Kinh Đại thừa

PHẬT THUYẾT KINH

TỨ ĐỒNG TỬ TAM MUỘI

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Xà Na Quật Đa, Đời Tùy
 

PHẦN HAI
 

Quân ma lúc trước rất đáng sợ

Đã đạt được nơi bình an vô sự

Bậc đại tiên giảng cho chúng sinh

Chuyển đại pháp luân nói bốn đế.

Hiện các thần thông không ai bì

Đặt hết Thế Giới đầu sợi lông

Chúng sinh không biết cũng không hiểu

Thế Tôn nay sắp nhập Niết Bàn.

Hiện đã đến vùng đất Lực sĩ

Giữa cây Song Thọ rừng Ta La

Nhập đại tịch tịnh trong tam muội

Sắp vào Niết Bàn nước lửa tận.

Nói kệ xong, Tôn Giả A Ni Lâu Đà nhờ thần lực của Phật nên trong cõi Diêm Phù Đề hết thảy Tỳ Kheo, Tỳ Kheo Ni, Ưu Bà Tắc, Ưu Bà Di chỉ trừ Thượng Tọa Ca Diếp và các vị đệ tử đồ chúng quyến thuộc, hơn hai trăm bốn mươi chúng Tỳ Kheo, ngoài ra có bốn bộ chúng cùng đến giữa rừng Ta La Song Thọ.

Tụ tập lạy sát chân Thế Tôn và nghĩ như vậy: Hôm nay chúng ta được chiêm ngưỡng Thế Tôn lần cuối cùng. Khi A Ni Lâu Đà nói kệ xong, tức thời các Trời người có đại oai đức và các Thiên Tử, Thiên Nữ ở các Cõi Trời, các loài rồng, nam nữ Dạ Xoa, nam nữ Tỳ Xá Giá v.v… tất cả Trời, Người, A Tu La, Ca Lâu La, Khẩn Na La Già, loài người và phi nhân từ các tinh tú đến.

Hết thảy đại chúng đều kêu gào máu rẩy đầy đất, nước mắt đầm đìa, tâm mê muội gào khóc thảm thiết động cả Trời đất, sầu khổ như trúng mũi tên độc, không nơi nương tựa, kêu van thảm thiết, các căn đờ đẫn, quằn quại trên đất, toàn thân run rẩy, tay chân rã rời rất khổ não.

Trong đó có người nhìn nhau mà khóc. Có người tự đánh vào đảnh đầu, vả vào mặt mà kêu khóc. Có người trợn mắt, khụy gối mà kêu khóc. Có người đấm vào đầu, làm rách cả mặt mày mà kêu khóc. Có người chà hai bắp đùi như chân cẳng bị đốt mà kêu khóc.

Có người xướng lên Phật Đà ơi! Phật Đà ơi! mà gào khóc, có người lau mắt hoặc đánh vào mặt mà kêu khóc đau đớn như trúng tên, khóc lóc nghẹn ngào, đau buồn áo não không thể kiềm chế được. Vô lượng ngàn ức chúng sinh khóc như mưa than thở sụt sùi, ngất xỉu rồi tỉnh lại.

Có người chắp tay mà nước mắt nước mũi giàn giụa. Có người lấy tay phải cào đầu, rồi dập đầu xuống đất mà khóc. Có người dùng tay trái vò đầu buồn bã lo lắng như bị lửa đốt mà than khóc. Có người thân thể tiều tụy, quằn quại đau khổ mà khóc lóc. Có người hủy bỏ đôi tay mặt mày không còn bản sắc, nghẹn ngào mê muội mà kêu khóc.

Khi ấy, các Trời, Rồng, Dạ Xoa, Càn Thát Bà, A Tu La, Ca Lâu La, Khẩn Na La, Ma Hầu La Già và các quyến thuộc kéo đến chỗ Phật. Ở trước Phật tất cả đều dập đầu xuống đất giống như cây bị đổ. Có người lạy sát chân Phật, có người kêu la lớn. Có người khóc la quằn quại trên đất.

Có người ở trước Phật giơ hai tay quơ quào chụp níu tay Ngài kêu gào khóc lóc: Ôi Phật Đà! Ôi bậc tôn quý! Ôi bậc đại từ bi! Ôi nhà lớn! Ôi chỗ quay về! Hãy thương xót cứu vớt chúng con.

Phật là mắt trong ba cõi chỉ đường cho người lạc lối, tất cả thế gian sẽ thành đồng trống, tất cả chúng sinh sẽ không có mắt nữa, ngọn đuốc sáng suốt đại trí nay tắt vĩnh viễn. Rồi cùng nhau nắm kéo Đức Phật giống như đám tang của cha mẹ, dòng họ, anh em, chị em, con cái của mình, kêu khóc buồn tủi kêu la đủ kiểu.

Có người nói:

Ôi! Đức Thế Tôn của con.

Ôi! Vị thiện tri thức của chúng con.

Ôi! Lời nói dịu dàng vi diệu.

Ôi! Bước đi như Sư Tử chúa.

Ôi! Bước đi như trâu chúa.

Ôi! Bước đi như voi chúa.

Ôi! Vị giảng nói Pháp Vương cam lồ. Vô lượng lời đau thương thảm thiết gào khóc như vậy, hoặc có người từ hư không rơi xuống đất, khóc lóc, quằn quại bất tỉnh.

Bấy giờ, A Nan bất tỉnh, té xuống đất giống như cây bị chặt, chốc lát tỉnh lại.

Tay chống đất, ở trước Phật, A Nan chiêm ngưỡng Đức Thế Tôn đến nỗi không hề chớp mắt và nói kệ:

Con sống thêm khổ não

Vì thấy các chúng sinh

Bị khổ như trúng tên

Buồn đau khóc nức nở.

Giống như đường tối tăm

Người buôn sợ giặc cướp

Bỗng thấy ánh sáng lớn

Chiếu sáng trước mọi người.

Kẻ ấy càng sợ hãi

Không sao đuổi chạy được

Gặp chỗ không nương tựa

Nhờ thấy đống lửa sáng.

Đức Thế Tôn diệt độ

Ai nấy đều buồn khổ

Người không ai cứu độ

Lại khổ như trúng tên.

Thế Tôn không trụ thế

Mà còn lại Niết Bàn

Bậc Tối thắng diệt độ

Làm sao con nỡ nhìn.

Như ngọn đuốc chiếu sáng

Củi hết lửa tắt tàn

Ngã vào vùng lực sĩ

Làm sao con nỡ nhìn.

Nay sẽ không còn thấy

Ở trong rừng Trúc Lâm

Và vườn của Kỳ Đà

Như thường khi thuyết pháp.

Làm sao vào Tỳ Da

Thành Tối Thắng Ly Xa

Nói với các Ly Xa:

Bậc Tối thắng diệt độ.

Làm sao vào Ca Tỳ

Thành Tối thắng họ Thích

Nói lời không vui này

Bậc Tối thắng diệt độ.

Làm sao đến Xà Thế

Vua nước Ma Dà Đà

Làm sao nói lời này

Như Lai nhập Niết Bàn.

Hơn hàng ngàn chúng sinh

Luôn u buồn khóc lóc

Làm sao an ủi họ

Thích Sư Tử diệt độ.

Tỳ Kheo, Tỳ Kheo Ni

Và chúng hàng tại gia

Nói họ như thế nào

Thích Vương ông diệt độ.

Hoặc ở nơi kinh hành

Hay nhập đại thiền định

Khi Trời Rồng hỏi thăm

Nói thế nào không sợ.

A Nan, Phật ở đâu?

Bậc ruộng phước tối thắng

Các Thượng Tọa hỏi vậy

Con trả lời thế nào.

Đại pháp Tòa Sư Tử

Con sẽ trải cho ai

Giường nằm Đại Sư Tử

Con sẽ trải cho ai.

Giữa chúng không sợ hãi

Như Đại Sư Tử Hống

Đứng bên ai để nghe

Pháp thâm sâu tuyệt diệu.

Lấy nước rửa chân ai

Cầm Ca Sa cho ai.

Bậc Tối thắng diệt độ

Con bám níu ai đây.

Đứng trước cả đại chúng

Ai khen con cần cù

Ai sẽ khen ngợi con

Đa văn biển đại trí.

Trí tuệ đại biện tài

Vô số chúng vui mừng

Còn ai nói con nghe

Lời thanh cao dịu dàng.

Con nghe luôn giữ gìn

Than thở như vậy xong

Ngã xuống đất bất tỉnh

Ở sát chân Đức Phật.

Khi đó, Đức Thế Tôn dạy A Nan: Này Cù Đàm Di Tử! Ông chớ quá sầu khổ như vậy, đừng mê muội quá.

Trước kia Ta đã từng nói như vậy: Tất cả ân ái đều sẽ biệt ly, tất cả hành đều vô thường, như mộng như huyễn, như bóng nắng, như bọt nước, như bọt tụ, như sương mai, hư vọng không thật. Các hành cũng thế. Ông đã biết rồi chứ.

Này Cù Đàm Di Tử! Ông hãy đứng dậy, mau đi đến giữa cây Song Thọ sắp xếp giường tòa cho Như Lai. Đầu hướng phương Đông, gối đầu cao như đầu con trâu. Mặt xoay đúng phương Bắc tay phải kề má, chân duỗi phương Nam. Vào cuối đêm nay Như Lai Thế Tôn sẽ nhập Niết Bàn, diệt trừ không còn thân hữu vi, đó là Niết Bàn.

Bấy giờ, A Nan khóc nức nở, đau buồn nước mắt giàn giụa rồi vâng lệnh Đức Thế Tôn trải Tòa Sư Tử ở giữa cây Song Thọ nơi rừng Ta La.

Sắp xếp xong, A Nan nói kệ:

Đây là lần cuối cùng

Trải Tòa Đại Sư Tử

Sau này không còn trải

Tòa cho bậc tối thắng.

Làm sao con nỡ nhìn

Giữa rừng Song Thọ vắng

Bậc Tối thắng diệt độ

Không thấy Thế Tôn nữa.

Các vị thần giữ rừng

Mãi không còn giữ nữa

Không còn thấy Như Lai

Làm sao sống an lạc.

Ôi các hành vô thường

Như huyễn, mộng, bọt, bóng

Đấng trượng phu Đạo Sư

Nay sẽ vào diệt độ.

Bấy giờ, Tôn Giả A Ni Lâu Đà dùng kệ nói với A Nan:

Như Lai xưa đã dạy

Các hành đều vô thường

Nhân duyên không tự lại

Ông giữ tâm chớ buồn.

Có gì ông ưu bi

Có gì ông khóc lóc

Việc vô thường đã thế

Người trí không mê muội.

Sau khi A Ni Lâu Đà nói kệ xong, A Nan dùng kệ trả lời:

Ni Lâu Đà vô úy

Xin đừng nói như vậy

Nhìn Tối thắng diệt độ

Chả lẽ không buồn sao?

Tôn Giả A Ni Lâu Đà nói:

Tôi đâu phải không khóc

Vì tôi cố đè nén

Thấy muôn loài chúng sinh

Bị ái dục hành hạ.

Thiên nhãn tôi lại thấy

Các chúng sinh khổ não

Vì xót thương bọn họ

Cho nên phải khóc lóc.

Làm lợi ích thế gian

Thì không nên áo não

Nên tôi nói các ông

Chớ buồn, phải niệm pháp.

Khi ấy, Thế Tôn đứng dậy, tất cả Trời, Rồng, Dạ Xoa, Càn Thát Bà, Khẩn Na La, Ma Hầu La Già, A Tu La, Ca Lâu La v.v… trăm ngàn ức chúng vây quanh Đức Thế Tôn để đi đến rừng Ta La. Đến nơi, Như Lai nằm nghiêng hông phải trên giường Sư Tử.

Sau khi Đức Thế Tôn nằm trên giường Sư Tử, tức thì từ hư không Trời mưa hoa với hương bột Trời, tấu trăm ngàn điệu nhạc Trời, lại mang đến thế gian đủ loại hương hoa, hương bột, hương xoa, đủ thứ âm thanh cúng dường Đức Thế Tôn để trồng các nghiệp lành.

Cả thảy đều xướng lên: Đây là Đức Thế Tôn, Như Lai Ứng Cúng Chánh Đẳng Giác nằm lần cuối cùng và cũng là lần cuối cùng chúng ta nhìn Đức Thế Tôn.

Khi ấy trong khoảng sát na, ở phương Đông có một Thế Giới tên Bảo Minh Chủ cách Cõi Phật này mười ngàn câu chi, có Phật Hiệu là Sư Tử Minh Thành, Như Lai, Ứng Cúng Chánh Đẳng Giác. Trong Thế Giới ấy có vị Bồ Tát tên Thiện Tư Nghĩa, sẽ đến thác sinh trong cung nội Vua A Xà Thế con bà Vi Đề Hy, thành Vương Xá thuộc nước Ma Kiệt Đà.

Vừa mới sinh ra, Bồ Tát Thiện Tư Nghĩa ngồi kiết già nói kệ:

Ta từ cõi Như Lai

Sư Tử Hống đến đây

Nghe nói có Thế Tôn

Thích Sư Tử tạ thế.

Tức thì, trong không trung có vị Trời dùng kệ đáp lại Bồ Tát Thiện Tư Nghĩa:

Hôm nay đức Nhân Vương

Thế Tôn Thích Sư Tử

Ở rừng cây Ta La

Sắp nhập vào Niết Bàn.

***