cùng

Ức kiếp không tìm ra nẻo thiện.

Giả sử tu hành không tham lợi

Trời, người ắt hẳn sẽ thành Phật

Phong ba bảo táp không lay động

Vì để cúng dường, không vì mình,

Không có công đức mong nơi người

Ý không tinh tấn mất hạnh lành

Phá hoại giới pháp không tuân thủ

Ý không thể đạt đạo trí tuệ.

Cho đến chí thành nơi pháp Phật

Cuối cùng không mất ý đạo hành

Chí nguyện kiên trì thường thanh tịnh

Phụng trì như thế chính là đạo.

Ta vì cầu Phật không nuối tiếc

Thí cả thân mình cầu Kinh pháp

Bọn người bỏ pháp không tinh tấn

Để cho pháp đạo mất ý nghĩa.

Có đèn sáng lớn mà không thấy

Ta vốn mong cầu thuyết nghĩa lành

Thích nghe giáo pháp rồi phụng hành

Dứt trừ tất cả các ái dục.

Đã nghe pháp Phật biết bao nhiêu

Không thể rốt ráo một câu pháp

Người hành phi pháp sao đắc đạo

Thí như chỉ kẻ mù đường tắt.

Đức Phật bảo Lại Tra Hòa La: Vào thuở xa xưa vô số kiếp về trước không thể tính biết được, bấy giờ có Đức Phật Hiệu Cát Nghĩa Như Lai Vô Sở Trước Đẳng Chánh Giác, Đức Phật là Bậc Thiên Trung Thiên giáo hóa nơi thế gian. 

Khi ấy, có vị Quốc Vương tên Át Chân Vô. Này Lại Tra Hòa La, Quốc Vương Át Chân Vô ấy đứng đầu trông coi khắp cõi Diềm Phù Lợi, dài rộng sáu mươi bốn vạn dặm. Tại Diêm phù lợi có hai vạn thành lớn và có ức ngàn nhà.

Vua Át Chân Vô ngự nơi thành lớn Bảo chiếu minh, thành ấy dài bốn trăm tám mươi dặm, rộng hai trăm tám mươi dặm, dùng bảy báu làm thành, có tám đường ra hướng Nam Bắc để trông thấy đầy đủ tất cả công việc, tuổi thọ của dân chúng lúc ấy là mười ức na do tha năm.

Này Lại Tra Hòa La, Vua Át Chân Vô có người con tên Đức Quang, tướng mạo khôi ngô tuấn tú, oai thần xuất chúng. Khi Thái Tử mới sinh ra, tự nhiên cả ngàn kho tàng xuất hiện bảy báu. Trong mỗi kho tàng như vậy, tự nhiên có các thứ Quốc Bảo, kho bảy báu cao tám trượng.

Lúc Thái Tử Đức Quang sinh ra, tất cả dân chúng ở Diêm Phù Lợi đều rất vui mừng. Những kẻ bị giam cầm trong lao ngục đều được phóng thích. Thái Tử Đức Quang sinh ra chỉ trong bảy ngày đã có trí tuệ thông suốt tất cả sự việc về đạo lẫn đời.

Này Lại Tra Hòa La, khi ấy Chư Thiên ở Cõi Trời Tịnh Cư, nửa đêm đến chỗ Thái Tử Đức Quang thưa với Thái Tử: Thái Tử chớ nên sống buông lung. Từ đó về sau, trong suốt cả vạn năm, Thái Tử Đức Quang không hề ham chuyên ngủ nghĩ, cũng không chơi đùa, chưa từng ưa thích ca múa, hát xướng, cũng không đi xem, nghe.

Ngài chưa từng tiếc thân mạng, cũng không nhớ nghĩ đến kỹ nhạc, ca múa, không tham cầu tài lợi, chẳng nghĩ đến gia đình. Không tham đắm vương vị, cũng không có lòng mong cầu, không yêu tiếc mọi thứ sở hữu mà thường lập nguyện nhất tâm, luôn ở chốn vắng vẻ, dùng sự tịch tĩnh để xua trừ mọi khó khăn, đạt ít dục biết đủ.

Thái Tử suy nghĩ: Trong cuộc đời này ai sinh ra cũng phải chết, thân mạng không thể bảo tồn, đời sống có gì đáng mến yêu?

Ân ái hợp tan, không ai làm thầy dẫn dắt nên phạm tội trái pháp, sinh ra lo buồn sợ sệt. Vậy mà kẻ phàm phu không biết nhàm chán, lấy sức mạnh ngu si luôn ưa thích tranh chấp.

Nay ta đang rơi vào nẻo không biết phải làm gì, chỉ muốn im lặng. Lúc đó Thái Tử sống một mình nơi chốn thanh vắng, tâm ý không hề buông lung, xa lìa các thứ ái dục, thực hành tầm bình đẳng.

Này Lại Tra Hòa La, khi ấy trong một khu vực khác của Vua Át Chân Vô có một thành lớn tên nhạo thí tài. Nhà Vua xây dựng cho Thái Tử một con đường thông Nam Bắc có tám lớp với tám trăm giao lộ, dùng bảy báu tạo nên, trong bảy lớp thành ấy cũng dùng bảy báu làm trướng, dùng bạch ngọc kết làm chuỗi.

Ở giữa tất cả các hàng rào có tám vạn trụ báu, mỗi trụ báu như vậy có sáu vạn dây báu liên kết nhau. Tất cả các dây báu, mỗi dây có một ngàn bốn trăm ức dây buộc lại.

Mỗi khi gió thổi, lần lượt các dây đó rung động phát ra trăm ngàn âm thanh nhạc tấu hợp. Trước những hàng rào có năm trăm thể nữ, đánh trống, tấu nhạc, ca múa vang lên những âm thanh, theo các vũ điệu tuyệt vời nhất, có thể làm vui lòng tất cả mọi người, từ Vua quan đến muôn dân, để trình diễn cho Thái Tử Đức Quang.

Nhà Vua bảo các thể nữ: Các ngươi hãy bỏ hết các việc khác chỉ hết sức ca múa, hát xướng trong suốt ngày đêm để làm vui lòng Thái Tử, đừng để cho Thái Tử thấy bất cứ một việc gì không vừa ý.

Vua cha cho đặt, chứa bên hành lang tất cả những vật dụng bố thí. Người đói thì cho cơm, người khát thì cho uống. Ai cần xe, ngựa thì cho xe ngựa.

Ai cần y phục, hoa, hương, tọa cụ, nhà cửa, đèn đuốc… tùy theo điều mong cầu của họ đều được cung cấp đầy đủ. Vàng, bạc, ngọc minh nguyệt, lưu ly, thủy tinh, voi, ngựa… tất cả bảy báu, anh lạc đều đem cung cấp cho mọi người. Chính giữa thành này, nhà Vua xây cung điện bảy báu, với tám lớp san sát nhau, ở đó có một giảng đường, bên trong có bốn ức giường ghế để cung cấp cho Thái Tử.

Trong thành có vườn hoa với vô số cây trái, cây trong vườn này thường tạo nên các tán lá bao phủ như những chiếc lọng che. Này Lại Tra Hòa La, chính giữa khu vườn ấy có ao tắm bảy báu, lấy vàng, bạc, thủy tinh, lưu ly làm lan can, bên trong có tám trăm đầu sư tử, nước từ những đầu ấy chảy vào ao tắm, ở đây lại có tám trăm đầu sư tử, nước từ nơi đó chảy ra.

Trong ao thường sinh ra bốn loại hoa: Hoa sen xanh, hoa sen hồng, hoa sen trắng, hoa sen vàng. Chung quanh ao là các hàng cây báu, những cây này đều có hoa quả. Cạnh ao còn có tám trăm cây báu tô điểm, khoảng giữa của các cây báu đều có mười hai cây báu, mỗi cây được giăng tám mươi tám loại dây báu nối liền nhau.

Khi gió thổi lên, những dây ấy cùng chuyển động và phát ra trăm ngàn loại âm thanh. Phía trên mỗi ao tắm đều có màn bảy báu giăng hàng, Thái Tử Đức Quang thường đến tắm trong ao này. Nơi giảng đường có bốn mươi ức giường, ghế bằng bảy báu, đều trải năm trăm tọa cụ.

Ngay chính giữa giảng đường được dựng một tòa lớn bằng bảy báu, trải tám mươi ức y đẹp dùng làm tọa cụ, tòa cao năm trượng sáu thước, Thái Tử Đức Quang thường ngự trên tòa này.

Phía dưới tất cả các giường tòa đều có lò hương, xông các hương mật ngày đêm ba lần, rải các hoa đẹp, dùng hoa sen sắc vàng báu bao phủ.

Trên điện có trướng ngọc minh nguyệt rủ xuống tám vạn ngọc minh nguyệt. Ánh sáng của những viên ngọc tỏa chiếu muôn phương.

Trên tất cả các cành cây đều được treo cờ phướn, lọng báu. Trong tất cả những khu vườn ở đây đều có chín vạn viên ngọc minh nguyệt, mỗi một viên ngọc như thế phát ra ánh sáng đến bốn mươi dặm, tỏa chiếu phấp Cõi Phật. 

Này Lại Tra Hòa La, trong vườn cũng có nhiều giống chim như chim Oanh Vũ, chim Lô Tư, chim Câu Kỳ, chim Khổng Tước, chim Nhạn, chim Uyên Ương, chim Cưu Na La, chim Trĩ mào đỏ.

Chúng cùng phát ra muôn vàn âm thanh tuyệt diệu để làm vui lòng Thái Tử Đức Quang. Nhà Vua thường sai làm năm trăm món ăn dâng cho Thái Tử.

Bấy giờ có năm trăm đồng nam ở trong tất cả phòng ốc, tuổi từ mười sáu đến hai mươi, được tuyển chọn ở các nước đến thành này, đều có tài nghệ tinh xảo, không việc gì là không thực hiện được.

Họ biết tất cả những công việc trong thiên hạ. Lại có tám mươi ức đồng nữ ở trong thành này. Những cô gái ấy vô cùng đoan trang xinh đẹp, tuổi từ mười sáu đến hai mươi, rất giỏi về ca múa, có thể làm vui lòng những bậc nam tử, nói năng nhỏ nhẹ, khéo léo, hợp thời.

Họ không cao thấp, không mập, không gầy, không trắng cũng không đen, trong miệng thường có mùi thơm của hoa Ưu Bát, nơi thân toát ra mùi hương Chiên Đàn, đều giống như những ngọc nữ nơi Cõi Trời, thường vây quanh Thái Tử Đức Quang trong khu vườn, đánh trống, đàn ca, nhảy múa.

Khi đó, Thái Tử Đức Quang thầm nghĩ: Nay tự nhiên ta như bị đại oan gia, chúng đã khuấy rối pháp thanh bạch của ta. Ta phải thực hiện hạnh không tham tiếc. Thái Tử buồn rầu, không vui. Thí như có người đang bị quản thúc, trong lòng không vui, Thái Tử Đức Quang cũng như thế.

Ngài thấy các thể nữ nhảy múa, hát xướng nhưng tâm ý không hề buông lung, cũng chẳng cho là hay lạ, cũng không tham đắm về thành quách, xe cộ.

Hơn một ngàn năm qua, ngài chưa từng ái sắc, cũng không nghĩ tưởng đến, cũng đều dứt trừ các tưởng về thanh, hương vị, xúc mà chỉ nhất tâm chuyên chí nhớ nghĩ: Đây là các oan gia trói buộc ta, ta phải làm thế nào thoát khỏi để được giải thoát, sống với hạnh không buông lung.

Lúc ấy, các thể nữ đến tâu Vua Át Chân Vô: Thái Tử không hề nghe, xem ca nhạc, nhảy múa, lại thường buồn bã không vui. Này Lại Tra Hòa La, khi ấy Vua Át Chân Vô cùng với tám vạn tiểu vương đến chỗ Thái Tử Đức Quang thương cảm rơi lệ, lo buồn không vui, đến nỗi ngã quỵ xuống đất.

Người hầu cận liền đỡ Vua đứng dậy.

Nhà Vua dùng Kệ nói với Thái Tử:

Con hãy xem châu báu của ta

Con mới ra đời tự nhiên có

Ai khuấy rối con nói ta hay

Ta sẽ phạt tội thật thích đáng.

Con hãy xem đây như Cõi Trời

Ta tùy theo ý muốn của con

Hôm nay Thái Tử thiếu những gì

Ta sẽ cho con được tất cả.

Xem cảnh dục ấy đẹp mắt con

Các thể nữ đều trỗi âm nhạc

Đem lại vui tươi xóa hết buồn

Tiếng trống rộn ràng thường vui vẻ,

Con sẽ thưởng thức tuyệt âm thanh

Trống đàn ca nhạc hòa tiết tấu

Hôm nay chính lúc con hân hoan

Hồ kia sen quý đua nhau nở,

Trong vườn hoa trái đẹp vô ngần

Tất cả tốt xinh không chút bợn

Xem là đệ nhất trí an nhàn

Khả dĩ cho ta bao hỷ lạc,

Vào hồ tắm gội vui thỏa thích

Sen trắng, sen vàng, sen đỏ, xanh

Các loại sen hồng chiếu rạng ngời

Sao con xem thấy chẳng hề vui.

Chim Lô Tư, Oanh Vũ, Câu Kỳ Hạc,

Ca Na Kỳ ca hót líu lo

Sen trắng như tuyết hương thơm ngát

Nghe âm thanh trổi con chẳng vui?

Ngọc minh nguyệt chiếu khắp giảng đường

Lưu ly, vàng Rồng làm lan can

Châu báu trân kỳ tốt đẹp nhất

Cây lá âm vang phát dặm xa.

Vì con, bên hiên bày vật thí

Hàng ngàn thể nữ tấu khúc ca

Nghe như Thiên Nữ muôn nhạc trỗi

Con mãi nghĩ gì vẫn chẳng vui?

Nay với xiết bao lời tốt đẹp

Nghe ta nói, con có vui lòng?

Cha mẹ đứng đây nhòa lệ đổ

Há con không xót chúng ta sao?

Bấy giờ, Thái Tử Đức Quang dùng kệ đáp lời Vua:

Người giữ công đức kia

Lìa các lời ác kiến

Con vì chán khổ vui

Không tham dục vô lợi.

Con thấy nơi năm đường

Mọi người bị tử sinh

Nay phải nói giải thoát

Xin phụ vương hãy nghe:

Xin đừng xúc nhiễu con

Con biết nói thế nào

Con không tham dục lạc

Làm sao vui múa ca.

Tất cả các ái dục

Con xem như oan gia

Các trần lao tham ái

Theo người đắm năm đường,

Bọn thể nữ nơi đây

Không biết nên mê thích

Đó là các việc ma

Trói buộc lớn theo người,

Bậc Thánh Hiền Đạo Sĩ

Chẳng khi nào ngợi khen

Người luôn say ái dục

Là gốc các nguyên nhân.

Vóc hình thể nữ này

Như chiếc túi da người

Gân cốt đan nhau lại

Mong manh chẳng ích gì,

Khác nào chiếc bình đẹp

Trong đựng đầy chất nhơ

Giống như bãi tha ma

Làm sao con vui được.

Tiếng trống và tiếng nhạc

Không thọ cũng không hữu

Tất cả Vua giả hợp

Rõ đây không mê hoặc,

Nếu thường luôn nhớ nghĩ

Sẽ liền mất nhất tâm

Người theo tiếng trần lao

Như người già lú lẫn.

Tất cả các cây cối

Khi gặp lửa cháy to

Cũng không thể tồn tại,

Hoặc có khi không ưa

Quả đó cũng vô thường

Cũng không mãi đắm cây.

Con đã hiểu thế này

Phải đâu đùa mạng ngắn

Cha mẹ không giữ được

Anh em và vợ con

Lâm chung không tự tại

Tất cả các sở hữu

Như sương đầu ngọn cỏ

Không nên buông thả tâm.

Tha hồ nơi phóng dật

Ý không thỏa mãn được

Cũng giống như biển cả

Ân ái rộng vô cùng,

Được rồi lại mong nữa

Mọi người vì tham dục

Ai nấy sống buông trôi

Giống như núi Tu Di.

Người dùng ý làm gốc

Thân mạng trôi qua nhanh

Ví như dòng sông chảy

Mới hợp lại vội tan,

Tan hoại, không dài lâu

Như là làn sấm chớp

Tham đắm dục ba cõi

Nên trí tuệ không thông.

Chư Thiên đến bảo con

Không được sống phóng dật

Vì theo hạnh Bồ Tát

Không tham các sở hữu,

Chí nguyện thành Phật Đạo

Thương tưởng các chúng sinh

Chẳng hành hạnh dâm dục

Khả dĩ đến bờ giác.

Nếu vì thọ tham dục

Tâm ý bị nô lệ

Tự hủy hoại đời mình

Công đức làm sao có.

Con đoạn trừ tham dục

Cũng không khởi sân si

Như chim sa vào lưới

Làm sao được tự tại?

Phát khởi tư tưởng ác

Trở lại tự trói thân

Ý không được tự tại

Vô lợi, lại rỗng không.

Tham làm thân lo sợ

Thí như cây hoa độc

Có gì cho người ưa

Như vượt dòng nước xiết.

Quán sát các chúng sinh

Trôi lãn trong ác đạo

Vì tranh cãi vu vơ

Khởi lên các tà kiến

Phụ Vương hiểu ý con

Muốn độ thoát bọn này

Không tích tụ kiêu mạn

Chữa trị lành bệnh tật,

Dứt trừ bao ưu hoạn

Khiến lập nẻo vui mừng

Muốn thoát tam thiên giới

Âm hưởng chớ đắm say.

Vì khéo thuyết Kinh nghĩa

No lòng kẻ bần cùng

Dần các kẻ bất toàn

Ra khỏi đường ác đạo,

Giúp người mù sáng mắt

Khiến kẻ điếc được nghe

Thắp sáng đèn giải thoát

Lập trí tuệ thần thông

Cho người nơi ba cõi

Được tam nhẫn bình đẳng

Rưới những cơn mưa

Từ qua khỏi cõi mây mù,

Vì tất cả chúng sinh

Hiện hào quang chiếu rạng

Liền được ý giác lành

Khiến thoát vòng tăm tối,

Mưa tuôn các y dược

Đem lại khắp bình an

Phụ Vương, con nghĩ thế

Liền đạt được nhất tâm.

Đối với tất cả dục

Con không có mong cầu

Chỉ muốn cầu Phật Đạo

Vì thương tưởng chúng sinh

Đắm chìm trong tham dục

Ai là người có chí

Lại đam mê dục này

Tại sao phạm điều cấm

Khiến tâm người mê loạn?

Nếu do tham ái sắc

Sẽ đọa đại ác đạo

Ai người hành Phật Đạo

Mà lại thả buông lưng

Là người theo dòng chảy

Con sẽ sống ngược dòng

Không thể bằng lời nói

Mà đạt đến Phật Đạo.

Con sẽ phóng từ quang

Chiếu soi khắp mọi người

Con không tham ái dục

Không tham đắm của tiền.

Nay con xin Phụ Vương

Không về lại với chúng

Con muốn rời hội chúng

Và tất cả phố phường.

Người cầu nhiều như ý

Từ đó tật bệnh sinh

Ngăn ý không phóng dật

Hơn muôn ức phố phường

Không ở nơi ái dục.

Mà đạt đến Phật Đạo.

Nếu muốn được vô thượng

Khoái lạc và bình an

Nên vào trong núi lớn

Ngồi ở dưới gốc cây

Nơi tất cả các dục

Tập sống trong vắng lặng

Sẽ đắc đạo vô thượng.

***