Kinh Đại thừa

PHẬT THUYẾT MƯỜI GIỚI PHÁP

VÀ OAI NGHI CỦA SA DI

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Thi Hộ, Đời Tống
 

PHẦN HAI
 

Sa Di trị nhật biết năm điều:

1. Phải tiết kiệm vật của Chúng Tăng.

2. Không được làm việc giữa đường đi.

3. Việc làm chưa xong không được bỏ đi.

4. Đối với các vị Hòa Thượng, A Xà Lê, không được tự tiện lui tới, nếu có việc phải báo cho vị tri sự biết.

5. Phải làm theo lời dạy của vị trị sự, không được chống đối. Đó là cách trực nhật.

Lặt rau có năm việc:

1. Phải bỏ gốc rễ.

2. Phải xếp ngay thẳng.

3. Không được để lẫn lộn tươi và héo với nhau.

4. Khi rửa rau phải rửa ba nước cho sạch, rửa xong phải xốc ba lần cho ráo nước.

5. Làm việc xong phải quét dọn cho sạch.

Lại có năm việc:

1. Không được lấy vật của Chúng Tăng cất riêng.

2. Nếu muốn lấy phải báo cho vị tri sự biết.

3. Phải làm việc cho Chúng Tăng hết sức mình.

4. Trong phòng ăn phải quét dọn cho sạch, cho đến trải chiếu lau bàn ghế.

5. Sáng chiều luôn quét dọn nhà sau.

Lấy đầy nước, hốt tro đất đổ.

Lấy nước có mười việc:

1. Phải rửa tay, tay không sạch không được lấy nước.

2. Không được ném gàu xuống giếng có tiếng.

3. Phải thả xuống từ từ, không được kéo qua trái hay qua phải gây tiếng động.

4. Không được thả đầu dây xuống giếng có tiếng động.

5. Không được để giày dép lên trên thành giếng.

6. Gàu múc nước không được để trong lu.

7. Không được để gàu dưới đất.

8. Phải rửa lu đựng nước cho sạch.

9. Đổ nước phải từ từ.

10. Để chỗ khuất, không được để giữa đường.

Rửa lu đựng nước có năm việc:

1. Phải rửa trên miệng.

2. Rửa bên trong.

3. Rửa bụng và hông của lu.

4. Rửa dưới đáy.

5. Phải rửa ba lần.

Thổi bếp có năm việc:

1. Không được ngồi dang hai chân nhóm lửa.

2. Không được đốt củi tươi.

3. Không được đốt củi ẩm.

4. Không được đốt củi mục.

5. Không được lấy nước nóng dập tắt lửa.

Quét nhà có năm việc:

1. Phải thuận chiều.

2. Rưới nước vừa phải.

3. Không để dấy vết bẩn lên bốn bức tường.

4. Không được giẫm đạp lên đất ướt gây lồi lõm.

5. Quét xong tóm lại mang đi đổ.

Khi Chúng Tăng thọ trai, Sa Di quét dọn, có năm việc:

1. Phải đi lui.

2. Không được quơ tay.

3. Qua khoảng sáu người phải tóm rác lại.

4. Quét cho sạch và làm thật khéo.

5. Quét sạch đem ra ngoài đổ.

Cầm bình rưới nước, có năm việc:

1. Tay cầm trên, tay đỗ dưới, không được thay đổi.

2. Đứng bên trái, gần thầy, cầm thật chắc và nhìn thẳng phía trước.

3. Đứng ngay thẳng nhìn vào trong tay của thầy tưới xuống, không được nhiều hoặc ít.

4. Phải cách tay thầy bốn tấc, không được cao hoặc thấp. Phải nhìn nước nhiều hay ít, nếu nước thiếu không đủ cho thầy, phải lấy thêm, không được để thầy đứng đợi.

5. Rửa tay sau đó đắp y như pháp.

Bưng chậu nước, có năm việc:

1. Không được kéo có tiếng.

2. Hai tay cầm vững đặt bên trái thầy.

3. Phải tùy theo tay của thầy cao hay thấp, không được nhìn hai bên.

4. Nước trong chậu đầy đem ra ngoài đổ, không được đổ nước xuống đất trước mặt thầy.

5. Xong việc rửa tay, đắp y như pháp.

Cầm khăn tay, có năm việc:

1. Tay trái cầm đầu dưới, tay phải cầm đầu trên dâng cho thầy.

2. Lui lại ngồi cách hai tấc, không được đụng vào đầu gối của thầy.

3. Cầm khăn không được đưa ngay miệng thầy.

4. Thầy lau tay chưa bỏ khăn ra không được lấy đi, việc xong phải giao lại cho chủ hoặc để lại chỗ cũ.

5. Xong việc phải rửa tay đắp y như pháp.

Cầm giầy, có năm việc:

1. Phải đập giũ cho sạch bên trong.

2. Phải đặt ngay chỗ ngồi của thầy.

3. Phải để giày gần chậu rửa và cho thầy biết.

4. Không được đặt dép trái qua phải Sa Di đối với các việc làm này phải hết sức chú ý.

5. Việc xong phải rửa tay đắp y như pháp.

Sa Di rửa bát có bảy việc:

1. Trong bát nếu có cơm dư không được liền bỏ đi.

2. Muốn bỏ phải để trên đất sạch.

3. Phải dùng bột rửa hoặc lá, cỏ.

4. Rửa không để bát trên đất sạch giữa đường người qua lại.

5. Rửa bát, phía dưới phải có giá đỡ.

6. Nếu lấy thêm nước sạch, không được hắt nước dơ ra xa văng trúng người.

7. Muốn đổ nước trong bát, phải cách đất bốn tấc, không cao hoặc thấp.

Lau bát, có năm việc:

1. Phải rửa tay lau cho khô.

2. Lấy khăn sạch để trên đầu gối.

3. Phải lau bên trong cho khô.

4. Lau bên ngoài xong không được trở lại lau bên trong.

5. Lau bát cho khô, lấy khăn sạch phủ lên, đặt bát vào trong túi đựng bát để lại chỗ cũ.

Khi thọ trai chỗ đông người, thầy dạy Sa Di cầm bát, có năm việc:

1. Không được đặt bát dưới đất.

2. Không được chồng bát ra tiếng.

3. Không được bỏ tăm vào trong bát.

4. Người bưng mâm đến, không được cầm bát đặt trên mâm.

5. Không được đưa bát sau lưng người, phải đưa ngay đằng trước, cũng không được đi vào trong chúng, nhìn thầy dùng xong phải đứng dậy lấy bát và trở lại chỗ ngồi. Đó là cách cầm bát.

Thầy dạy đi đáp lễ, có bảy việc:

1. Phải thẳng đến nơi.

2. Thẳng đường về.

3. Phải nhớ những lời thầy dạy, cũng nên nhớ lời người đáp lại.

4. Không được tự tiện đi lại.

5. Nếu được mời ở lại, cũng không được ở lại đêm.

6. Không được đùa giỡn.

7. Ra đường phải có oai nghi.

Sa Di phục vụ Tỳ Kheo Tăng. Việc chưa xong không được tự tiện vào phòng Đại Sa Môn, ngoại trừ có ba việc được vào.

1. Nếu Hòa Thượng hoặc A Xà Lê kêu đến.

2. Nếu có việc cần phải đến lấy.

3. Muốn đến hỏi Kinh.

Khi vào phòng, có bảy việc:

1. Phải gõ cửa ba tiếng mới được vào.

2. Không được đứng, ngồi giữa đường, hoặc ngăn che ánh sáng.

3. Không được tự tiện nói qua chuyện của người khác.

4. Phải chắp tay thưa thầy đúng như pháp.

5. Thầy dạy ngồi, khi ngồi không được chéo chân.

6. Không được đùa giỡn.

7. Không được che ánh sáng của người khác. Khi muốn ra khỏi phòng không quay lưng về phía thầy, phải quay lưng ra cửa mà đi.

Sa Di đi xa một mình.

Điều đầu tiên thầy cần dạy có ba việc:

1. Nếu có người hỏi Hòa Thượng tên gì?

Phải trả lời: mỗ giáp…

2. Hòa Thượng đến nay được bao nhiều hạ lạp?

Ngần ấy hạ lạp.

3. Hòa Thượng quê quán ở đâu?

Hòa Thượng người ở Quận… Huyện…

Lại có người hỏi tên của A Xà Lê Trả lời: Tên là mổ giáp…

A Xà Lê được bao nhiêu tuổi hạ?

Ngần ấy tuổi hạ.

A Xà Lê quê quán ở đâu?

Ở quận… Huyện… nếu ai hỏi: Ông tên gì?

Tôi tên…

Lại hỏi: Ông làm Sa Di được bao nhiêu?

Ngần ấy năm, ngần ấy tháng, ngần ấy ngày.

Đó là các việc mà Sa Di cần phải biết về hạ lạp, danh tự của Hòa Thượng và A Xà Lê.

Vào nhà tắm, có năm việc:

1. Phải cúi đầu.

2. Khi vào nên tránh chỗ ngồi của Thượng Tọa.

3. Khi Thượng Tọa đọc Kinh không được ồn ào.

4. Không được lấy nước tạt nhau.

5. Không được dùng nước nóng dập lửa.

Lại có năm việc:

1. Không được đùa giỡn.

2. Không được đổ nước vào trong chậu nứt, bể.

3. Không được dùng phí nước.

4. Không được để dầu và bột tắm lẫn lộn.

5. Phải mau ra, không được ở trong nhà tắm giặt y phục.

Sa Di ra nhà sau, có mười việc:

1. Muốn đại tiểu tiện phải đi ngay.

2. Không được nhìn hai bên.

3. Đến nơi phải gõ cửa.

4. Không được thúc hối người ở trong.

5. Lên đến nơi rồi phải gõ ba tiếng.

6. Không được rặn lớn tiếng.

7. Không được cúi đầu nhìn chỗ kín.

8. Không được giỡn trên tro đất.

9. Không được lấy nước nóng tạt lên vách.

10. Việc xong phải rửa tay, tay chưa rửa không được cầm đồ vật.

Lại có năm việc:

1. Không được khạc nhổ trên vách.

2. Không được liếc nhìn hai bên.

3. Không được cầm cỏ vẽ lên đất và vách.

4. Không được cầm than vẽ lên đất và vách.

5. Không được cố ý ở lâu trên nhà xí, bước xuống nếu gặp người không được làm lễ, phải tránh qua một bên đường.

Oai nghi của Sa Di đã nói xong Sa Di có bảy mươi hai oai nghi, tóm lại có mười bốn việc:

Khi thầy dạy có hai việc:

1. Không được nói lại.

2. Không được nói lý của mình.

Sa Di làm lễ thầy phải biết mười việc.

1. Trước thầy có mâm ăn không được làm lễ.

2. Thầy ngồi thiền không nên làm lễ.

3. Thầy kinh hành không nên làm lễ.

4. Thầy thọ trai không nên làm lễ.

5. Thầy thuyết pháp không nên làm lễ.

6. Đứng bên trái thầy không nên làm lễ.

7. Thầy xỉa răng không nên làm lễ.

8. Muốn vào phòng thầy làm lễ, phải gõ cửa ba tiếng, thầy không đáp thì nên lui.

9. Không được cách xa thầy bảy bước.

10. Nếu thấy mở cửa nên vào làm lễ.

Buổi sáng vào phòng thầy có năm việc:

1. Sắp xếp y áo, mền mùng.

2. Lấy chén uống nước ra.

3. Quét dọn.

4. Hỏi Kinh.

5. Dâng vật.

Xếp ba y, có năm việc:

1. Không được đứng trước mặt thầy.

2. Phải đứng bên trái.

3. Phải biết y trong y ngoài.

4. Không được xếp lộn.

5. Phải đặt lại chỗ cũ.

Đi theo thầy, có năm việc:

1. Không được ghé qua nhà người.

2. Không đứng cùng người nói chuyện bên đường.

3. Không được nhìn ngó hai bên.

4. Phải cúi đầu đi sau thầy.

5. Đến nhà đàn việt, phải đứng một bên, thầy dạy ngồi mới được ngồi.

Cung cấp cho thầy những vật cần dùng, có năm việc:

1. Phải dâng bàn chải răng.

2. Phải có bột rửa.

3. Không được lấy nước cách đêm.

4. Phải thay nước khác.

5. Khăn tay thầy dùng rồi nên giặt lại cho sạch.

Sa Di đánh răng, có năm việc:

1. Không được hướng đến Tháp.

2. Không được hướng đến Hòa Thượng.

3. Không được hướng đến A Xà Lê.

4. Phải ở chỗ khuất.

5. Tự mình lấy nước dùng, không được lấy nước của người khác để dùng.

Chiều tối vào phòng thầy, biết năm việc:

1. Phải quét dọn chỗ nằm ngồi.

2. Phải sắp xếp lại y phục.

3. Cất dọn chén uống nước.

4. Nên thắp đèn.

5. Thầy dạy đi nằm, nên lui ra, khi đi ra phải xoay lưng phía cửa, đóng cửa lai.

Sa Di theo thầy tụng Kinh, có năm việc:

1. Phải chỉnh đốn y phục.

2. Phải chắp tay đảnh lễ.

3. Không được lạy trước thầy.

4. Hai chân đứng ngay thẳng.

5. Ngồi không được cong lưng.

Sa Di dâng ba y cho thầy, biết năm việc:

1. Nên rửa tay trước.

2. Phải dâng y An Đà Hội.

3. Tiếp theo Ưu Đa La Tăng.

4. Sau cùng dâng Tặng Già Lê.

5. Phải dâng khăn tay.

Sa Di rửa bát, phải biết năm việc:

1. Phải dùng tro của phân bò.

2. Rửa bằng bột rửa.

3. Phải cách đất bảy tấc.

4. Rửa bát không được làm ra tiếng, phải rửa ba lần nước, muốn đổ nước, không được đổ ra đất.

5. Phải lau khô.

Sa Di quét đất phải biết năm việc:

1. Không được quay lưng hướng đến thầy.

2. Không được quét ngược gió.

3. Phải quét sạch.

4. Không để lại dấu vết.

5. Quét xong hốt rác đem ra ngoài đổ.

Sa Di theo thầy đến nhà đàn việt phải biết có năm việc:

1. Phải cầm bát.

2. Cầm khăn tay.

3. Phải gõ cửa.

4. Phải lấy nước sạch rửa bát.

5. Khi thầy ngồi, lấy khăn tay bình bát trao cho thầy mới quay về chỗ ngồi.

***