Kinh Đại thừa

PHẬT THUYẾT

KINH TƯƠNG ƯNG BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư 

An Thế Cao, Đời Hậu Hán
 

TẬP BỐN

THIÊN SÁU SỨ
 

CHƯƠNG MỘT

TƯƠNG ƯNG SÁU XỨ
 

NĂM MƯƠI KINH THỨ BỐN
 

PHẨM RẮN ĐỘC
 

PHẦN MỘT

RẮN ĐỘC
 

Như vậy tôi nghe!

Một thời Thế Tôn trú ở Sàvatthi, gọi các Tỳ Kheo, Thế Tôn nói như sau: Ví như, này các Tỳ Kheo, có bốn con rắn độc, với sức nóng tột độ, với nọc độc mãnh liệt. Rồi có người đến, muốn sống, không muốn chết, muốn lạc, ghét khổ.

Người ta nói với người ấy: Này bạn, có bốn con rắn độc này, với sức nóng tột độ, với nọc độc mãnh liệt. Thỉnh thoảng hãy thức chúng dậy, thỉnh thoảng hãy tắm cho chúng, thỉnh thoảng hãy cho chúng ăn, thỉnh thoảng hãy cho chúng vào huyệt để ngủ.

Này bạn, nếu một trong bốn con rắn độc này, với sức nóng tột độ, với nọc độc mãnh liệt, tức giận, thời này bạn, bạn sẽ đi đến chết, hay đau khổ gần như chết.

Vậy này bạn, hãy làm những gì bạn nghĩ cần phải làm. Rồi này các Tỳ Kheo, người ấy quá sợ hãi bốn con rắn độc, với sức nóng tột độ, với nọc độc mãnh liệt, chạy trốn chỗ này, chỗ kia.

Người ta nói với người ấy: Này bạn, có năm kẻ sát nhân thù địch này, đang đi theo sau lưng bạn.

Chúng nói: Khi nào chúng ta thấy nó, chúng ta sẽ giết nó. Này bạn, hãy làm những gì bạn nghĩ là phải làm. Rồi này các Tỳ Kheo, người ấy quá sợ hãi bốn con rắn độc ấy, với sức nóng tột độ, với nọc độc mãnh liệt, quá sợ hãi năm tên sát nhân thù địch ấy, chạy đi trốn chỗ này, chỗ kia.

Người ta nói với người ấy: Này bạn, có một tên thứ sáu cướp nhà, giết người, với ngọn kiếm dơ lên, đang đi theo sau lưng bạn.

Nó nói: Khi nào ta thấy nó, ta sẽ chém đầu nó. Này bạn, hãy làm những gì bạn nghĩ là phải làm. Rồi, này các Tỳ Kheo, người ấy quá sợ hãi bốn con rắn độc, với sức nóng tột độ, với nọc độc mãnh liệt, quá sợ hãi năm tên sát nhân thù địch, quá sợ hãi tên thứ sáu cướp nhà, giết người với ngọn kiếm dơ lên, chạy đi trốn chỗ này, chỗ kia.

Rồi người ấy thấy một ngôi làng trống không. Nhà nào người ấy đi vào, người ấy vào chỗ trống không, vào chỗ rỗng không, vào chỗ tuyệt không.

Người ấy sờ đến đồ dùng nào, người ấy sờ chỗ trống không, người ấy sờ chỗ rỗng không, người ấy sờ chỗ tuyệt không.

Người ta nói với người ấy: Này bạn, bọn cướp phá hoại làng, sẽ đánh cướp ngôi làng trống không này. Này bạn, hãy làm những gì bạn nghĩ là phải làm.

Rồi này các Tỳ Kheo, người ấy quá sợ hãi bốn con rắn độc với sức nóng tột độ, với nọc độc mãnh liệt, quá sợ hãi năm tên giết người thù địch, quá sợ hãi tên thứ sáu cướp nhà, giết người với ngọn kiếm dơ lên, quá sợ hãi các tên cướp làng, liền chạy đi trốn chỗ này, chỗ kia.

Rồi người ấy thấy một đầm nước lớn, bờ bên này đầy những sợ hãi nguy hiểm, bờ bên kia được an ổn, không có sợ hãi, nhưng không có thuyền để vượt qua, không có cầu để đi qua đi lại.

Rồi này các Tỳ Kheo, người ấy suy nghĩ như sau: Ðây là vùng nước đọng, bờ bên này nguy hiểm và hãi hùng, bờ bên kia an ổn, không kinh hãi, nhưng không có thuyền để vượt qua, cũng không có cầu bắc qua từ bờ bên này đến bờ bên kia.

Nay ta hãy thâu góp cỏ cây, nhành lá, cột lại thành chiếc bè, nhờ chiếc bè này, tinh tấn dùng tay chân, ta có thể vượt qua bờ bên kia một cách an toàn.

Rồi này các Tỳ Kheo, người ấy thâu góp cỏ cây, nhành lá, cột lại thành chiếc bè, nhờ chiếc bè này, tinh tấn dùng tay chân, người ấy vượt qua bờ bên kia một cách an toàn. Vị Bà La Môn vượt qua bờ bên kia, đứng trên đất liền. Ví dụ này, này các Tỳ Kheo, ta làm để giải thích ý nghĩa.

Và đây là ý nghĩa:

Bốn con rắn độc với sức nóng tột độ, với nọc độc mãnh liệt, này các Tỳ Kheo, là đồng nghĩa với bốn đại chủng: địa đại, thủy đại, hỏa đại và phong đại.

Năm tên giết người thù địch, này các Tỳ Kheo, là đồng nghĩa với năm thủ uẩn: Sắc thủ uẩn, thọ thủ uẩn, tưởng thủ uẩn, hành thủ uẩn, thức thủ uẩn. Tên thứ sáu cướp nhà, giết người với cây kiếm giơ lên, này các Tỳ Kheo, là đồng nghĩa với dục tham. Ngôi làng trống không, này các Tỳ Kheo, là đồng nghĩa với sáu nội xứ.

Này các Tỳ Kheo, nếu một người hiền, kinh nghiệm, có trí, tìm hiểu nó với con mắt. Vị ấy thấy nó là trống không, là rỗng không, là tuyệt không, nếu tìm hiểu nó với ý. Vị ấy thấy nó là trống không, là rỗng không, là tuyệt không.

Bọn cướp phá làng, này các Tỳ Kheo, là đồng nghĩa với sáu ngoại xứ.

Này các Tỳ Kheo, mắt bị tàn hại trong các sắc khả ái và không khả ái.

Này các Tỳ Kheo, tai bị tàn hại trong các tiếng khả ái và không khả ái.

Này các Tỳ Kheo, mũi bị tàn hại trong các hương khả ái và không khả ái.

Này các Tỳ Kheo, lưỡi bị tàn hại trong các vị khả ái và không khả ái.

Này các Tỳ Kheo, thân bị tàn hại trong các xúc khả ái và không khả ái.

Này các Tỳ Kheo, ý bị tàn hại trong các pháp khả ái và không khả ái.

Vùng nước lớn, này các Tỳ Kheo, là đồng nghĩa với bốn bộc lưu:

Dục bộc lưu, hữu bộc lưu, kiến bộc lưu và vô minh bộc lưu.

Bờ bên này nguy hiểm và hãi hùng, này các Tỳ Kheo, là đồng nghĩa với thân kiến này.

Bờ bên kia an ổn và không kinh hãi, này các Tỳ Kheo, là đồng nghĩa với Niết Bàn.

Cái bè, này các Tỳ Kheo, là đồng nghĩa với Thánh đạo tám ngành.

Tinh tấn dùng tay và dùng chân, này các Tỳ Kheo, là đồng nghĩa với tinh tấn, tinh cần.

Vị Bà La Môn vượt qua bờ bên kia và đứng trên đất liền, này các Tỳ Kheo, là đồng nghĩa với bậc A La Hán.

***