Kinh Nguyên thủy

PHẬT THUYẾT KINH TRUNG A HÀM

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Phật Ðà Da Xá, Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Trúc Phật Niệm, Đời Dao Tần
 

PHẨM MƯỜI TÁM

PHẨM LỆ
 

KINH ĐỆ NHẤT ĐẮC
 

Tôi nghe như vậy!

Một thời Phật du hóa tại nước Xá Vệ, trong rừng Thắng, vườn Cấp Cô Độc.

Bấy giờ Thế Tôn bảo các Tỳ Kheo rằng: Trong cảnh giới nào giáo lệnh của Ba Tư Nặc Vua nước Câu Tát La có thể ban hành đến, trong đó Ba Tư Nặc Vua nước Câu Tát La là đệ nhất. Tuy vậy, Ba Tư Nặc Vua nước Câu Tát La cũng lệ thuộc sự biến dịch, thay đổi.

Đa Văn Thánh đệ tử quán sát như vậy ắt phải sanh ra nhàm tởm cái đệ nhất ấy. Nhàm tởm rồi, đối với cái đệ nhất còn không ham muốn, huống nữa là cái hạ tiện.

Những cảnh giới mà ánh sáng của mặt trời, mặt trăng chiếu đến, những phương được chiếu đến, tức Thế Giới ngàn.

Trong Thế Giới ngàn này, có một ngàn mặt trời, một ngàn mặt trăng, một ngàn châu Phất Vu Đãi một ngàn châu Diêm Phù một ngàn châu Câu Đà Ni một ngàn châu Uất Đơn Việt, một ngàn Tu Di Sơn.

Một ngàn Tứ Đại Vương Thiên một ngàn Tứ Thiên Vương Tử một ngàn Tam Thập Tam Thiên một ngàn Thích Thiên Nhân Đà La một ngàn Diệm Ma thiên một ngàn Tu Diệm Ma Thiên Tử một ngàn Đâu Suất Đà Thiên một ngàn Đâu Suất Đà Thiên Tử.

Một ngàn Hóa Lạc Thiên, một ngàn Thiện Hóa Lạc Thiên Tử một ngàn Tha Hóa Lạc Thiên một ngàn Tự Tại Thiên Tử, một ngàn Phạm Thế Giới, và một ngàn Biệt Phạm.

Trong đó có Phạm Đại Phạm, là đấng phú hựu, là tạo hóa tôn, là Tổ phụ các loài chúng sanh, đã sanh và sẽ sanh. Nhưng Đại Phạm ấy cũng là lệ thuộc biến dịch, lệ thuộc sự thay đổi.

Đa Văn Thánh đệ tử quán sát như vậy, ắt phải nhàm tởm cái đệ nhất ấy. Nhàm tởm rồi, đối với cái đệ nhất không ham muốn huống là cái hạ tiện.

Một thời gian sau, khi Thế Giới này hủy diệt. Khi Thế Giới này hủy diệt, chúng sanh lên Cõi Trời Hoảng Dục. Trong ấy chỉ có sắc nương theo ý mà sanh, các chi thể đầy đủ không thiếu, các căn không bị hư hoại, nuôi sống bằng hỷ thực hình sắc thanh tịnh, thân chiếu sáng, phi hành trong hư không, sống ở đó một thời gian lâu dài.

Nhưng Cõi Trời Hoảng Dục cũng lệ thuộc biến dịch, lệ thuộc sự thay đổi. Đa văn Thánh đệ tử quán sát như vậy, ắt phải sanh ra nhàm tởm sự ấy. Nhàm tởm rồi, đối với cái đệ nhất còn không muốn, huống nữa là cái hạ tiện.

Lại nữa, có bốn sự tưởng. Tỳ Kheo suy tưởng về tưởng nhỏ, tưởng lớn, về tưởng vô lượng và tưởng vô sở hữu. Chúng sanh đó thắng ý nơi lạc tưởng như vậy cũng lệ thuộc vào sự biến dịch, lệ thuộc vào thay đổi. Đa văn Thánh đệ tử quán sát như đệ nhất còn không muốn, huống nữa là cái hạ tiện.

Lại có tám trừ xứ.

Thế nào là tám?

Tỳ Kheo bên trong có sắc tưởng, bên ngoài quán sắc lượng nhỏ hoặc sắc đẹp, hoặc sắc xấu, đối với các sắc ấy đã thắng tri, đã thắng kiến, tưởng như vậy được gọi là đệ nhất thắng xứ.

Lại nữa, Tỳ Kheo bên trong có sắc tưởng, bên ngoài có quán sắc vô lượng, hoặc sắc đẹp, hoặc sắc xấu, đối với các sắc ấy đã thắng tri, đã thắng kiến. Tưởng như vậy được gọi là đệ nhị thắng xứ.

Lại nữa, Tỳ Kheo bên trong không có sắc tưởng, bên ngoài quán sắc lượng nhỏ, hoặc sắc đẹp hoặc sắc xấu. Đối với các sắc ấy đã thắng tri, đã thắng kiến. Tưởng như vậy được gọi là đệ tam thắng xứ.

Lại nữa, Tỳ Kheo bên trong không sắc tưởng, bên ngoài quán sắc vô lượng, hoặc sắc đẹp, hoặc sắc xấu. Đối với các sắc ấy đã thắng tri, đã thắng kiến. Tưởng như vậy được gọi là đệ tứ thắng xứ.

Lại nữa, Tỳ Kheo bên trong không sắc tưởng, bên ngoài quán sắc hoặc xanh, màu xanh, ánh sáng xanh. Cũng như hoa thanh thủy xanh, màu xanh, ánh sáng xanh.

Cũng như áo bằng lụa Ba La Nại được giặt, được vỗ, được nhồi, được vò kỹ cho đến sạch tinh, sắc sáng tươi mát, hoặc xanh, màu xanh, ánh sáng xanh.

Cũng vậy, Tỳ Kheo bên trong không sắc tưởng, bên ngoài quán các sắc hoặc xanh, màu xanh, ánh sáng xanh. Vô lượng, vô lượng tịnh ý, nhuận ý, ái lạc, không ghê tởm. Đối với các sắc ấy đã thắng tri, đã thắng kiến. Tưởng như vậy được gọi là đệ ngũ thắng xứ.

Lại nữa, Tỳ Kheo bên trong không sắc tưởng, bên ngoài quán các sắc, hoặc vàng, màu vàng, ánh sáng vàng. Cũng như hoa Tần Đầu Ca La vàng, màu vàng, ánh sáng. Cũng như chiếc áo bằng thứ lụa Ba La Nại được giặt, được vỗ, được nhồi, được vò kỹ cho đến sạch tinh, sắc sáng tươi mắt, vàng, màu vàng, ánh sáng vàng.

Cũng vậy, Tỳ Kheo bên trong không sắc tưởng, bên ngoài quán các sắc, hoặc vàng, màu vàng, ánh sáng vàng.

Vô lượng, vô lượng tịnh ý, nhuận ý, ái lạc, không ghê tởm. Đối với các sắc ấy đã thắng tri đã thắng kiến. Tưởng như vậy được gọi là đệ lục thắng xứ.

Lại nữa, Tỳ Kheo bên trong không sắc tưởng, bên ngoài quán các sắc hoặc đỏ, màu đỏ, ánh sáng đỏ. Cũng như hoa Ca Ni Ca La màu đỏ, đỏ hiển, đỏ hiện, đỏ quang.

Cũng như chiếc áo bằng thứ lụa Ba La Nại được giặt, được vỗ, được nhồi, được vò kỹ cho đến sạch tinh, sắc sáng tươi mát, đỏ, màu đỏ, ánh sáng đỏ.

Cũng vậy, Tỳ Kheo bên trong không sắc tưởng, bên ngoài quán các sắc, hoặc đỏ, màu đỏ, ánh sáng đỏ, vô lượng, vô lượng tịnh ý, nhuận ý, ái lạc, không ghê tởm. Đối với các sắc ấy đã thắng tri, đã thắng kiến. Tưởng như vậy được gọi là đệ thất thắng xứ.

Lại nữa, Tỳ Kheo bên trong không sắc tưởng, bên ngoài quán các sắc, hoặc trắng, màu trắng, ánh sáng trắng. Cũng như sao Thái Bạch màu trắng, màu trắng, ánh sáng trắng.

Cũng như chiếc áo bằng lụa Ba La Nại, được giặt, được vỗ, được nhồi, được vò kỹ cho đến sạch tinh, sắc sáng tươi mát, trắng, màu trắng, ánh sáng trắng.

Cũng vậy Tỳ Kheo bên trong không sắc tưởng, bên ngoài quán các sắc, trắng, màu trắng, ánh sáng trắng, vô lượng, vô lượng tịnh ý, nhuận ý, ái lạc không ghê tởm. Đối với các sắc ấy đã thắng tri, đã thắng kiến, tưởng như vậy được gọi là đệ bát thắng xứ.

Chúng sanh có thắng ý nơi lạc thắng xứ như vậy, cũng lệ thuộc vào sự biến dịch. Đa văn Thánh đệ tử quán sát như vậy ắt sanh nhàm tởm sự ấy. Nhàm tởm rồi, đối với cái đệ nhất còn không muốn, huống nữa là cái hạ tiện.

Lại nữa, có mười biến xứ.

Thế nào là mười?

Các Tỳ Kheo tu tập nơi một biến xứ đất, tư duy trên, dưới, các phương là không hai, vô lượng. Tu tập nơi một biến xứ nước, một biến xứ lửa, một biến xứ gió, một biến xứ xanh, một biến xứ vàng, một biến xứ đỏ, một biến xứ trắng, một biến xứ hư không, một biến xứ thức là thứ mười.

Tu tập một biến xứ, tư duy trên, dưới, các phương là không hai, vô lượng. Nhưng các chúng sanh có thắng ý nơi biến xứ lạc này cũng lệ thuộc vào sự biến dịch, lệ thuộc sự thay đổi.

Đa văn Thánh đệ tử quán tưởng như vậy ắt sanh ra nhàm tởm sự ấy. Nhàm tởm rồi, đối với cái đệ nhất còn không muốn, huống nữa là cái hạ tiện.

Và đây là thuyết thanh tịnh đệ nhất, là sự thi thiết tối đệ nhất, tức là ta không có, ta không hiện hữu và để chứng đắc điều này mà thiết lập nơi đạo.

Và đây là đệ nhất ngoại y kiến xứ, tối ý kiến xứ tức là vượt qua tất cả sắc tưởng, cho đến chứng phi hữu tưởng, phi vô tưởng, thành tựu an trụ.

Và đây là đệ nhất thú hướng, Niết Bàn ngày trong hiện tại, là thi thiết tối thượng về Niết Bàn ngay trong hiện tại tức là sáu xúc xứ với sự khởi tập, hoại diệt, vị ngọt, tai hoạn và xuất ly được thất như thật bằng tuệ.

Lại nữa, có bốn đoạn.

Thế nào là bốn?

Có sự đoạn mà lạc chậm có sự đoạn mà lạc nhanh, có sự đoạn mà khổ chậm, có sự đoạn mà khổ nhanh.

Trong đó sự đoạn mà lạc chậm là lạc đưa đến đoạn trừ chậm chạp cho nên nói là lạc kém.

Trong đó, sự đoạn mà lạc nhanh, là lạc đưa đến đoạn trừ một cách mau chóng. Cho nên đoạn này cũng được nói là thấp kém.

Trong đó, sự đoạn mà khổ chậm là khổ đưa đến đoạn trừ một cách chậm chạp, cho nên đoạn này cũng được nói là thấp kém.

Trong đó, sự đoạn mà khổ nhanh, là khổ đưa đến đoạn trừ một cách mau chóng. Cho nên đoạn này không phải là sự tiến triển, không được lưu bố. Cho đến Chư Thiên và nhân loại cũng không tán thán và phát triển.

Sự đoạn của ta được phát triển, được lưu bố cho đến Chư Thiên và nhân loại cũng tán thán và phát triển.

Thế nào là sự đoạn của Ta được phát triển, được lưu bố cho đến Chư Thiên và nhân loại cũng tán thán, lưu bố?

Đó là Thánh Đạo Tám Chi, chánh kiến cho đến chánh định là tám. Ta như vậy.

Nhưng các Sa Môn, Phạm Chí, hư ngụy, nói láo, bất thiện, không chân thật, xuyên tạc, và hủy báng Ta rằng, quả thật có chúng sanh, nhưng lại chủ trương sự đoạn hoại. Sa Môn Cù Đàm chủ trương hư vô.

Quả thật có chúng sanh mà chủ trương sự đoạn hoại, nếu không, ta sẽ không thuyết giảng như vậy. Như Lai ngay trong đời hiện tại đã vĩnh viễn đoạn trừ tất cả mà chứng đắc Niết Bàn tịch tịnh, diệt tận.

Phật thuyết như vậy. Các Tỳ Kheo sau khi nghe Phật thuyết, hoan hỷ phụng hành.

***