Kinh Đại thừa

PHẬT THUYẾT

KINH THIỀN ĐẠT MA ĐA LA

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Phật Đà Bạt Đà La, Đời Đông Tấn
 

PHẦN MƯỜI BA

TU HÀNH QUÁN GIỚI
 

Niệm An ban bất tịnh

Lùi, dừng hay tiến lên

Tướng chân thật quyết định

Tất cả phân biệt nói.

Tu hành trong phương tiện

Tướng rộng hẹp sai biệt

Nghĩa vi diệu sâu xa

Nay theo thứ lớp nói.

Trước có nhân tu tập

Niệm An ban bất tịnh

Rồi sau quán các giới

Chóng rốt ráo an lạc.

Dùng phương tiện tự vượt

Khổ này khó thành tựu

Đỉnh đầu, giữa chặng mày

Buộc niệm chớ để loạn.

Tịch chỉ thắm nhuần sinh

Tam ma đề tăng trưởng

Chỗ dựa đã nhu hòa

Tam muội yên không động.

Nhiễu loạn tâm bất tịnh

Người trí điều phục cả

Tâm điều phục được thuận

An trụ nơi tu hành.

Ở đó khởi minh tưởng

Từng phần nơi thân hiện

Bắt đầu một sợi tóc

Nhớ nghĩ tướng như thế.

Một khi thấy tự tướng

Rồi gom chung tóc lại

Thứ lớp ba mươi sáu

Biệt, tổng tướng cũng vậy.

Phật nói ba mươi sáu

Mỗi mỗi có chỗ trụ

Có khi các giới kia

Họp chung lại quán sát.

Cũng như người mắt sáng

Mở kho thấy ngũ cốc

Có lúc lại nghịch thuận

Quán vượt hẳn thứ lớp.

Một giới rơi xuống dưới

Còn bao nhiêu ở trên

Thứ lớp kết liền nhau

Biết rõ từng tướng một.

Tạp sắc, không tạp sắc

Đều quán sát khắp cả

Trụ tâm vào một chỗ

Cảnh giới khắp mười phương.

Mỗi chỗ đặt yên rồi

Dựa đó siêng tu tập

Sợi tóc làm trăm phần

Tư duy nhớ nghĩ đúng.

Lại từ nơi một phần

Phân biệt năm chủng giới

Tiếp ở trên không giới

Riêng quán sát tướng thức.

Hành giả thấy không dơ

Tướng thanh tịnh liền sinh

Ví như bọt nước nổi

Trong suốt không ngăn che.

Nơi ấy quán các giới

Mỗi mỗi thấy tự tướng

Nước ướt đất cứng chắc

Gió động lửa thiêu đốt.

Hư không, không chướng ngại

Riêng biết thức tướng này

Nương xanh, vàng, đỏ trắng

Cùng với sắc pha lê.

Đối với tạp sắc này

Hành giả quán sát đủ

Hư không tướng kiên cố

Rộng trùm khắp nơi nơi.

Khó ngăn dụ Kim Cương

Tuệ kim cương hoại được

Ở trên Mạn trà la

Tất cả thục tướng hiện.

Ví như lửa thiêu đốt

Hay đốt các chất cứng

Hoặc thấy sinh nghi lạ

Tâm thấy rất sợ sệt.

Người trí biết quyết định

Các công đức tăng thêm

Đã hoại hư không giới

Hay khởi tưởng thăng tiến.

Tan hoại hoặc đầy khắp

Nát vụn như bụi trần

Hành giả thấy chân thật

Liền sinh tưởng giải thoát.

Không giới đã hoại rồi

Các giới trên cũng vậy

Đó là hoại tướng trên

Có các tướng hoại khởi.

Lại còn một thứ khác

Quán các giới ở trên

Thứ lớp bao trùm khắp

Hoại hết như trước nói.

Quán ba mươi sáu thứ

Mười tám và tám loại

Tổng cộng là sáu hai

Thế Tôn lược nói giới.

Sắc hoại có ba thứ

Phạm vi sát na nhỏ

Vô Sắc chỉ có hai

Vô vi không tướng hoại.

Tu niệm cảnh bất tịnh

Thì hay xả tham dục

Thuận quán giới phương tiện

Là thuốc trị ngã mạn.

Quán giới bốn vô lượng

Diệt sạch độc sân hận

A Nan nói lời này

Nên tu năm Niệm xứ.

Thế Tôn bảo A Nan:

Lại có niệm thứ sáu

Tóc, lông, móng, răng, xương

Gân, thịt, da dày mỏng.

Mỡ, tạng, tủy, não, màng

Lách, thận, tim, gan, phổi

Bao tử, đại tiểu tràng

Phân tiểu, mũi, nước mắt.

Các huyết lệ dơ bẩn

Vàng, trắng và đờm dãi

Ba mươi sáu bất tịnh

Quán sát trong ba cõi.

Trong đó ướt là nước

Lửa nóng, đất bền chắc

Các cõi có hình sắc

Trong ngoài tướng lay động.

Thở ra vào nói năng

Tất cả đều thông suốt

Nói chung gồm có năm

Tướng này gọi phong giới.

Mắt, tai, mũi, lưỡi, thân

Chân lông và yết hầu

Núi non và nhà cửa

Trong ngoài không cản trở.

Tất cả thứ như thế

Đều gọi là không giới

Đối với sáu tình căn

Sinh ra các thức chủng.

Nhiều vô lượng như vậy

Nói chung là thức giới

Phật dạy cần nên biết

Sáu cõi chẳng có ngã.

Chẳng quán tướng ấm, giới

Chấp ngã và ngã sở

Tất cả cõi trong ngoài

Nơi ấy ý hồi chuyển.

Từ đó ý khởi động

Ba thọ mười tám thứ

Sáu xúc và bốn xứ

Những điều Thế Tôn dạy.

Ái mạn và phiền não

Tất cả từ đó khởi

Thân này vi tế hợp

Thân này luống không chủ.

Phi ngã phi chúng sinh

Mê hoặc cho chân thật

Phật dạy La Hầu La:

Quán giới đều vô thường.

Sáu giới như thế này

Là từ sáu chỗ khởi

Khéo tu sáu phương tiện

Sáu thời đều quán một.

Sắc xứ đều đủ cả

Vô Sắc chỉ thức giới

Thức ấy dựa vào xứ

Những cảnh giới hành tướng.

Đối trị cùng bị trị

Biết như thật phần số

Các giới chủng trong thân

Lại tự sinh khổ não.

Ví như nuôi rắn độc

Rốt cuộc bị nó hại

Bốn đại tạo ra sắc

Rồi cùng tạo sắc trụ.

Hòa hợp đắp đổi nhau

Lại bị bốn đại hoại

Phương tiện quán bất tịnh

Trước khởi từ tạo sắc.

Phương tiện niệm an ban

Bắt đầu từ bốn đại

Nếu những vị hành giả

Mở rộng hai phương tiện.

Bốn đại và tạo sắc

Quán sát các hòa hợp

Mới đầu nhập căn bản

Kia trước hoại tạo sắc.

Nhập rồi sau mới quán

Do nơi bốn đại hoại

Định tuệ dần mở rộng

Niệm xứ thành tựu đủ.

Hòa hợp quan sát chung

Tất cả đều tịch diệt

Ba mươi sáu bất tịnh

Hôi thối tiêu diệt sạch.

Ba cùng mười tướng này

Hành giả càng nhàm chán

Phật nói căn bản này

Trái với mọi điều ác.

Bốn mươi chín thứ pháp

Tam muội từ đó khởi

Hành giả quán sát kỹ

Tự thân và Dục Giới.

Vô lượng thứ bất tịnh

Đủ mọi thứ dơ xấu

Bị các khổ bức bách

Lửa dữ rực thiêu đốt.

Tướng vô thường biến hoại

Thấy rồi sinh nhàm chán

Sắc Giới loại tương tự

Tướng vi diệu hiển hiện.

Rất cầu mong xuất ly

Tưởng nhàm chán tăng tiến

Hữu giác cũng hữu quán

Lìa dục sinh hỷ lạc.

Tịch nhiên nhập Sơ Thiền

Trong ngoài đều thanh tịnh

Sở y và cảnh giới

Như luyện tượng vàng ròng.

Chính mình ở Phạm Thiên

Nơi ấy rất vui thích

Lại thấy tướng năm chi

Thân và cảnh giới hiện.

Thứ hai diệt giác quán

Trong tâm tịch một chỗ

Từ định sinh hỷ lạc

Bốn chi trong thân hiện.

Sở y và cảnh giới

Ví như san hô thật

Thứ ba ở ly hỷ

Hành xả niệm tuệ trừ.

Thân thọ lạc tam muội

Hiểu rõ tướng năm chi

Sở y: Lưu ly xanh

Trong suốt thật vi diệu.

Duyên từ ít đến nhiều

Các căn thứ lớp khởi

Thứ tư dứt khổ vui

Trước đã diệt ưu hỷ

Xả không khổ không vui

Tịch niệm Tam Ma Đề

Tướng bốn chi như vậy

Hiện thân và cảnh giới.

Diệt thở vào thở ra

Sở y cực thuần bạch

Vượt sắc diệt hữu đối

Đây nói nhập không xứ.

Vượt định không tưởng thức

Vượt thức vô sở hữu

Vượt vô sở hữu này

Phi tưởng phi phi tưởng.

Khéo biết tướng các cõi

Không đắm cũng không trói

Bốn phạm hạnh thanh tịnh

Cao rộng không thể lường.

Từ, bi đều trùm khắp

Hỷ xả cũng như vậy

Căn bản trong Tứ Thiền

Tu khởi năm thần thông.

Tam muội hiện ra trước

Buộc tâm quán chính mình

Tưởng khinh an nhu hòa

Dần dần không hề động.

Cảnh giới hiện ra trước

Ly địa như hạt mè

Lớn dần như hạt lúa

Cao bằng bốn ngón tay.

Rừng này đến rừng kia

Dần dần theo ý thích

Phi hành và biến hóa

Tự tại không chướng ngại.

Gọi là người tu hành

Sức thần thông vi diệu

Buộc tâm nơi chính mình

Thiền định hiện ra trước.

Rõ âm thanh bên ngoài

Như chính trực tiếp nghe

Buộc tâm ngay chính mình

Thiền định hiện ra trước.

Quán tâm niệm người khác

Nhất tâm đều biết hết

Buộc tâm nơi chính mình

Thiền định hiện ra trước

Nhớ nghĩ sinh thân này

Từ thai đến trung ấm

Dần thấy việc đời trước

Cho đến trăm ngàn kiếp.

Tất cả những việc làm

Nhớ nghĩ biết như thật

Buộc tâm ngay chính mình

Thiền định hiện ra trước.

Quán sát loài chúng sinh

Hình sắc và sinh tử

Tùy theo nghiệp quả báo

Trung ấm sinh năm đường.

Hành giả thiên nhãn tịnh

Thấy tất cả như thật

Căn bản trong các địa

Vô lượng các công đức.

Tâm hành giả tự tại

Tất cả đều đầy đủ

Đó là Bát bối xả

Thắng xứ tất cả nhập.

Tướng bối xả có năm

Bất tịnh cùng tướng tịnh

Sắc, tướng, thức, phiền não

Lược nói năm tướng này.

Trước thắng xứ tự thân

Nội sắc ngoại thiểu sắc

Hoặc một đẹp một xấu

Ngoài, nhiều, hai cũng vậy

Trong không tưởng có sắc

Ngoài quan sát ít nhiều

Cả hai nếu tốt xấu

Là bốn thắng xứ trước.

Sau bốn trong không sắc

Ngoài xanh, vàng, đỏ, trắng

Tất cả nhập bốn đại

Bốn sắc cùng không thức.

Quán ngoài và trong thân

Một tướng không sai biệt

Biện luận trí diệu nguyện

Tam ma đề không tranh.

Nghịch thuận cùng siêu việt

Vô lượng cửa Tam Muội

Trí sáng quyết định quán

Đầy đủ cả năm thứ.

Một thân hai cảnh giới

Định tướng bao trùm khắp

Thứ ba nhớ nghĩ đủ

Hành giả xả vui chán.

Thứ tư đủ các địa

Hiểu rõ tướng mười xứ

Ba thừa căn đầy đủ

Là nói đủ thứ năm.

Thành tựu giới phương tiện

Diệt ngu si vô thỉ

Làm cho ý thanh tịnh

Trong sạch như hư không

Các công đức như vậy

Tất cả đều rốt ráo.

***