Kinh Nguyên thủy

PHẬT THUYẾT KINH TRUNG A HÀM

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Phật Ðà Da Xá, Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Trúc Phật Niệm, Đời Dao Tần
 

PHẨM MƯỜI

PHẨM LÂM
 

KINH TỰ QUÁN TÂM 
 

Tôi nghe như vậy!

Một thời Đức Phật du hóa tại nước Xá Vệ, trong rừng Thắng, vườn Cấp Cô Độc.

Bấy giờ Đức Thế Tôn bảo các Tỳ Kheo: Nếu có Tỳ Kheo không thiện xảo quán tâm người khác, hãy thiện xảo tự quán sát tâm của chính mình. Nên học như vậy.

Thế nào gọi là Tỳ Kheo thiện xảo quán tự tâm?

Tỳ Kheo nếu có quán này, chắc chắn được nhiều lợi ích.

Phải chăng ta được chỉ của nội tâm, nhưng chưa được quán pháp bằng tối thượng tuệ?

Phải chăng ta được quán pháp tối thượng tuệ, nhưng chưa được chỉ nội tâm?

Phải chăng ta chưa được chỉ nội tâm, cũng chưa được quán pháp tối thượng tuệ?

Phải chăng ta được chỉ nội tâm, cũng được quán pháp tối thượng tuệ?

Nếu Tỳ Kheo sau khi quán, liền biết rằng: Ta được chỉ nội tâm, chưa được quán pháp tối thượng tuệ. Tỳ Kheo ấy được chỉ nội tâm rồi, hãy nên mong cầu quán pháp tối thượng tuệ. Vị ấy sau đó được chỉ nội tâm và cũng được quán pháp tối thượng tuệ.

Nếu Tỳ Kheo sau khi quán liền biết rằng: Ta được quán pháp tối thượng tuệ, chưa được chỉ nội tâm. Tỳ Kheo ấy trụ nơi quán pháp tối thượng tuệ rồi, hãy nên mong cầu nội chỉ tâm tĩnh chỉ. Vị ấy sau đó được quán pháp tối thượng tuệ và cũng được chỉ nội tâm.

Nếu Tỳ Kheo sau khi quán liền biết rằng: Ta chưa được chỉ nội tâm cũng chưa được tối thượng tuệ. Như vậy Tỳ Kheo chưa được pháp thiện này. Vì muốn được nên phải nhanh chóng tìm cầu phương tiện, học tập tinh cần, chánh niệm, chánh trí, kham nhẫn, đừng để bị thoái chuyển.

Ví như người bị lửa đốt cháy đầu, đốt cháy áo, phải nhanh chóng tìm cầu phương tiện cứu đầu, cứu áo. Cũng vậy, Tỳ Kheo chưa được pháp thiện này, vì muốn được nên phải nhanh chóng tìm cầu phương tiện, học tập tinh cần, chánh niệm chánh trí, đừng để bị thoái chuyển. Vị ấy sau đó liền được chỉ nội tâm và cũng được quán pháp tối thượng tuệ.

Nếu Tỳ Kheo sau khi quán tâm, liền biết rằng: Ta được chỉ nội tâm, cũng được quán pháp tối thượng tuệ. Tỳ Kheo ấy tạm trú nơi pháp thiện này rồi, hãy nên mong cầu tự thân chứng ngộ Lậu tận trí thông.

Vì sao vậy?

Ta nói, không được cất chứa tất cả y, nhưng cũng nói được phép cất chứa tất cả y.

Loại y nào mà ta nói không được cất chứa?

Nếu cất chứa y mà tăng trưởng pháp ác bất thiện, suy thoái pháp thiện, loại y như vậy, ta nói không được cất chứa.

Loại y nào ta nói được phép cất chứa?

Nếu cất chứa y mà tăng trưởng pháp thiện, suy thoái pháp ác bất thiện, loại y như vậy ta nói được phép cất chứa. Cũng như y áo, về uống ăn, giường chõng, thôn ấp, cũng giống như vậy. Ta nói, không được quen thân tất cả mọi người, nhưng cũng nói được phép quen thân tất cả mọi người.

Loại người nào ta nói không được quen thân?

Nếu quen thân người mà tăng trưởng pháp ác bất thiện, suy thoái pháp thiện. Người như vậy ta thuyết giảng không được quen thân.

Loại người nào ta nói được phép quen thân?

Nếu quen thân người mà tăng trưởng pháp thiện, suy thoái pháp ác bất thiện. Người như vậy ta nói được phép quen thân. Vị ấy biết đúng như thật pháp nên tập hành, cũng biết đúng như thật pháp không nên tập hành. Vị ấy biết đúng như thật pháp nên tập hành, pháp không nên tập hành rồi, với pháp không nên tập hành thì không tập hành, với pháp nên tập liền tập hành.

Vị ấy không tập hành pháp không nên tập hành, tập hành pháp nên tập hành rồi liền tăng trưởng pháp thiện, suy thoái pháp ác bất thiện. Như vậy gọi là Tỳ Kheo thiện xảo quán tự tâm, khéo biết tự tâm, khéo thủ, khéo xả.

Phật thuyết như vậy. Các Tỳ Kheo sau khi nghe Phật thuyết, hoan hỷ phụng hành.

***