Kinh Nguyên thủy

PHẬT THUYẾT

KINH VÔ SỞ HỮU BỒ TÁT

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Xà Na Quật Đa, Đời Tùy
 

PHẦN BA
 

Bồ Tát Vô Sở Hữu nghe xong, tùy hỷ lại dùng kệ hỏi:

Bậc đầy đủ các trí

Khéo nói những lời này

Con vui theo nơi đây

Xin hỏi Đấng Thế Tôn.

Do đâu chúng sinh được

Khởi phát tâm bồ đề

Đạt bậc không thoái chuyển

Cho đến thành Chánh Giác?

Đức Thế Tôn dùng kệ đáp:

Không nói pháp tiểu thừa

Chỉ nêu tuệ thù thắng

Do vậy chúng sinh được

Khởi phát tâm bồ đề.

Hoặc còn một chút ít

Các khổ trong hành tưởng

Nêu bày cho chúng sinh

Điều ấy không thể có.

Bồ Tát Vô Sở Hữu vui mừng, ngợi khen, lại dùng kệ hỏi:

Bậc đầy đủ các trí

Khéo nói những lời này

Con vui theo nơi đây

Xin hỏi Đấng Thế Tôn.

Vì sao thấy các bệnh

Mà dấy khởi tâm từ?

Đức Thế Tôn dùng kệ đáp:

Quán thân là hư vọng

Nơi ấy không tham đắm

Đây là thuốc thế gian

Nhờ vậy thoát hoạn nạn.

Do đấy người bệnh được

Trong chốc lát trừ diệt

Nhân đó khởi tâm từ

Cho nên diệt khổ hoạn.

Bồ Tát Vô Sở Hữu lại dùng kệ hỏi Thế Tôn:

Bậc đầy đủ các trí

Khéo nói những lời này

Con vui theo nơi đây

Xin hỏi Đấng Thế Tôn.

Do đâu chúng sinh thấy

Mọi đói khát hiện có

Thảy đều được dứt trừ

Thân no, vui đầy đủ?

Đức Thế Tôn dùng kệ đáp:

Thường bố thí ăn uống

Lại giảng nói chánh pháp

Vì thế chúng sinh thấy

Đói khát tự nhiên diệt.

Bồ Tát Vô Sở Hữu lại dùng kệ hỏi:

Bậc đầy đủ các trí

Khéo nói những lời này

Con vui theo nơi đây

Xin hỏi Đấng Thế Tôn.

Do đâu được xa lìa

Chấp thường và chấp đoạn

Ở trong khoảng giữa ấy

Cũng không hề trụ chấp?

Đức Thế Tôn dùng kệ đáp:

Không duyên dựa phân biệt

Vượt trên lời thế gian

Biết các pháp bình đẳng

Chứng đắc không nhiễm vướng.

Bồ Tát Vô Sở Hữu lại dùng kệ hỏi Thế Tôn:

Bậc đầy đủ các trí

Khéo nói những lời này

Con vui theo nơi đây

Xin hỏi Đấng Thế Tôn.

Do đâu thấy việc ác

Trói buộc thế gian này

Bỏ tất cả các cõi

Đạt được nghiệp thanh tịnh?

Đức Thế Tôn dùng kệ đáp:

Thân cận tri thức thiện

Khởi phát tâm bồ đề

Do đó xa hanh ác

Làm thanh tịnh trí Phật.

Bồ Tát Vô Sở Hữu lại dùng kệ khen ngợi và hỏi Đức Thế Tôn:

Bậc đầy đủ các trí

Khéo nói những lời này

Con vui theo nơi đây

Xin hỏi Đấng Thế Tôn.

Do đâu trí hành tưởng

Tất cả đều không có

Trong pháp không chân thật

Mà dứt mọi nghi ngờ.

Duyên đâu được biện tài

Phân biệt được các câu

Biết hành nơi muôn loài

Như thế mà nói pháp?

Làm sao nơi bốn luân

Luôn an trụ trong đó

Không rơi vào tán loạn

Mà được chốn vắng lặng?

Tu tập Đầu Đà nào

Thực hành các khổ hạnh

Mà không có hối ác

Lại không còn phiền não?

Đức Thế Tôn dùng kệ đáp:

Chúng sinh chấp tưởng hành

Nói nghĩa như dợn nắng

Rõ không, vô ngã rồi

Nên đạt các biện tài.

Thấu nghĩa thật, tối thắng

Là xa lìa tám nạn

Đầy đủ cả bốn luân

Trí thiện xảo Bồ Tát.

Được các hạnh Đầu Đà

Mà không theo hành khổ

Biết tự ngã la không

Lại không có nghi, hối.

Các pháp như hư không

Rõ rồi không tham đắm

Thấu tỏ nghĩa điên đảo

Nên thành tựu Phật đạo.

Bồ Tát Vô Sở Hữu vui mừng, dùng kệ hỏi:

Bậc đầy đủ các trí

Khéo nói những lời này

Con vui theo nơi đây

Xin hỏi Đấng Thế Tôn.

Nghe rồi đạt chốn tĩnh

Nên không trụ nơi đâu

Làm sao phát bồ đề

Mà gọi là tối thượng?

Đức Thế Tôn vì nhằm giải thích nên dùng kệ đáp:

Nghe thế rồi phát tâm

Tâm phát mà chẳng trụ

Chúng sinh thù thắng ấy

Sẽ tu hạnh bồ đề.

Nếu hành hóa như vậy

Không nơi chốn trụ, chấp

Mau giác ngộ bồ đề

Giống như người bắn tên.

Đây là nói ba hành

Nếu thấu đạt như thật

Như bản tánh tịch tĩnh

Không tu tập bồ đề.

Nếu trong có âm thanh

Giảng nói nơi thế gian

Mọi âm thanh đều không

Nên biết là chẳng thật.

Không thật, nên không phát

Hành cũng không thủ đắc

Nếu biết được như vậy

Là tu hạnh bồ đề

Dùng vô hành mà hành

Cũng không khai mở, cạn

Đã biết không chốn giác

Thì hành không thủ đắc.

Bồ Tát Vô Sở Hữu lại dùng kệ hỏi:

Bậc đầy đủ các trí

Khéo nói những lời này

Con vui theo nơi đây

Xin hỏi Đấng Thế Tôn.

Do đâu xả các thân

Không còn các thứ khổ

Bình đẳng đến các cõi

Nên bỏ hành thọ mạng.

Lại nằm nghiêng bên phải

Hoặc là ngồi kiết già

Hoặc lại đứng thẳng dậy

Hoặc phải nên chắp tay.

Lúc nói pháp mầu nhiệm

Bát nhã Ba la mật

Pháp hết thảy Chư Phật

Là pháp tịch, chẳng trụ.

Hoặc khi thấy thành Phật

Hoặc khen ngợi các pháp

Thuyết giảng pháp hiện có

Định tâm ý lắng nghe.

Nên bỏ thân mạng này

Đời sau thọ thân khác

Bất cứ sống nơi đâu

Đều phát tâm bồ đề.

Điều phục niệm mê lầm

Nhất niệm chánh trú, định

Làm sao bỏ thân mạng

Lại hiện được thần thông?

Mong Phật giải thích cho

Trí tuệ trụ vô biên

Ở đây biết lược qua

Như chỗ nói điều phục?

Các công đức đạt được

Nhiều không thể nghĩ bàn

Đều đầy đủ thù thắng

Và đều được thành tựu.

Như Lai vì con nói

Như thật có tướng như

Nếu nghe công đức này

Nên cúng dường tất cả.

Hộ trì mười điều thiện

Không nghi nơi pháp không

Đầy đủ bốn phạm hạnh

Tất cả đều thành tựu.

Sáu căn không tham nhiễm

Và tất cả ba cõi

Hết thảy được tự tại

Chỗ nghe không sinh nghi.

Pháp hữu vi hiện có

Nên biết đều như ảnh

Biết được như vậy rồi

Ảnh ấy chẳng hữu vi.

Không hữu vi, không ảnh

Không nói, không phân biệt

Không suy nghĩ, nêu bày

Không keo kiệt, bố thí.

Trong vô vi, không ảnh

Không phan biệt nói năng

Không suy nghĩ, ngôn thuyết

Không trì giới, phá giới.

Trong vô vi, không ảnh

Không nêu, không phân biệt

Không suy nghĩ, ngôn thuyết

Không tranh, không nhẫn chịu.

Trong vô vi, không ảnh

Không nêu, không phan biệt

Không suy nghĩ, ngôn thuyết

Không lười, không tinh tấn.

Trong vô vi, không ảnh

Không nêu bày, phân biệt

Không suy nghĩ, nói năng

Không loạn cũng không định.

Trong vô vi, không ảnh

Không nêu bày, phân biệt

Không suy nghĩ, nói năng

Không ngu cũng không trí.

Đến lúc không ảnh rồi

Thì không có chỗ thấy

Đã không còn chỗ thấy

Nên gọi là không ảnh.

Cũng chẳng không có mắt

Mắt ấy tịnh, không cấu

Không vật gì trong ấy

Không vật, nên chẳng thấy.

***