Kinh Đại thừa

PHẬT THUYẾT

 KINH TRUNG ẤM

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Trúc Phật Niệm, Đời Dao Tần
 

PHẨM TÁM

PHẨM BA ĐỜI BÌNH ĐẲNG
 

Bấy giờ trên Tòa có Bồ Tát tên là Bất Yếm Hoạn Kiếp, liền từ chỗ ngồi đứng dậy, trịch áo bày vai hữu, gối hữu chấm đất, chắp tay quỳ trước Phật bạch rằng: Thần lực tối thắng của Như Lai vô cùng vi diệu không thể suy lường. Như Lai thần đức lưỡi rộng và dài, không phạm lỗi lầm như chúng sanh.

Nay đây, ba loại chúng sanh quá khứ, tương lai và ngay bây giờ, Ngài vì chúng sanh quá khứ hay vì chúng sanh tương lai và hiện tại?

Bấy giờ Đức Thế Tôn bảo Bồ Tát Bất Yếm Hoạn Kiếp rằng: Lành thay, lành thay! Chỗ hỏi của ông đối với ba loại chúng sanh được nhiều lợi lạc, nhiều sự thấm nhuần và dứt được gốc vô minh, thân nghiệp được thanh tịnh, chẳng phải chỉ có Phật mới nói.

Lúc này Đức Thế Tôn bèn nói kệ rằng:

Người, lúc ở trong thai

Tự biết túc mạng mình

Bỏ kia nay thọ đây

Ba đời rõ như thế

Thức trước khác thức này

Thân trước khác thân này

Chỉ vì ngu lầm mê

Chẳng biết vào cửa đạo

Ở bốn sử, niệm này

Phát khởi bao nhiêu vọng

Than ôi già bệnh chết

Chìm đắm ở ba đời.

Thế rồi Đức Thế Tôn muốn giải thích nghĩa đó liền nói kệ tiếp:

Ta vốn không sắc này

Thọ tưởng thức cũng vậy

Ta không, kia cũng không

Nào có thọ tưởng thức

Không sắc là sắc pháp

Pháp loạn tưởng chúng sanh

Chín phẩm thì sai biệt

Phân biệt pháp ba đời:

Thượng thượng pháp tối diệu

Không quá khứ vị lai

Thượng trung rất tế vi

Thượng hạ vô giác quán

Trung thượng đoạn ba kiết

Trung trung diệt ba trần

Trung hạ thoắt nhiên ngộ

Đây gọi là Phật Tử

Hạ Thượng tuy là nặng

Song như bọt nước kia

Thoạt nổi lại thoạt chìm

Hạ trung các hữu tình

Khổ vốn rất sâu nặng

Ngoài ta ai thấu hiểu

Hạ Hạ hàng chúng sanh

Đi qua nhiều kiếp khổ

Ta hóa độ loài kia

Chẳng còn phiền não nữa

Có bao nhiêu tâm người

Ngồi trên tâm không ngộ

Hoặc nguyện Phật tương lai

Hay cầu Ngài hiện tại

Các loại chúng sanh này

Khó mà tế độ được

Nhân sinh vốn không hình

Nơi trở về hư không

Sống chết cùng vần xoay

Niết Bàn, là gì nhỉ?

Nếu cho có hữu tình

Thân miệng ý làm lành

Tịch nhiên vào diệt độ

Già bệnh chết nào còn

Một lòng phát thệ rộng

Cũng chẳng vì tự mình

Hư không, không nắm được

Hư thực nào có tên

Như Lai tiếng Phạm Thiên

Phân biệt pháp thật tướng

Thấu rõ tuệ không vô

Đấng độc hành ba cõi

Hữu giác: Pháp không ý

Quán thân nào đắm luyến

Vô giác: ở ba thiền

Tiến vào đường bất thối

Khi thành Phật đến nay

Lấy đó làm bổn nghiệp

Thành Phật cũng nhờ đây

Niết Bàn nào khác đó

Bởi siêng tạo công đức

Chưa đạt vào tướng thật

Nghe tứ, không lìa tứ

Các Phật ấn là đây.

Đương lúc Đức Thế Tôn nói xong kệ này, tất cả chúng sanh nhiều không thể tính kể, và ngũ sắc thức trung ấm, chúng sanh Phi tưởng, Phi Phi tưởng muốn đắc pháp lìa bỏ ba đời không vui.

Lúc này Đức Thế Tôn nói lại kệ rằng:

Quá khứ chẳng có đây

Hiện tại cũng vậy thôi

Đức Di Lặc tương lai

Giáo hóa nào sai khác

Ta chỉ nói mảy may

Như bụi trên móng tay

Muốn nói hết cõi giới

Ai người thấu hết đây

Nay đang ở trung ấm

Dời đến Vô Tưởng Thiên

Địa ngục người chịu khổ

Nghe pháp được ngộ liền.

Bấy giờ Đức Thế Tôn bèn dung thần lực đưa chúng sanh trung ấm đến Cõi Trời Phi tưởng, Phi Phi tưởng xứ thức. Lúc này Đức Thế Tôn cũng dung thần lực đến đó.

Khi đến Cõi Phi tưởng, Phi Phi tưởng thức rồi, Ngài bèn dựng lên một Tòa cao bằng bảy báu trang nghiêm đều có Hóa Phật.

Mỗi mỗi Hóa Phật đều có bốn chúng, mỗi mỗi chúng thảy đều thành tựu phép tắc uy nghiêm. Trong chúng sanh này có người tụng Kinh thuyết nghĩa, Hiền Thánh im lặng, hoặc có vị nhập định, xuất định.

Thế rồi Đức Diệu Giác Như Lai lại dung thần túc thập lực tiếp độ chúng sanh Phi tưởng, Phi Phi tưởng thức kia như trung ấm thân không sai khác.

Bấy giờ Đức Thế Tôn dùng oai nghi phép tắc như thông lệ của Chư Phật, khiến cho vô lượng Hoá Phật hiệp làm một Phật, hoặc dùng một thân hóa ra vô lượng, hoặc ở dưới cây diễn nói giáo pháp, hoặc nhập Sơ Thiền, định ý bất loạn, hoặc ở núi cao một mình thiền định, hoặc ngồi nơi vắng vẻ xuất ra mười tám thân biến: Dưới thân ra lửa, trên thân ra nước, trên thân ra lửa, dưới thân ra nước. Trời Đất nếu không thì không có quái ngại.

Hoặc hiện diệt độ mà không diệt độ. Hoặc hiện ra thân thể vô thường như thịt trương lên thối nát, như xác bồ câu trắng. Hoặc hiện ra tay chân đều ở chỗ khác.

Lúc này chúng sanh Phi tưởng, Phi Phi tưởng thức thấy sự thay đổi này trong lòng hoảng sợ tự mình sanh tâm bảo rằng, hẳn là Niết Bàn thì không bệnh, không già, không có các sự thống khổ. Nay xem ra pháp này có sinh, có già, có bệnh, chết khổ.

Giờ gặp Như Lai giáng thần tại đây nếu không thuận theo các tướng trên thì không chọn địa ngục mà vào, tức là vào ngôi nhà của Ta, Ta vốn quá khứ cùng người kia đâu có khác.

Đời trước thức kia là A Nan Đà Già Lan Đà, thấy Phật lễ bái: Lành thay Thế Tôn! Không gì tôn quí hơn là giáng thần cõi này, như gặp hoa Ưu Đàm Bát La, nếu Phật không giáng thần ở đây chúng con ở mãi nơi chốn biên địa, sát hại vô lượng thân Già Lan Đà.

Lại tự tuyên bạch: Nay gặp Đại Thánh như mặt trời làm tan hết tuyết, nếu không gặp ngài, kẻ đó sẽ đọa làm thân con chồn bay nhảy rất hại, nào có thoát nghiệp, dùng bổn nguyện này được thoát khỏi khổ.

Cõi Hư Không vô lượng, đấng uy đức ba cõi. Hàng Bích Chi Thanh Văn chỉ thấy được bằng con mắt giới hạn.

Lúc này thức Già Lan Đà bèn khởi niệm: Chúng ta đồng sinh, sinh ở cõi thức này tội phước chưa phân, hoặc đọa tà kiến làm thân con phi li.

Ta vốn thọ thân không chỉ ba cõi, khi ở thân trung ấm Ngũ Sắc và Vô Sắc đã phát khởi ý nghĩ này: Các thức Phi tưởng đều sống với tâm khổ não. Bọn chúng ta tuy sanh chỗ này nhưng chẳng được Niết Bàn, Chẳng phải là nơi an ổn.

Nay gặp Như Lai nói pháp chân thật, chặt đứt nghìn vạn cửa, không đến cũng không đi, tham dục gốc sanh ngã, nay ta lại diệt nó là vượt qua vô minh kiết sử đời nay và đời sau, có sanh và có khổ, già, bệnh, như bóng lại có hình, như ánh Trăng, cây lá…bóng rọi trên sông nước, như loài chó hoang ăn thức ăn hoàn toàn chẳng ra gì.

Ta nay là Phật ba đời pháp thì vừa có, vừa không, giáo hoá vốn không thay đổi, sanh vốn chẳng có sanh, hay thay phép mầu nhiệm khó độ mà độ được, kẻ ngu khờ thế gian cho ta là chân thật, ngay khi bỏ mạng này còn đâu thân của ta.

Phân biệt trong thân kia đâu là mạng hay thọ, sống chết khổ lụy phiền, vứt đó rồi thọ đây, khổ nóng lạnh trong thai, chào đời lo sống chết, mẹ thì vui nuôi ta, không sanh ai có nạn, nổi chìm như bọt nước, thần thức luyến thân kia, xoay vần trong năm nẻo, đã đến chỗ buộc ràng, biển tử sanh năm đường, không đến cũng chẳng đi.

Tâm là gốc hại thân, người hết ngã nạn đâu?

Hư không nào gốc ngọn, sao biết thường, vô thường. Như thức Vô Tưởng kia, thấy thức Già Lan Đà, một làm Vua Biên Địa, một làm loài hóa sanh, ba cõi rất là khổ, nơi đây không Niết Bàn, như đi giữa đồng trống, chỉ đông cho là tây, nơi tất cả các khổ, đều đạt được giải thoát.

Bấy giờ chúng sanh Phi tưởng, Phi vô tưởng thức bèn ở trước Phật tìm lời rồi nói kệ:

Xưa con thờ Ngũ Hỏa

Nướng đốt thân thể đen

Nằm ở trên gai góc

Thân khoác áo sọ người

Vắt chân lên Nhật Nguyệt

Thờ cúng hết thảy thần

Nay làm Phi phi tưởng

Được thấy thân Như Lai

Xấu hổ việc làm xưa

Nơi đây nào thoát được

Rõ chánh pháp giáo hóa

Như Lai tự giáng thần

Được thoát chẳng vọng tâm

Ở hẳn nơi an ổn

Năm dục, sanh tử cấu

Trói buộc ở bốn dòng

Tâm luyến mê ba cõi

Lửa trí huệ đốt trừ

Bốn quả chúng sanh tu

Nào thấy sanh gốc ngọn

Mê thức chúng con là

Như con nay không khác.

Lúc này Đức Diệu Giác Như Lai lại dung kệ trả lời rằng:

Các người vốn là chân

Hơn tám vạn kiếp qua

Bởi tử sinh vô thường

Chết kia rồi sống đây

Loài hữu tình các ông

Chưa từng già bệnh chết

Chỉ mong cầu Niết Bàn

Đâu phải chân thật pháp

Trần dứt thức chưa diệt

Trở lại cõi tam đồ

Ngoài ta ngươi không ngộ

Ai cứu được khổ đây

Ta từ vô lượng kiếp

Thề độ lão, tử, sanh

Đâu phải nghiệp tiền thân

Hay hậu thân phải chịu

Vốn được kim cương định

Nay mới giáo hóa ngươi

Đất chẳng thể làm Trời

Trời làm đất sao được

Nước không thể ra lửa

Lửa làm nước được đâu

Hết thảy kẻ ngu mê

Thì vạn loài có ngã

Ngu si không rõ pháp

Cho là đạo chánh chân

Như người kia mỏi mệt

Trong chốc lát nghỉ ngơi

Dầu sống tám vạn tư

Như một ngày trước mắt

Là hữu tình năm khổ

Không có ngã, chỗ nào?

Phân biệt pháp tướng thân

Phân biệt không vô pháp

Sanh thì chẳng thấy sanh

Chết nào đâu thấy

Điều căn bổn tử sanh

Do việc làm đã tạo

Ba ác đạo luân hồi

Bệnh si là nguồn cội

Danh sắc, lục nhập pháp

Đây là thói của đời

Xúc nhập cùng sắc pháp

Ái nhập thêm khoái cảm

Mê hoặc của mọi loài

Mười hai duyên chẳng hiểu

Như thiêu thân vào lò

Đức Diệu Giác nói rằng

Nếu ngươi cấu trần nặng

Thì ta cấu tâm nặng

Thành thân Phật như ta

Trãi qua không ngằn cõi

Tâm cấu nặng phá tan

Phân rành tưởng chẳng tưởng

Căn nguyên kiết sử là

Không thường bảo là thường

Chuốt khổ nói là vui

Suy không cho là có

Vô ngã lấy làm ngã

Loài Tưởng phi tưởng

Tập điên đảo lâu ngày

Như thiêu thân ham lửa

Nạn thân, không tránh được

Lầm mê rớt sáu đường

Sanh Trời Phi tưởng này

Tựa như đốn phứt cây

Gốc còn, cây sống lại

Bốn đảo điên mê lầm

Chứa mầm vô minh cả

Cửa cam lồ nay mở

Phật đạo vốn chân như

Căn bổn khổ dứt trừ

Hết hẳn không còn dư

Dòng biển dài bốn sử

Sanh sanh, sanh không ngừng

Ta nay tung ba cõi

Và đến bên kia bờ

Nơi bình yên vô úy.

Bấy giờ khi Đức Thế Tôn nói kệ này xong, chúng sanh Phi tưởng, Phi Phi tưởng thức đều phát tâm Vô Thượng, Chánh Đẳng, Chánh Giác, ở Vô Dư Niết Bàn và không rời Niết Bàn. Hoặc có người muốn sanh Thiên thì Ngài nói Pháp Thập Thiện.

Nếu muốn sanh trong cõi người, Ngài vì họ nói ngũ giới, hoặc người hướng đến ba ác đạo thì Ngài nói về các loại sau đây: Núi đao, cây kiếm, xe lửa, lò than…ba trăm ba mươi sáu ức vô số người chán sợ kiếp sống, nghe pháp thanh tịnh liền thành đạo quả. Lúc này Đức Thế Tôn lại dung thần túc thập lực vô úy đưa chúng sanh Phi tưởng, Phi phi tưởng thức kia cùng đến cõi chúng sanh ngũ sắc thức.

Ngài chỉnh đốn đạo thọ, trang nghiêm cõi nước, phóng ánh sáng lớn. Mỗi mỗi ánh sáng đều có Hóa Phật, mỗi mỗi Hóa Phật đều ngồi trên Tòa cao bảy báu, đủ ba mươi hai tướng hảo, nói về Lục Độ không cùng.

Chúng sanh ngũ sắc kia thấy Như Lai biến hóa, tâm phiền não trói buộc thoáng chốc trừ sạch, không còn thích muốn ràng rịt sanh tử.

Thế rồi Đức Thế Tôn dùng phạm âm thanh tịnh mà nói kệ rằng:

Khổ, từ sanh tử oán

Dùng phương tiện trừ đi

Tứ đẳng, đại bi tâm

Vượt qua vô lượng cõi

Nay kẻ lợi căn này

Mới nghe không dám thọ

Thấy Phật tướng, sắc thân

Thảy nhập tịch, diệt độ

Mới hay đạo Thánh Hiền

Khó nghĩ bàn vô lượng

Diệt cấu chẳng còn sanh

Đạo Thánh Hiền nào khác.

Ngay khi Đức Thế Tôn nói kệ này xong, vô hạn vô lượng chúng sanh ngũ sắc thức thảy đồng một hiệu ở đời tương lai, hiệu Phổ Quảng Như Lai, Ứng Cúng, Chánh Biến Tri, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật Thế Tôn.

***