Kinh Nguyên thủy
Phật Thuyết Kinh Vô Sở Hữu Bồ Tát
PHẬT THUYẾT
KINH VÔ SỞ HỮU BỒ TÁT
Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư
Xà Na Quật Đa, Đời Tùy
PHẦN BA
Bồ Tát Vô Sở Hữu nghe xong, tùy hỷ lại dùng kệ hỏi:
Bậc đầy đủ các trí
Khéo nói những lời này
Con vui theo nơi đây
Xin hỏi Đấng Thế Tôn.
Do đâu chúng sinh được
Khởi phát tâm bồ đề
Đạt bậc không thoái chuyển
Cho đến thành Chánh Giác?
Đức Thế Tôn dùng kệ đáp:
Không nói pháp tiểu thừa
Chỉ nêu tuệ thù thắng
Do vậy chúng sinh được
Khởi phát tâm bồ đề.
Hoặc còn một chút ít
Các khổ trong hành tưởng
Nêu bày cho chúng sinh
Điều ấy không thể có.
Bồ Tát Vô Sở Hữu vui mừng, ngợi khen, lại dùng kệ hỏi:
Bậc đầy đủ các trí
Khéo nói những lời này
Con vui theo nơi đây
Xin hỏi Đấng Thế Tôn.
Vì sao thấy các bệnh
Mà dấy khởi tâm từ?
Đức Thế Tôn dùng kệ đáp:
Quán thân là hư vọng
Nơi ấy không tham đắm
Đây là thuốc thế gian
Nhờ vậy thoát hoạn nạn.
Do đấy người bệnh được
Trong chốc lát trừ diệt
Nhân đó khởi tâm từ
Cho nên diệt khổ hoạn.
Bồ Tát Vô Sở Hữu lại dùng kệ hỏi Thế Tôn:
Bậc đầy đủ các trí
Khéo nói những lời này
Con vui theo nơi đây
Xin hỏi Đấng Thế Tôn.
Do đâu chúng sinh thấy
Mọi đói khát hiện có
Thảy đều được dứt trừ
Thân no, vui đầy đủ?
Đức Thế Tôn dùng kệ đáp:
Thường bố thí ăn uống
Lại giảng nói chánh pháp
Vì thế chúng sinh thấy
Đói khát tự nhiên diệt.
Bồ Tát Vô Sở Hữu lại dùng kệ hỏi:
Bậc đầy đủ các trí
Khéo nói những lời này
Con vui theo nơi đây
Xin hỏi Đấng Thế Tôn.
Do đâu được xa lìa
Chấp thường và chấp đoạn
Ở trong khoảng giữa ấy
Cũng không hề trụ chấp?
Đức Thế Tôn dùng kệ đáp:
Không duyên dựa phân biệt
Vượt trên lời thế gian
Biết các pháp bình đẳng
Chứng đắc không nhiễm vướng.
Bồ Tát Vô Sở Hữu lại dùng kệ hỏi Thế Tôn:
Bậc đầy đủ các trí
Khéo nói những lời này
Con vui theo nơi đây
Xin hỏi Đấng Thế Tôn.
Do đâu thấy việc ác
Trói buộc thế gian này
Bỏ tất cả các cõi
Đạt được nghiệp thanh tịnh?
Đức Thế Tôn dùng kệ đáp:
Thân cận tri thức thiện
Khởi phát tâm bồ đề
Do đó xa hanh ác
Làm thanh tịnh trí Phật.
Bồ Tát Vô Sở Hữu lại dùng kệ khen ngợi và hỏi Đức Thế Tôn:
Bậc đầy đủ các trí
Khéo nói những lời này
Con vui theo nơi đây
Xin hỏi Đấng Thế Tôn.
Do đâu trí hành tưởng
Tất cả đều không có
Trong pháp không chân thật
Mà dứt mọi nghi ngờ.
Duyên đâu được biện tài
Phân biệt được các câu
Biết hành nơi muôn loài
Như thế mà nói pháp?
Làm sao nơi bốn luân
Luôn an trụ trong đó
Không rơi vào tán loạn
Mà được chốn vắng lặng?
Tu tập Đầu Đà nào
Thực hành các khổ hạnh
Mà không có hối ác
Lại không còn phiền não?
Đức Thế Tôn dùng kệ đáp:
Chúng sinh chấp tưởng hành
Nói nghĩa như dợn nắng
Rõ không, vô ngã rồi
Nên đạt các biện tài.
Thấu nghĩa thật, tối thắng
Là xa lìa tám nạn
Đầy đủ cả bốn luân
Trí thiện xảo Bồ Tát.
Được các hạnh Đầu Đà
Mà không theo hành khổ
Biết tự ngã la không
Lại không có nghi, hối.
Các pháp như hư không
Rõ rồi không tham đắm
Thấu tỏ nghĩa điên đảo
Nên thành tựu Phật đạo.
Bồ Tát Vô Sở Hữu vui mừng, dùng kệ hỏi:
Bậc đầy đủ các trí
Khéo nói những lời này
Con vui theo nơi đây
Xin hỏi Đấng Thế Tôn.
Nghe rồi đạt chốn tĩnh
Nên không trụ nơi đâu
Làm sao phát bồ đề
Mà gọi là tối thượng?
Đức Thế Tôn vì nhằm giải thích nên dùng kệ đáp:
Nghe thế rồi phát tâm
Tâm phát mà chẳng trụ
Chúng sinh thù thắng ấy
Sẽ tu hạnh bồ đề.
Nếu hành hóa như vậy
Không nơi chốn trụ, chấp
Mau giác ngộ bồ đề
Giống như người bắn tên.
Đây là nói ba hành
Nếu thấu đạt như thật
Như bản tánh tịch tĩnh
Không tu tập bồ đề.
Nếu trong có âm thanh
Giảng nói nơi thế gian
Mọi âm thanh đều không
Nên biết là chẳng thật.
Không thật, nên không phát
Hành cũng không thủ đắc
Nếu biết được như vậy
Là tu hạnh bồ đề
Dùng vô hành mà hành
Cũng không khai mở, cạn
Đã biết không chốn giác
Thì hành không thủ đắc.
Bồ Tát Vô Sở Hữu lại dùng kệ hỏi:
Bậc đầy đủ các trí
Khéo nói những lời này
Con vui theo nơi đây
Xin hỏi Đấng Thế Tôn.
Do đâu xả các thân
Không còn các thứ khổ
Bình đẳng đến các cõi
Nên bỏ hành thọ mạng.
Lại nằm nghiêng bên phải
Hoặc là ngồi kiết già
Hoặc lại đứng thẳng dậy
Hoặc phải nên chắp tay.
Lúc nói pháp mầu nhiệm
Bát nhã Ba la mật
Pháp hết thảy Chư Phật
Là pháp tịch, chẳng trụ.
Hoặc khi thấy thành Phật
Hoặc khen ngợi các pháp
Thuyết giảng pháp hiện có
Định tâm ý lắng nghe.
Nên bỏ thân mạng này
Đời sau thọ thân khác
Bất cứ sống nơi đâu
Đều phát tâm bồ đề.
Điều phục niệm mê lầm
Nhất niệm chánh trú, định
Làm sao bỏ thân mạng
Lại hiện được thần thông?
Mong Phật giải thích cho
Trí tuệ trụ vô biên
Ở đây biết lược qua
Như chỗ nói điều phục?
Các công đức đạt được
Nhiều không thể nghĩ bàn
Đều đầy đủ thù thắng
Và đều được thành tựu.
Như Lai vì con nói
Như thật có tướng như
Nếu nghe công đức này
Nên cúng dường tất cả.
Hộ trì mười điều thiện
Không nghi nơi pháp không
Đầy đủ bốn phạm hạnh
Tất cả đều thành tựu.
Sáu căn không tham nhiễm
Và tất cả ba cõi
Hết thảy được tự tại
Chỗ nghe không sinh nghi.
Pháp hữu vi hiện có
Nên biết đều như ảnh
Biết được như vậy rồi
Ảnh ấy chẳng hữu vi.
Không hữu vi, không ảnh
Không nói, không phân biệt
Không suy nghĩ, nêu bày
Không keo kiệt, bố thí.
Trong vô vi, không ảnh
Không phan biệt nói năng
Không suy nghĩ, ngôn thuyết
Không trì giới, phá giới.
Trong vô vi, không ảnh
Không nêu, không phân biệt
Không suy nghĩ, ngôn thuyết
Không tranh, không nhẫn chịu.
Trong vô vi, không ảnh
Không nêu, không phan biệt
Không suy nghĩ, ngôn thuyết
Không lười, không tinh tấn.
Trong vô vi, không ảnh
Không nêu bày, phân biệt
Không suy nghĩ, nói năng
Không loạn cũng không định.
Trong vô vi, không ảnh
Không nêu bày, phân biệt
Không suy nghĩ, nói năng
Không ngu cũng không trí.
Đến lúc không ảnh rồi
Thì không có chỗ thấy
Đã không còn chỗ thấy
Nên gọi là không ảnh.
Cũng chẳng không có mắt
Mắt ấy tịnh, không cấu
Không vật gì trong ấy
Không vật, nên chẳng thấy.
***