Kinh Đại thừa

PHẬT THUYẾT

 KINH ƯƠNG QUẬT MAN

Hán dịch: Ngài Tam Tạng

Pháp Sư Pháp Cự, Đời Tây Tấn
 

Nghe như vậy!

Một thời Đức Thế Tôn ở tại khu lâm viên Kỳ Đà Cấp Cô Độc, thuộc nước Xá Vệ.

Đúng thời, có nhiều Tỳ Kheo đắp y mang bát vào thành Xá Vệ khất thực.

Khi họ đang khất thực, nghe ngoài cửa cung Vua Ba Tư Nặc, có nhiều người dân dắt díu nhau kêu khóc om sòm với lời lẽ: Trong đất nước này hiện có đại ác tặc tên Ương Quật Man, giết hại dân chúng một cách tàn bạo không thương xót. Đời sống trong làng xóm không được an ninh, thành phố cũng vậy, nhân dân cũng vậy.

Hắn giết hại người dân chặt mỗi người một ngón tay để làm tràng hoa, nên có tên là Ương Quật Man. Chúng tôi cầu mong Nhà Vua trừng trị người ấy.

Các Tỳ Kheo, sau khi khất thực từ thành Xá Vệ về, thọ trai xong, thu xếp y bát, rửa tay chân, vắt tọa cụ trên vai, đến gặp Thế Tôn, đem đầu mặt lạy sát chân Ngài, rồi ngồi qua một bên, bạch Thế Tôn: Tỳ Kheo chúng con, đến thời, đắp y mang bát vào thành Xá Vệ khất thực, nghe ngoài cửa cung Vua Câu bà la có nhiều người dân dắt nhau khóc lóc.

Nói rằng: Trong đất nước này, có tên giặc lớn tên Ương Quật Man giết hại nhân dân, chặt mỗi người một ngón tay để làm tràng hoa, nên có tên là Ương Quật Man. Xin Vua hàng phục hắn.

Sau khi nghe các Tỳ Kheo nói, Thế Tôn liền đứng dậy đi đến chỗ Chỉ Man.

Trên đường đến nơi, Thế Tôn gặp những người gánh cỏ, vác củi, cày ruộng, họ nói với Ngài: Sa Môn đừng đi theo lối này.

Vì sao?

Trong đường ấy, có Ương Quật Man giết hại nhân dân, không có tâm từ với chúng sanh, thành phố, làng xóm đều bị nó làm hại. Nó giết người chặt ngón tay làm tràng hoa, nó sẽ gây hại Thế Tôn.

Những Sa Môn, thường dân theo đường này, phải đi từng đoàn mười người mới qua, hoặc hai mươi người, hoặc ba mươi người, hoặc bốn mươi người, hoặc năm mươi người, hoặc trăm người, ngàn người mới đi qua, nhưng vẫn bị Ương Quật Man giết theo ý muốn.

Thế Tôn vẫn tiếp tục đi, không đổi ý.

Ương Quật Man thấy Thế Tôn đến liền suy nghĩ: Những người dân muốn đi qua đường này phải tập hợp từ mười người cho đến ngàn người mới đi qua, vẫn bị ta giết theo ý muốn. Nhưng Sa Môn này đếnđây chỉ một mình không có bạn, ta sẽ giết ông ta.

Ương Quật Man liền rút kiếm bên hông, chạy đến chỗ Thế Tôn.

Thế Tôn thấy Ương Quật Man đi đến liền quay ngược lại.

Ương quật chạy hết sức mình đuổi theo, nhưng không đuổi kịp, bèn suy nghĩ: ta chạy đuổi kịp cả voi, ngựa và xe, kể cả bò dữ và người. Sa Môn này đi không nhanh, nhưng ta tận lực mà vẫn không đuổi theo kịp.

Ương Quật Man nói với Thế Tôn: Đứng lại! Đứng lại! Sa Môn.

Thế Tôn nói: Ta đứng lại đã lâu, nhưng ngươi không đứng lại!

Ương Quật Ma nói kệ:

Sa Môn đi, nói đứng

Lại bảo ta không dừng

Sa Môn nói nghĩa này

Ông đứng, ta không đứng?

Thế Tôn nói với Ương Quật Man: Ngươi hãy lắng nghe ta nói về ý nghĩa ta đứng, ngươi không đứng.

Thế Tôn nói kệ:

Thế Tôn thường đứng lại

Tất cả nhờ ân Ngài

Ngươi có tâm sát hại

Và hành động tàn ác.

Ương Quật Man suy nghĩ: Phải chăng ta đang làm điều ác?

Ương Quật Man nói kệ:

Sa Môn nói kệ này

Tâm Từ con phát sanh

Con liền vứt bỏ kiếm

Quỳ lạy quy y Phật

Đầu mặt sát chân Ngài

Cầu xin làm Sa Môn

Phật dạy: Này Tỳ Kheo

Liền thọ Cụ túc giới.

Phật dạy: Này Tỳ Kheo

Liền thọ Cụ túc giới.

Theo thường pháp của Chư Phật, Thế Tôn nói: Khéo đến đây, này Tỳ Kheo!

Râu tóc của Ương Quật Man tức thì tự rụng như được cạo sau bảy ngày. Vị ấy mặc Ca Sa mềm đẹp, nếu vị ấy mặc áo bằng vải thì cũng biến thành Ca Sa.

Thế Tôn dạy: Tỳ Kheo, đến đây! Hãy tu tập phạm hạnh trong giáo pháp của ta, không còn tâm kiêu mạn thì đoạn tận nguồn gốc khổ.

Khi ấy râu tóc Ương Quật Man tự rụng, thân mặc Ca Sa theo sau Thế Tôn. Thế Tôn dẫn Ương Quật Man từ vườn Xà Lê về đến Kỳ Hoàn đưa vào chỗ ngồi.

Bấy giờ Ương Quật Man được các Tỳ Kheo Tôn trưởng dạy bảo uy nghi lễ tiết. Sau khi được dạy bảo như vậy, nhờ đó vị Tộc tánh tử ấy có lòng tin kiên cố xuất gia học đạo, tu tập phạm hạnh vô thượng, đoạn tận sanh tử, phạm hạnh đã lập, việc làm đã xong, không còn thọ vào thai mẹ nữa. Lúc ấy Tôn Giả Ương Quật Man đã chứng quả A La Hán.

Tôn Giả Ương Quật Man tu tập ở nơi thanh vắng, thường hành khất thực không phân biệt nhà nào cả, mặc y năm mảnh của người vứt bỏ.

Khi đó Vua Ba Tư Nặc tập hợp bốn loại binh đi ra ngoài thành Xá Vệ, muốn đến chỗ kẻ giết người Ương Quật Man, Nhà Vua suy nghĩ: ta nên đến gặp Thế Tôn trước, đem sự việc này trình bày với Ngài và sẽ phụng hành theo lời dạy của Ngài.

Nhà Vua đến Kỳ hoàn, đi bộ vào chỗ Thế Tôn. Thông thường Vua Sát Lợi có năm thứ tiêu biểu cho uy quyền của mình. Đó là lọng, mão, phất cán đỏ, kiếm và giày quý. Nhà Vua đều bỏ ra hết, đầu mặt lạy sát chân Phật rồi ngồi qua một bên.

Sau khi Nhà Vua an tọa, Đức Phật hỏi: Vì sao Đại Vương thống lĩnh bốn bộ binh, y phục bụi bặm, đến đây gặp Ta?

Vua Ba Tư Nặc bạch Phật: Tại thành Xá Vệ này, có gã giặc dữ tên là Ương Quật Man sát hại nhân dân, không có tâm Từ. Thành phố làng xóm đều sợ tai họa ấy nên nhân dân ly tán. Tên này giết người chặt lấy ngón tay kết làm vòng hoa. Con muốn đến đó để trừ diệt hắn.

Thế Tôn nói: Nếu hiện nay Đại Vương thấy Ương Quật Man cạo bỏ râu tóc, mặc ba pháp y vì lòng tin kiên cố, xuất gia học đạo thì Ngài có muốn bắt giữ không?

Nhà Vua đáp: Giữ làm gì! Con sẽ chào hỏi lễ kính, phục vụ cúng dường, không còn tâm làm hại nữa.

Nhưng thưa Thế Tôn, kẻ bạo ác ấy không có tâm từ đối với chúng sanh, làm sao tu tập hạnh Sa Môn được?

Khi ấy, cách Thế Tôn không xa, Tôn Giả Ương Quật Man đang ngồi kiết già, chánh tâm chánh ý đặt niệm ở trước.

Thế Tôn đưa tay phải chỉ vào Ương Quật Man, nói: Đại Vương, đây là tên giặc Ương Quật Man.

Vua Ba Tư Nặc vừa thấy Ương Quật Man liền giật mình kinh sợ, dựng cả tóc gáy.

Thế Tôn bảo Vua Ba Tư Nặc: Đại Vương, đừng sợ hãi. Ngài cứ tự nhiên đến gặp và vị ấy sẽ nói chuyện với Đại Vương.

Vua Ba Tư Nặc đến chỗ Ương Quật Man, đầu mặt lạy sát chân Tôn Giả rồi đứng qua một bên, thưa: Tôn Giả Ương Quật Man, nay Ngài tên gì?

Tôn Giả đáp: Đại Vương, tôi tên Già Cù, mẹ tên Mạn Đa Da Ni.

Vua thưa: Ngài đã tinh tấn hoàn toàn, con xin suốt đời cúng dường Tôn Giả Già cù y phục, thực phẩm, thuốc trị bệnh, giường ngọa cụ, không tiếc gì cả, thường ủng hộ đúng pháp.

Sau khi đảnh lễ, đi quanh Tôn Giả ba vòng, Nhà Vua đến chỗ Thế Tôn, lạy sát chân Ngài rồi ngồi qua một bên, bạch Thế Tôn: Thế Tôn, Ngài đã hàng phục kẻ không thể hàng phục, Như Lai đã hàng phục kẻ cương cường không bằng dao gậy. Con có nhiều việc phải làm, muốn trở về nước.

Thế Tôn bảo: Nay đã đúng lúc, xin Ngài tùy ý.

Vua Ba Tư Nặc đứng dậy, đầu mặt lạy sát chân Phật, đi quanh ba vòng rồi từ giã.

Hôm ấy Ương Quật Man mặc y, mang bát vào thành Xá Vệ khất thực. Trong khi đang khất thực, Tôn Giả thấy một phụ nữ đang có thai, đã đến kỳ nhưng không sanh được.

Thấy vậy, Tôn Giả suy nghĩ: Chúng sanh này thật là khổ não!.

Sau khi vào thành Xá Vệ khất thực, thọ trai xong, Ương Quật Man thu xếp y bát, rửa tay chân, vắt tọa cụ trên vai đi đến chỗ Thế Tôn, lạy sát chân Ngài rồi ngồi qua một bên, thưa: Vừa rồi, con mặc y, mang bát vào thành Xá Vệ khất thực, khi khất thực, thấy một phụ nữ mang thai sắp sanh, nhưng không sanh được.

Thấy vậy, con suy nghĩ: Chúng sanh này thật là khổ não!

Thế Tôn dạy: Này Chỉ Man, thầy hãy đến gặp người phụ nữ ấy và bảo bà ta rằng: Theo lời dạy các Bậc Thánh, tôi từ khi được sanh vào dòng Thánh đến nay không cố ý sát hại sanh mạng chúng sanh. Với lời thành thật như thế, làm cho người phụ nữ ấy được sanh an ổn

Chỉ Man bạch Thế Tôn: Việc này không đúng với con, vậy con có nói dối không?

Vì sao?

Chính thân này, con đã giết hại hàng bao nhiêu là chúng sanh.

Thế Tôn dạy: Khi ấy thầy còn ở thế tục, nay sống đời Bậc Thánh, không giống như xưa.

Này Chỉ Man, thầy hãy vào thành Xá Vệ, đến nơi đường đi, tuyên lệnh: Chư Hiền phải giữ gìn năm việc.

Những gì là năm?

Không sát sanh, không trộm cướp, không tà dâm, không vọng ngữ, không uống rượu.

Vì sao?

Quả báo của sát sanh là gây hại bằng dao thì nhận quả báo bằng dao. Quả báo của trộm cướp là tăng them nghèo khổ. Quả báo của gian dâm vợ người là tăng thêm gian tà. Quả báo vọng ngữ là sanh vào loài miệng bị hôi hám. Quả báo uống rượu là tăng thêm cuồng loạn.

Thầy hãy đến nơi người phụ nữ ấy bảo rằng: Tôi từ khi sanh vào dòng Thánh đến nay, chưa từng nghĩ đến việc sát hại chúng sanh, với lời chân thật này sẽ làm cho người phụ nữ kia sanh sản được an ổn.

Xin vâng! Thế Tôn!

Đến giờ, Chỉ Man đắp y mang bát, vào thành Xá Vệ khất thực, ngay trên đường lớn, tuyên bố: Chư Hiền nên giữ gìn năm giới…

Tôn Giả đến gặp người phụ nữ ấy bảo: Tôi từ khi sanh vào dòng Thánh đến nay không tự ý sát hại một mạng người nào, với lời chân thật này làm cho bà sanh sản được antoàn.

Tôn Giả nói vừa xong, phụ nữ ấy liền sanh sản an ổn.

Sau khi thọ trai, Chỉ Man muốn ra khỏi thành Vương Xá, có một người dùng đá ném vào Tôn Giả, có người dùng gậy đánh, lại có người dùng dao chém làm cho Chỉ Man bị vỡ đầu, thân chảy máu. Tôn Giả ra khỏi thành, về gặp Thế Tôn.

Thế Tôn trông thấy Chỉ Man đến với đầu và thân thể bị thương, máu loang bẩn cả Tăng Già Lê, nên bảo: Thầy hãy kham nhẫn chớ sanh ý ác. Quả báo do hành động của thầy phải bị đọa đến trăm ngàn vô số kiếp trong địa ngục, nay chỉ chịu quả báo này thật không đáng kể.

Chỉ Man bạch Phật: Đúng vậy! Thế Tôn. Đúng vậy! Như Lai.

Khi ấy Chỉ Man với tâm ý hoan hỷ, ở ngay trước Phật, nói kệ:

Con nhẫn thật kiên cố

Tâm không bị thay đổi

Nay con nghe chánh pháp

Nên không lười, kiêu mạn

Nghe pháp thêm vững chắc

Tận tín Phật, Pháp, Tăng

Thân cận thiện tri thức

Phân biệt rõ các pháp

Con từng là ác tặc

Tên gọi Ương Quật Man

Vì bị chìm trong nước

Nay nương tựa Chánh giác

Tự quy y Tam Bảo

Với pháp phân biệt pháp

Đã chứng ba đạt trí

Chứng đắc đến giác ngộ

Xưa hành động phóng dật

Giết hại mạng chúng sanh

Nay chứng chân thật rồi

Không còn sát hại người

Thân, miệng và tâm ý

Hoàn toàn không gây hại

Dù có mang tên giết

Cũng không bị oán hận.

Tỳ Kheo trẻ tuổi nào

Thành tựu pháp luật Phật

Họ chiếu sáng thế gian

Như trăng thoát mây che,

Trước hành động dâm dật

Sau hối cải không làm

Họ chiếu sáng thế gian

Như trăng thoát mây che,

Như lội theo dòng nước

Như luyện tập cho cứng

Như thợ mộc đẽo gỗ

Người trí tự tu thân,

Đức Phật hàng phục người

Không dùng dao hay gậy

Không dùng roi, cương, cùm

Không dùng sức bắt giữ

Con không hy vọng chết

Cũng không hy vọng sanh

Tự quan sát thời tiết

An tường, không loạn động.

Thế Tôn hoan hỷ quan sát Chỉ Man, bảo các Tỳ Kheo: Các thầy có thấy trong hàng Tỳ Kheo đệ tử như pháp của ta có vị nào trí tuệ thông suốt, nghe pháp liền hiểu như Tỳ Kheo Già Cù, nghe pháp liền hiểu không?

Các Tỳ Kheo đáp: Bạch Thế Tôn, không.

Thế Tôn bảo các Tỳ Kheo: Tỳ Kheo đệ nhất trong chúng Thanh Văn của ta có trí tuệ bén nhạy là Tỳ Kheo Chỉ Man.

Các Tỳ Kheo nghe lời Phật dạy, đều hoan hỷ phụng hành.

***